Шығыс Қазақстан облысындағы жылу энергетикасы нысандарын 2025–2026 жылғы күзгі-қысқы кезеңге дайындау Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі Атомдық және энергетикалық қадағалау мен бақылау комитетінің аумақтық департаментінің тұрақты бақылауында.
Бақылау іс-шаралары аясында негізгі нысандардың дайындығы тексерілуде. Атап айтқанда, Тишин кенішінің қазандықтарында екі қазан агрегаты мен қосалқы жабдықтарға күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілуде. Жөндеу жұмыстарын 1 қыркүйекке дейін аяқтау жоспарланған.
«Шығыс Жылу» АҚ филиалының Риддер жылу электр орталығында қазандық және турбиналық жабдықтар, басқару қалқанының жағдайы тексерілді. Ағымдағы және күрделі жөндеу, тарату құрылғыларын қайта жаңғырту, жылу желілерін модернизациялау және күл үйіндісін кеңейту жобасын іске асыру мәселелері талқыланды.
Сондай-ақ, экологиялық және техникалық жағдайды жақсартуға бағытталған шаралар, оның ішінде шығарындыларды автоматты бақылау жүйесін орнату және №5 турбоагрегатты ауыстыру жобалары қаралды.
Тексеру нәтижелері бойынша өңірдегі жылумен қамту сенімділігі мен тиімділігін арттыруға бағытталған ұсыныстар берілді. Жылыту маусымына дайындық Энергетика министрлігінің бақылауымен жалғасуда.
Астана, 2025 жылғы 15 тамыз – «KAZENERGY» қауымдастығында 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енетін жаңа Салық кодексіндегі түзетулердің салаға ықпалы талқыланды. Кеңеске Энергетика министрлігінің өкілдері мен ірі мұнай компаниялары қатысты.
Басқосуға «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ, «Қаражанбасмұнай» АҚ, «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ, «CNPC-Ақтөбемұнайгаз» АҚ және басқа да компаниялардың өкілдері жиналды.
Негізгі талқылау тақырыбы – экспортталатын мұнайға ренталық салық пен пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салықты есептеу тәртібі қарастырылған 776-бап болды. Компания өкілдері салық есептеу әлемдік баға индикаторлары бойынша жүргізілгенімен, келісімшарттардағы нақты баға кейде едәуір төмен болатынын айтты. Мұндай жағдайда табыс азайса да, салық жүктемесі жоғары болып шығуы мүмкін.
Сондықтан қатысушылар әділ есептеу алгоритмін әзірлеуге ұсыныстар дайындап, оларды мемлекеттік органдармен бірлесе талқылауға уағдаласты.
Кездесу соңында нарыққа қатысушылар үшін түсінікті есептеу тетігін қалыптастыру және жаңа салық жағдайында саланың тұрақты жұмысын қамтамасыз ету үшін бірлескен сараптамалық топ құру туралы шешім қабылданды.
Мақсат – жаңа салық талаптарына бірқалыпты әрі түсінікті көшу.
«Ембімұнайгаз» АҚ компания табысының негізін қалаған ардагер қызметкерлерімен мақтанады. Солардың бірі – Алтықөл кен орындарының №1 бригадасы, №4 «Доссор» мұнай және газ өндіру цехының 5-разрядты мұнай және газ өндіру операторы, жалпы еңбек өтілі 42 жылды құрайтын Салтанат Елубайұлы Орынбасаров.
Салтанат Елубайұлы еңбек жолын 1981 жылы «Ембімұнай» бірлестігінің «Мақатмұнай» өндірістік басқармасы Қомсомольск мұнай және газ өндіру цехында 2-разрядты мұнай және газ өндіру операторы болып бастаған.
Еңбек жолында ол мұнай жинау жүйесін өндірістік қайта құруға, автоматтандырылған топтық өлшеу қондырғыларын ауыстыруға, 15-тен астам құбыр жарылыстарын жоюға, құбыр желілерін жөндеу мен ауыстыру жұмыстарына тікелей атсалысты. Сондай-ақ, мұнайға қанық қабаттарды бөлу үшін «Про-Ямо» типті пакерлерді орнатуды қоса алғанда, заманауи технологияларды енгізді, мұнай бергіштікті қалпына келтіру және 1 600 метр тереңдіктегі пайдалану колонналарының саңылаусыздығын оқшаулау жұмыстарын жүргізді.
Салтанат Елубайұлы ұңғымалардың тұрақты жұмыс режимін қамтамасыз етуге үлкен жауапкершілікпен қарайды, өндірістік міндеттерді шешуге, жаңа жабдық орнатуға және жас мамандарды оқытуға белсенді қатысады. Оның жоғары кәсібилігі, біліктілігі және жұмысты шебер ұйымдастыра білуі әріптестерінің лайықты құрметіне ие етті.
Салтанат Елубайұлының кәсібіне адалдығы, еңбекқорлығы мен мол тәжірибесі – жас мұнайшылар үшін жарқын үлгі, «Ембімұнайгаздың» тұрақтылығы мен сенімділігінің символы.
Энергетика министрлігі елімізді АИ-95 маркалы бензинмен қамтамасыз ету мәселесін бақылауда ұстап отыр. Қазіргі таңда маусымдық сұраныстың артуы байқалады. Осыған байланысты министр Ерлан Ақкенженов «ҚазМұнайГаз» АҚ басшылығымен, ірі жанармай құю станцияларының (ЖҚС) өкілдерімен және мұнай өнімдерін жеткізушілермен кеңес өткізді.
Кездесу барысында еліміз бойынша АИ-95 бензинінің қоры 67 мың тоннаны құрайтыны айтылды. Бұл 16 күндік тұтыну деңгейіне сәйкес келеді. Қор жедел түрде толықтырылып отырады, оған отандық мұнай өңдеу зауыттарының күнделікті өндірісі негіз деуге болады.
2025 жылғы шілде айында тұтыну деңгейі өткен жылмен салыстырғанда 18%-ға өсті. Тамыз айында да сұраныстың одан әрі артуы күтілуде. Осыған байланысты Энергетика министрі Үкіметтің басты міндеті – қазақстандықтарды тапшылық пен бағаның тұрақсыздығынан қорғау екенін атап өтті.
«Сұраныстың маусымдық артуы – штаттық және алдын ала болжанған жағдай. Үкімет бұл процесті толық бақылауда ұстап отыр. Мен нарықтың барлық қатысушыларынан отынның үздіксіз жеткізілуін қамтамасыз етуді және алыпсатарлық әрекеттерді болдырмауды талап етемін. Азаматтар үшін бензин тапшылығы болмайды. Бұл мәселе – Үкіметтің тікелей бақылауында», – деді Энергетика министрі.
Кеңес қорытындысы бойынша министр мұнай базалары мен ЖҚС-тарда АИ-95 бензинінің ең төменгі қорларын қамтамасыз ету, өңірлерге үздіксіз жеткізу үшін бензин тасымалына уақтылы келісімшарттар жасау, кез келген ықтимал тәуекелдер туралы министрлікке жедел хабарлау туралы нақты тапсырмалар жүктеді.
Энергетика министрлігі бензин нарығына қатысушылардың жұмысын күнделікті үйлестіруді жалғастырады. Мақсат – барлық қазақстандықтар үшін бензин бағасының тұрақтылығы мен болжамды қажеттіліктерді қамтамасыз ету.
АСТАНА, 2025 жылғы 14 тамыз – ҚР Энергетика министрі Ерлан Ақкенженов Қазақстандағы Өзбекстан Республикасының Төтенше және Өкілетті Елшісі Бахтиёр Ибрагимовпен кездесті.
Кездесу барысында тараптар жоғары деңгейдегі сапарлар нәтижесінде бекітілген екіжақты "Жол картасының" орындалу барысын талқылап, энергетика саласындағы бірлескен жобалардың жүзеге асу үдерісін пысықтады. Екі ел арасындағы мұнай-газ секторындағы өзара іс-қимыл деңгейіне жоғары баға беріп, газ тасымалдау жүйелері тұрақты әрі үйлесімді жұмыс істеп жатқандығын ерекше атап өтті.
«2025 жылдың қаңтар–шілде айлары аралығында отандық газдың Өзбекстан аумағы арқылы транзит көлемі 921,7 млн м³-ты құрады. Қазақстанның Ресей газын Өзбекстанға жеткізудегі негізгі транзиттік әріптес ретіндегі рөлі ерекше атап өтілді. Бұл жеткізілім көлемі кезең-кезеңімен артып, 2026-2038 жылдар аралығында 11 млрд м³-ке дейін жеткізу жоспарлануда. Сонымен қатар, Қазақстанның Өзбекстанға мұнай транзиті мен жеткізілімін қамтамасыз етуге дайын екендігі айтылды.
Кездесу барысында электр энергетикасы саласындағы өңірлік маңызды жобаларға назар аударылды. Тараптар «Қамбарата-1» СЭС-нің құрылыс жұмыстарын іске асу барысын талқылады. Бұл жобаға Қазақстан, Өзбекстан және Қырғызстан стратегиялық серіктес ретінде қатысуда. Дүниежүзілік банктің тартылуы мен халықаралық кеңесшінің таңдалуы жобаның белсенді кезеңге өткендігін көрсетеді. Сонымен қатар, Әзербайжанмен бірлесіп Каспий теңізі арқылы «Жасыл энергетикалық дәліз» құру жобасының мәртебесі қаралды. Жобаны іске асырудағы нақты қадам ретінде 2025 жылдың 1-шілдеcінде «Yasil Dəhliz Birliyi» бірлескен кәсіпорны құрылды.
Сондай-ақ, Каспий теңізі арқылы өтетін «Жасыл энергетикалық дәліз» жобасының мәртебесі қаралды. Бұл жоба Қазақстанның Әзербайжанмен бірлескен бастамасы болып табылады. Аталған бағыттағы нақты қадам ретінде 2025 жылғы 1 шілдеде «Yasil Dəhliz Birliyi» ЖШС бірлескен кәсіпорын құрылғаны атап өтілді.
«Өзбекстанмен әріптестік стратегиялық маңызға ие. Біздің елдер Орталық Азияның ортақ энергетикалық жүйесіндегі негізгі буын саналады. Бүгінгі Елші мырзамен болған кездесу барысында "Жол картасындағы" міндеттердің орындалуын нақтылап, бірқатар жобалардың іске асырылу барысын талқыладық. «Қамбарата-1» СЭС-і мен «Жасыл энергетикалық дәліз» бастамалары тек ұлттық энергетикалық жүйелерді нығайтып қана қоймай, бүкіл өңірдің ұзақмерзімді тұрақтылығын қамтамасыз етеді», – деді Энергетика министрі Ерлан Ақкенженов.
Кездесуде тараптар ортақ бастамаларды тиімді іске асыру үшін салалық мемлекеттік органдар арасында тұрақты әрі үйлесімді байланыс орнатуға уағдаласты.
Қазақстан Республикасы Президентінің реттелетін сатып алулардағы отандық тауарлар көлемін ұлғайту және отандық өндірушілермен офтейк-келісім шарттар үлесін ұлғайту туралы Жолдауын іске асыру шеңберінде "ҚазТрансОйл" АҚ өз сатып алуларында жергілікті қамту деңгейін арттыру бойынша белсенді жұмыс істеуде.
2025 жылдың басынан бері компания отандық тауар өндірушілермен жалпы сомасы 658 млн теңгеден астам сомаға 10 офтейк-келісім шарт жасасты. Келісім шарттар саны өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда он есе өсті.
Бұл қазақстандық өндірушілерді қолдау жөніндегі жүйелі жұмыстың, "Самұрық-Қазына" қорының жаңа өндірістерді құруға жәрдемдесу Бағдарламасын іске асырудың, сондай-ақ, мемлекеттік органдармен және салалық қауымдастықтармен тығыз өзара іс-қимылдың нәтижесінде жүзеге асырылды.
"ҚазТрансОйл" отандық тауар өндірушінің мәртебесін алған кәсіпорындарға басымдық бере отырып, жеткізушілерді іріктеудің ашық тетіктерін белсенді түрде енгізуде. Компания қазақстандық компаниялармен ұзақ мерзімді әріптестік қатынастарды дамытуға ерекше назар аударады, бұл ұлттық экономиканың тұрақты өсуіне және жаңа жұмыс орындарын ашуға ықпал етеді.
2025 жылғы ең ірі офтейк-келісім шарттардың бірі "KARLSKRONA LC AB" зауытымен тауарлық мұнайды айдау үшін орталықтан тепкіш сорғы агрегатын жеткізуге шарты болды. Бұрын мұндай жабдық Қазақстанда өндірілмегендіктен шетелден сатып алынатын еді. Ағымдағы жылдың 7 тамызында "ҚазТрансОйл" АҚ-ның жұмыс тобы өндірістік процесті мониторингілеу және кәсіпорын басшылығымен кездесу үшін "KARLSKRONA LC AB" зауытына барды. Шымкент қаласында орналасқан зауыт сорғы, электротехникалық және стандартты емес жабдықтарды, сондай-ақ, қара және түсті металдардан құймаларды өндіруге маманданған. Кәсіпорын мұнай-газ саласындағы басқа қазақстандық компанияларға осындай сорғыларды жеткізіп жатыр, бұл өнімнің сапасы мен өндірістің жоғары технологиялық деңгейін растайды.
"Қазақстандық өндірушілерді қолдағаны үшін «Қазтрансой» АҚ басшылығына алғысымды білдіргім келеді. Біздің зауыт үшін осы келісім шартты жасасу, ең алдымен, жаңа жұмыс орындарын ашуды көздейді, қызметкерлердің біліктілігі мен кәсіби дағдыларын арттыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, өңірдегі өндірісті қолдау жергілікті бюджетке түсетін салық түсімдерін арттырады және бүкіл аймақтың дамуына ықпал етеді", - деп атап өтті "KARLSKRONA LC AB" ЖШС Бас директоры Талғат Алпысбаев.
Сондай-ақ, "ҚазТрансОйл" АҚ-ның жұмыс тобы отандық тауар өндіруші қатарындағы "Renaissance SHIK" ЖШС Шымкент зауытында болып, онда электрохимиялық қорғаныс жабдықтарын өндіру процесімен танысты.
Жаңа өндірістер Бағдарламасына қатысу импортқа тәуелділікті азайтып, Қазақстанның технологиялық тәуелсіздігін арттырады, жоғары технологиялық жабдықтарды локализациялауды жеделдетуге мүмкіндік береді. Мұнай-газ саласы үшін бұл экономикалық тұрақтылық пен ұлттық қауіпсіздікті нығайтудағы маңызды қадам.
"ҚазТрансОйл" АҚ қазақстандық өндірістен сатып алынатын тауарлары мен қызметтерінің номенклатурасын кеңейте отырып, офтейк-саясатты одан әрі дамытуды, оның ішінде компанияның дербес құрылымдық бөлімшелері орналасқан өңірлерінде өндірушілермен жаңа келісімдер жасасу есебінен дамытуды жоспарлап отыр.
Елімізде ұлы ақын, ойшыл Абай Құнанбайұлының 180 жылдық мерейтойына арналған шаралар жалғасуда. ҚР Энергетика министрлігінде Абайдың шығармашылығын насихаттау және ұлттық отбасылық құндылықтарды дәріптеу мақсатында «Асыл сөзді іздесең, Абайды оқы, ерінбе!» атты отбасылық байқау өтті.
Байқауға 6 отбасы қатысып, үй тапсырмасын орындап, өз өнерлерін көрсетті. Қазылар алқасында Энергетика министрлігі аппаратының басшысы Жанар Жарылғасова, Әдеп жөніндегі уәкіл Ләззат Қосаева, әкімшілік жұмысы департаментінің директоры Шыңғыс Жұмағұлов және уадрлық саясат департаментінің директоры Жандос Хасен болды.
Нәтижесінде І орынды Мұнай тасымалдау және өңдеу департаменті Мұнай тасымалдау басқармасының бас сарапшысы Әділжан Байқадамовтың отбасы, ІІ орынды Заң департаменті Нормативтік құқықтық актілерді сараптау және мониторингтеу басқармасының бас сарапшысы Жарбол Сүлейменовтың отбасы, ІІІ орынды Жолданымдарды және орындаушылық тәртіпті бақылау департаменті Құжатайналым және орындаушылық тәртіпті бақылау басқармасының бас сарапшысы Нұргүл Ережепованың отбасы иеленді.
Сондай-ақ ынталандыру сыйлықтарымен Жер қойнауын пайдалану департаменті Келісімшарттар және толықтырулар басқармасының басшысы Сындыбек Бейсенғалиевтың, Стратегиялық даму департаменті Жобалық офис басқармасының бас сарапшысы Меруерт Күнжақсинаның және Мұнай игеру және өндіру департаменті Мұнай-газ саласындағы еңбек және әлеуметтік мәселелер жөніндегі басқармасының бас сарапшысы Аида Турсумбекованың отбасылары марапатталды.
Іс-шара Абай мұрасын насихаттауға, отбасылық құндылықтарды дәріптеуге және ұрпақтар сабақтастығын нығайтуға үлес қосты.
Өндірістің мызғымас тірегі – жұмысшы мамандар. Олар кәсіпорынның үзіліссіз жұмысын қамтамасыз етіп қана қоймай, өнім сапасы мен өндірістік қауіпсіздікке тікелей әсер етеді. Атырау мұнай өңдеу зауытында өзінің ісіне адал, білікті маман – алтыншы дәрежелі химиялық талдау зертханашысы Айнагүл Алекешова еңбек етеді.
Айнагүл Кимирзанқызы еңбек жолын 1995 жылы бастауыш сынып мұғалімі ретінде мектепте бастап, кейін білім беру саласының түрлі қызметтерінде жұмыс істеді. 2011 жылы Атырау МӨЗ-на келіп, кәсіби жолын жалғастырды. Бұл жылдар ішінде ол зертханашы, зертхана инженері, технологиялық қондырғы операторы, ішкі және сыртқы коммуникациялар жөніндегі маман, әлеуметтік мәселелер жөніндегі бас маман қызметтерін атқарды.
Қазір ол химиялық су тазарту цехының жаңа өндірістерді қамту учаскесінде еңбек етуде. Жоғары кәсіби біліктілігі мен жауапкершілігінің арқасында әріптестері арасында үлкен құрметке ие. 2022 жылы оның есімі зауыттың Құрмет тақтасына енгізілді.
Айнагүл Алекешова тәжірибелі де жауапты мамандар – кәсіпорынның табысты дамуы мен жоғары нәтижелерге жетуінің кепілі.
Астанада энергетика министрі Ерлан Ақкенженовтің төрағалығымен Kazakhstan Energy Week-2025 / XVI Еуразиялық KAZENERGY форумына дайындық жұмыстары пысықталды. Жиында іс-шараны жоғары деңгейде өткізуге бағытталған ұйымдастырушылық және мазмұндық мәселелер талқыланды.
Энергетикалық форум дәстүрлі түрде Қазақстандағы жетекші халықаралық алаңдардың бірі саналады. Мұнда энергетика саласындағы өзекті жаһандық және өңірлік трендтер талқыланады.
Бұл маңызды басқосу әлемдік энергетика көшбасшыларын, мемлекеттік органдар мен халықаралық ұйым өкілдерін, бизнес пен сарапшылар қауымдастығын бір алаңға жинайды.
Форумға энергетика саласындағы беделді ұйым өкілдері қатысады. Бұл жинның жоғары халықаралық деңгейін көрсетеді. Ауқымды шараға энергетика саласындағы мәртебелі тұлғалар қатысады деп күтілуде. Атап айтқанда, ОПЕК Бас хатшысы Хайтам Әл-Гайс, Халықаралық жаңартылатын энергия көздері агенттігінің (IRENA) бас директоры Франческо Ла Камера, Газ экспорттаушы елдер форумының (GECF) Бас хатшысы Мохамед Хамель, сондай-ақ Халықаралық энергетикалық форум мен Энергетикалық Хартия ұйымдарының басшылары және Араб мемлекеттері лигасы Бас хатшысының орынбасары қатысатынын растады.
Форум барысында шетелдік және отандық сарапшылар бірқатар маңызды тақырыптарды көтереді. Негізгі талқылау бағыттары – жаңа энергетикалық тәртіп және орта державалардың рөлі, климаттың өзгеруі, тұрақты энергетиканы дамыту, сондай-ақ атом энергетикасының келешегі болмақ.
«KAZENERGY форумы дәстүрлі маңызды халықаралық алаң саналады. Оның биылғы тақырыбы өте маңызды. Біз жаңа энергетикалық тәртіпті қалыптастыру туралы айтамыз. Ал Қазақстан Орталық Азиядағы мойындалған көшбасшы ретінде осы процесте бастамашы болуға дайын. Біз энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, тұрақты серіктестіктерді дамыту және дәстүрлі мен жасыл энергетика арасындағы тиімді теңгерімді табу бойынша нақты шешімдер ұсынуымыз қажет», — деді ҚР Энергетика министрі Ерлан Ақкенженов.
Kazakhstan Energy Week-2025 / XVI Еуразиялық KAZENERGY форумын өткізу еліміздің энергетика саласындағы сенімді әрі жауапты серіктес ретіндегі мәртебесін нығайтуға бағытталған.
Іс-шара аясында Қазақстанның мұнай-газ, көмір, электр энергетикасы және жаңатылатын энергия көздері салаларындағы жетістіктері мен жобалары таныстырылады.
2025 жылғы 12 тамызда ҚР Энергетика министрлігінің Әдеп жөніндегі уәкілі Ләззат Қосаева Мұнай-газ-химия және техникалық реттеу департаменті қызметкерлеріне семинар өткізді.
Іс-шара барысында қатысушыларға сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама талаптары, атап айтқанда «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Заңда көзделген шектеулер мен оларды сақтау міндеттері түсіндірілді. Сонымен қатар қызметтік тәртіпті нығайту мен лауазымдық міндеттерді адал атқарудың маңыздылығына тоқталды.
«Адалдық, ашықтық және мемлекет мүддесіне адал қызмет ету – мемлекеттік қызметтің басты қағидаттарының бірі. Әрбір қызметкер сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарттар мен әдеп нормаларын сақтауда жеке жауапкершілікті сезінуі тиіс», – деді Ләззат Қосаева.
Мұндай семинарлар мемлекеттік қызметкерлердің адал әрі әдеп нормаларын қатаң сақтауына ықпал етеді. Сондай-ақ сыбайлас жемқорлықтың алдын алуда тиімді тәсіл саналады.