Астанада БАҚ өкілдерімен ұйымдастырылған бейресми кездесу өтті, тақырыбы — энергетика мен коммуналдық саланы жаңғыртуға арналған Ұлттық жобаның негізгі аспектілерін түсіндіру. Іс-шара ҚР Ұлттық экономика министрлігі бастамасымен өтті.
Негізгі спикерлер қатарында — Энергетика вице-министрі Сұңғат Есімханов, сондай-ақ табиғи монополияларды реттеу комитеті, Индустрия және құрылыс министрлігі, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі, «Бәйтерек» АҚ және «Қазорталық» АҚ өкілдері болды.
Қатысушылар реформалардың ашықтығын арттыру үшін ашық диалогтың маңызын атап өтті. Ұлттық жоба энергетикалық және коммуналдық инфрақұрылымды тұрақты дамытуға, қызмет сапасын жақсартуға және халықтың тұрмыс деңгейін көтеруге бағытталған.
Журналистерге жобаның негізгі бағыттары, алдағы өзгерістер және тиімді басқару механизмдері туралы түсініктемелер берілді. Дискуссия барысында олар өзекті сұрақтарына жауап алды және сарапшылармен бірге үздік практикалар мен мәселелер талқыланды.
Энергетика министрлігінде «Мемлекеттік қызметшілердің қызметтен тыс уақыттағы мінез-құлық стандарттары» тақырыбында семинар өтті. Іс-шараға Әдеп жөніндегі уәкіл Ләззат Қосаева қатысты.
Семинар барысында мемлекеттік қызметшілердің жұмыс уақытынан тыс кезеңдегі мінез-құлқын реттейтін негізгі заңнамалық талаптар мен әдеп нормалары қаралды. Ләззат Қосаева әсіресе антиқоғамдық әрекеттерге жол бермеу, моральдық қағидаларды сақтау, қарапайымдылық пен сыпайылық таныту, сондай-ақ қоғамдық тәртіп пен адамгершілікке қайшы келетін әкімшілік құқық бұзушылықтар үшін жауапкершілік мәселелеріне ерекше назар аударды.
Семинар мемлекеттік қызметшілердің құқықтық және этикалық мәдениетін арттыруға, мемлекеттік қызметтің беделін нығайтуға және Энергетика министрлігінің оң имиджін қалыптастыруға бағытталды.
ҚР Энергетика министрлігінің мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау комитеті төрағасының орынбасары Ернар Хасенов көмір өндіруші кәсіпорындармен жылыту маусымын тұрақты өткізу мақсатында қатты отынмен қамтамасыз ету бойынша кеңестер өткізді.
Жиналыстарға «Қазақстан Темір Жолы «ҰК» АҚ өкілдері, көмір өндіруші кәсіпорындар мен сыртқы сауда қызметінің мамандары қатысты.
Өңірлердің көмір дайындау жоспарларының орындалуы, жартылай вагондармен қамтамасыз етілуі, сондай-ақ өңірлік операторлардың қызметі туралы есептер тыңдалды.
Бүгінгі таңда халық пен коммуналдық-тұрмыстық сектордың жылыту маусымына қажеттілігі 7,4 млн тонна көмірді құрайды. Өңірлер бойынша көмір дайындау көлемі 4,8 млн тоннаға жетіп, бұл жоспардың 65%-ын құрайды.
Жалпы, Энергетика министрлігі өңірлерді көмірмен қамтамасыз ету мәселесін ерекше бақылауда ұстауда.
Kazakhstan Energy Week–2025 аясында ҚР Энергетика министрі Ерлан Ақкенженов Abu Dhabi Future Energy Company (Masdar) компаниясының бас атқарушы директоры Мұхаммед Жәмил әл-Рамахимен келіссөздер жүргізді.
Министр форумға қатысқаны үшін Masdar басшысына алғыс айтып, компанияның Қазақстан үшін жаңартылатын энергия көздерін дамыту саласында стратегиялық әріптес екенін атап өтті.
Кездесуде ерекше назар баламалы энергия саласындағы ірі жобалардың бірі — Жамбыл облысында қуаты 1 ГВт жел электр станциясын салу мәселесіне аударылды. Ерлан Ақкенженов бұл жобаны іске асыруға министрліктің жан-жақты қолдау көрсетіп жатқанын жеткізді.
«Біз Masdar компаниясымен ынтымақтастыққа басымдық береміз. Үкіметаралық келісімге қол қойылуы және оның кейінгі ратификациясы біздің жобаны жедел іске қосуға және тұрақты жұмыс істеуіне дайын екенімізді айқын көрсетеді. Үкімет сенімді құқықтық базаны құру жөніндегі өз міндеттемелерін орындады, енді станцияның белгіленген мерзімде іске қосылуы үшін жергілікті деңгейде барлық қажетті қолдау көрсетілетін болады», — деді Ерлан Ақкенженов.
Сондай-ақ ҚР Энергетика министрі Ерлан Ақкенженов IRENA Бас директоры Франческо Ла Камерамен екіжақты кездесу өткізді. Тараптар үш негізгі бағыттағы ынтымақтастықты талқылады: энергия сақтау жүйелерін енгізу, жасыл сутегіні дамыту және APRECA бастамасы аясындағы өңірлік кооперация.
Министр Қазақстанның баламалы энергияны ауқымды түрде енгізу үшін жағдай жасауға белсенді жұмыс істеп жатқанын және IRENA-мен өзара іс-қимылдың зор әлеуетін көріп отырғанын атап өтті.
Kazakhstan Energy Week – 2025 аясында Азия Даму Банкінің «Тұрақты энергетикалық шешімдерді қалыптастыру: жасыл дәліздер және әділетті көшу» атты панельдік сессиясы өтті.
Қатысушыларға ҚР Энергетика вице-министрі Сұңғат Есімханов алғы сөз сөйледі. Негізгі спикерлер қатарында – Ұлыбританияның Қазақстандағы Елшісі Салли Аксуорси, ЕҚДБ-ның Қазақстандағы директордың орынбасары Ерлан Рамазанов, Дүниежүзілік Банктің Қазақстандағы Тұрақты Өкілі Андрей Михнев және АДБ-ның энергетика жөніндегі жетекші маманы Дэвид Эльзинга болды.
Сессия модераторлары ретінде АДБ-ның аға мамандары Нана Гургенидзе және Меутия Чаерани сөз алды. Қорытынды сөзбен АДБ-ның Қазақстандағы өкілдігінің директоры Утсав Кумар қатысушыларға жүгінді.
Талқылау барысында Орталық Азияда тұрақты энергетикалық шешімдерді ілгерілету мәселелері көтерілді. Қатысушылар «жасыл» энергетикалық дәліздерді дамыту, әділетті көшу стратегиялары мен өңірлік ынтымақтастық перспективаларын қарастырды. Сондай-ақ, АДБ-ның өңірлік интеграцияға қатысты бастамаларына, Қазақстанның таза энергетикаға көшуін жеделдетудегі рөліне, халықаралық қаржыландыру тетіктеріне және нормативтік-құқықтық базаны жетілдіру тәсілдеріне ерекше назар аударылды.
Сессия мемлекеттік органдардың, халықаралық қаржы институттарының және сарапшылар қауымдастығының өкілдерін біріктіріп, төмен көміртекті энергетикалық жүйелерді қалыптастыру мен тең экономикалық мүмкіндіктерді қамтамасыз етуде кешенді шешімдердің маңыздылығын атап өтті.
АСТАНА, 3 қазан – Kazakhstan Energy Week – 2025 шеңберінде «Қазақстанның мұнайы: перспективалар мен жаңа ресурстар» атты панельдік сессия өтті, оған қатысқандар: ҚР Энергетика вице-министрі Құдайберген Арымбек, Мәжіліс депутаты Еділ Жанбыршин, «ҚазМұнайГаз» АҚ Басқарма төрағасының орынбасары Бекзат Абайылданов, «Ұлттық геологиялық қызмет» АҚ Төрағасы Ерлан Галиев, Shell концерні Қазақстандағы старший вице-президенті Сюзанн Куган, ТШО Генеральный директор Уильям Лакоби, NCOC басқарушы директоры Джанкарло Рую және KPO бас директоры Марко Марсили.
Қатысушылар Қазақстанның мұнай саласының болашағын жаһандық энергетикалық көшу жағдайында, тұрақты экономикалық өсім мен энергетикалық қауіпсіздік жөніндегі ұлттық басымдықтар тұрғысынан талқылады. Негізгі назар – Теңіз, Қарачаганақ және Қашаған сияқты ірі жобалардың ұзақ мерзімді перспективасы, олардың тиімділігі мен кірістілігін арттыру механизмдері.
Нақты акцент — инновациялар енгізу, аса алғы технологияларды геологиялық барлау әдістері, цифрлық шешімдер мен жасанды интеллект қолдану арқылы кен орындарын игеру тиімділігін арттыру және жаңа ресурстар ашу.
Сессия Қазақстанның мұнай саласын дамытуға стратегиялық көзқарасты көрсетті, болашақ бағдарлар мен нақты ресурс іздеу мен игеру құралдарын үйлестіре отырып, қазақстандық мұнайдың жаһандық сын‑қағидаларға сай дамуының тұтас бейнесін қалыптастырады.
АСТАНА, 3 қазан – 2025 жылғы 3 қазанда Kazakhstan Energy Week аясында «Ғаламдық энергия өткелі және көмірсутектер: тепе-теңдікті іздеу» атты стратегиялық сессия өтті. Пікірталасқа энергетика саласының жетекші халықаралық сарапшылары мен өкілдері, ҚР Энергетика вице-министрі Санжар Жаркешов, KAZENERGY қауымдастығының төрағасы Болат Ақшұлақов, WPC Energy (Әлемдік мұнай кеңесі) президенті Педро Мирас, MASDAR бас директоры Мохамед әл-Рамахи, ЕЭК Энергетика және инфрақұрылым жөніндегі алқа мүшесі (министрі) Арзыбек Кожошев және Eni SpA барлау және өндіру жөніндегі директоры Лука Виньяти қатысты. Модератор қызметін ҚБТУ профессоры, БҰҰ ЕЭК Тұрақты энергетика жөніндегі комитетінің төраға орынбасары Шоқан Лаумулин атқарды.
Өз сөзінде Санжар Жаркешов 2050 жылға қарай әлемдік энергия тұтыну 2020 жылмен салыстырғанда шамамен 46%-ға артатынын атап өтті. Бұл барлық энергия көздерін — мұнайды, газды, көмірді, атомды, күн мен жел генерациясын сақтау және дамыту қажеттігін білдіреді.
«Басты міндет — көздерді алып тастау емес, олардың әрқайсысын таза әрі тиімді ету. Көптеген елдерде энергетикалық саясат қайтадан реализміне оралды: декарбонизация үшін шектен тыс жарыстан кейін мемлекеттер тепе-теңдік пен прагматикалық тәсілге басымдық бере бастады. Дамушы елдер үшін ұлттық ерекшеліктерді және энергия өткелінің өзіндік қарқынын ескеру өте маңызды», – деді вице-министр.
Сондай-ақ ол цифрландыру мен жасанды интеллекттің энергожүйелерді оңтайландыруда, желілердің сенімділігін арттыруда және шығарындыларды азайтудағы рөлін ерекше атап өтті.
«Энергия тиімділігін арттыру қарқынын екі еселеу арқылы 2040 жылға қарай жаһандық СО₂ шығарындыларын екі есе қысқартуға болады», – деді ол.
Қазақстан энергия өткелінде эволюциялық жолды таңдауда. Көмірсутектер экономикада маңызды рөлін сақтайды, бірақ оларды көміртекті ұстау секілді таза технологияларды енгізу арқылы пайдалану көзделуде. Елде жаңартылатын энергетика белсенді дамып келеді: бүгінде жалпы қуаты 3,2 ГВт-тан асатын 158 ВИЭ нысаны жұмыс істейді, ал 2024 жылы олардың электр энергиясын өндірудегі үлесі 6,4%-ды құрады. 2030 жылға қарай Қазақстан бұл көрсеткішті 15%-ға жеткізуді жоспарлап отыр.
АСТАНА, 3 қазан – Kazakhstan Energy Week аясында «Жұмысшы кәсіптер жылы: Адам энергиясы» атты панельдік сессия өтіп, онда ҚР Энергетика министрлігі Аппаратының басшысы Жанар Жарылғасова баяндама жасады.
Ол сөзінде энергетиканы дамытудағы адами капиталдың шешуші рөлі атап өтті. «Энергетиканың басты капиталы – бұл адамдар. Қазақстан Президенті атап өткендей, адамға салынған инвестициялар – мемлекеттің ең сенімді әрі дұрыс салымдары», – деді Жанар Жарылғасова.
Оның айтуынша, білікті кадрлар саланың бәсекеге қабілеттілігін айқындайды, тұрақты дамудың негізі әрі инвестициялар үшін магнит болып табылады. Қазақстан жасыл жаңғырту жолымен сенімді қадам жасауда. Цифрландыру да саланың ажырамас бөлігіне айналуда. Мұндай жобалар мамандарға жаңа цифрлық құзыреттерді меңгеруді талап етеді.
Мамандарды даярлауға ерекше көңіл бөлінуде. Білім министрлігімен бірлесе энергетик мамандарды даярлау стандарттары жаңартылды: ESG, «жасыл» және цифрлық дағдылар енгізілді. ЖОО-ларда жаңартылатын энергетика, сутегі технологиялары бойынша жаңа бағдарламалар енгізіліп, заманауи зертханалар ашылуда. KEGOC сияқты ірі компаниялар университеттермен белсенді әріптестік орнатып, студенттерге тағылымдамалар ұсынып, оқу бағдарламаларын саланың қажеттіліктеріне бейімдеуде. «7 Qadam» сияқты даму жобалары арқылы жас мамандар заманауи оқытудан өтіп, тәлімгерлік қолдау алуда.
«Мұндай тәсіл жаңа буын энергетиктерін қалыптастырады – мобильді, жоғары білікті әрі өмір бойы оқуға дайын. Мемлекет, бизнес пен ғылым саланың қажеттіліктерін алдын ала болжап, жаңа экономиканың мамандарын даярлау үшін күш біріктіруде. Адамға инвестиция сала отырып, біз Қазақстанның энергетикалық әлеуетін сақтап, еселейміз. Энергетикадағы адами капиталымыз арта беретініне сенімдіміз. Қазірдің өзінде жас мамандар озық жобаларға үлес қосып, саланы жаңа деңгейге көтеріп отыр. Біздің міндет – оларға жағдай жасау: лайықты жұмыс орындары, қауіпсіз еңбек және инновацияларға ынталандыру», – деп қорытындылады Жанар Жарылғасова.
Халықаралық Digital Bridge 2025 форумының аясында энергетика секторының цифрлық трансформациясына және жасанды интеллект технологияларын енгізуге арналған панельдік сессия өтті.
Сессия қатысушылары алдында сөз сөйлеген ҚР Энергетика вице-министрі Бақытжан Ілияс цифрландыру мен ЖИ қолдану мұнай-газ кешеніндегі процестердің ашықтығы мен тиімділігін арттыруға, инфрақұрылымның сенімділігін қамтамасыз етуге, сондай-ақ азаматтар мен бизнес үшін қосымша сервистер құруға жаңа мүмкіндіктер ашатынын атап өтті. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, Қазақстан үш жыл ішінде заманауи технологиялар экономиканың барлық саласына енгізілген толыққанды цифрлық елге айналуы тиіс.
«Энергетика кешенінде цифрлық трансформация мен жасанды интеллектіні енгізу – бұл бүкіл саланы жүйелі түрде жаңғырту. Жасанды интеллект технологиялары қазірдің өзінде нақты нәтиже беруде, ал олардың ауқымдануы Қазақстанға энергетикада ЖИ қолдану бойынша көшбасшылық позицияларды иеленуге және цифрлық мемлекет құрудың берік негізін қалауға мүмкіндік береді», – деді Бақытжан Ілияс.
Осы тұрғыда Энергетика министрлігі бірқатар маңызды бастамаларды жүзеге асыруда: Цифрлық трансформация офисі құрылды, ТЭК-тің цифрлық трансформация картасы бекітілді, ақпараттық жүйелер мен деректер модельдерінің мақсатты архитектурасы әзірленді, бірыңғай салалық EnergyTech платформасы қалыптастырылуда.
EnergyTech саланы басқару экожүйесін құрайды, оған онлайн-деректер беруді және олардың қорғалуын қамтамасыз ететін SmartGrid және SmartField шешімдері кіреді. Платформа ТЭК басқаруында PDCA циклі бойынша бірыңғай тәсілді енгізуге мүмкіндік береді. Қазірдің өзінде мұнайды, мұнай өнімдерін, жанар-жағармайды, сұйытылған газды бөлу, мұнай өнімдерінің айналымы және тарифтерді бекіту бойынша цифрлық сервистер іске асырылды.
Жасанды интеллект технологияларын енгізуге ерекше көңіл бөлінуде. 2024 жылдан бастап министрлік жанында Энергетикада ЖИ дамыту жөніндегі акселерациялық топ жұмыс істейді. Оның құрамына ЖИ комитеті, саланың жетекші компаниялары және халықаралық серіктестер қатысуда. Сессия барысында Siemens Energy, Honeywell, Huawei және PowerChina сияқты ғаламдық технологиялық компаниялар өз шешімдерін ұсынды.
Масштабтауға дайын табысты пилоттық жобалар қатарында: ақауларды 98%-ға дейін дәлдікпен анықтайтын ЛЭП-тің интеллектуалды дефектоскопия жүйесі, ЖИ мен роботтандырылған кешендерді пайдалана отырып жылу желілерін құбырішілік диагностикалау, газ есептегіштердің көрсеткіштерін автоматты тануға арналған «ЖИ-ассистент» мобильді қосымшасы бар.
Бөлек атап өтілген жоба – Энергетика министрлігінің Ситуациялық-талдамалық орталығының іске қосылуы. Ол қазірдің өзінде ЖЖМ мен электр энергиясы саласында мониторинг және хабарландыру функцияларын орындайды, ал болашақта тәуекелдерді басқарудың және жедел шешімдер қабылдаудың негізгі құралына айналады.
Астана, 2025 жылғы 3 қазан — Kazakhstan Energy Week аясында Шанхай ынтымақтастық ұйымы (ШЫҰ) мен Араб мемлекеттері лигасы (АМЛ) өкілдерінің алғашқы бірлескен кездесуі өтті.
Форумға ШЫҰ-ның Бас хатшысының орынбасары Ахмад Саидмуродзода, АМЛ-дің Қоршаған орта жөніндегі директоры Махмуд Фатхаллах, АӨСШК-нің Бас хатшысы Қайрат Сарыбай қатысты. Негізгі спикерлер қатарында ҚР Экология және табиғи ресурстар министрі Ерлан Нысанбаев, Иранның энергетика министрі Аббас Алиабади, Тәжікстанның Энергетика және су ресурстары министрі Далер Джума Шофакир, Қырғызстанның Энергетика министрінің бірінші орынбасары Эмилбек Ысманов, Өзбекстанның Энергетика министрінің бірінші орынбасары Бахтиёр Маматкаримов, Түркияның Энергетика және табиғи ресурстар министрінің орынбасары Ахмет Чонкар, Әзербайжанның Энергетика министрінің орынбасары Орхан Зейналов және сарапшылар болды.
Қазақстанның энергетика вице-министрі Санжар Жаркешов кездесудің маңыздылығына тоқталып, бұл шараның екі аймақтық ұйым арасында тікелей диалог орнатуда тарихи қадам екенін атап өтті.
«Біз алғаш рет әлемдік экономика мен энергетикалық ресурстардың көп бөлігін қамтитын екі беделді ұйым арасында тікелей диалогқа жол ашып отырмыз. Мұндай кездесуге бастамашысы болу — Қазақстан үшін ерекше мәртебе», — деді ол.
Кездесу барысында энергетика және экология саласындағы ынтымақтастық, климаттық саясат, «жасыл» энергетикаға көшу үшін технологиялар алмасу және энергетикалық қауіпсіздік мәселелері талқыланды. Сонымен қатар, 2026 жылы Астанада өтетін Аймақтық экологиялық саммитке дайындық жайы да сөз болды.
Жиын соңында тараптар ШЫҰ мен АМЛ арасындағы өзара іс-қимылдың әлеуеті зор екендігін айтып, ынтымақтастықты тереңдетуге және жаңа бірлескен бастамаларды жүзеге асыруға дайын екендерін мәлімдеді.