Т. Оспанқұлов медициналық-әлеуметтік сараптама қызметінің жұмысын жақсарту туралы хабардар етті
ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі Халықты әлеуметтік қорғау саласындағы реттеу және бақылау комитетінің төрағасы Төлеген Оспанқұлов медициналық-әлеуметтік сараптама (бұдан әрі – МӘС) қызметіндегі ағымдағы өзгерістер мен көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру бойынша қабылданған шаралар туралы айтып берді.
Оның айтуынша, қазіргі уақытта Еңбек министрлігі мүгедектікті белгілеу тәсілдерін өзгерту бойынша ауқымды жұмыстарды жүргізіп жатыр.
«Бұл реформаның негізі – медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізудің қашықтан проактивті форматын енгізу болып табылады. Ондағы мақсат – мүгедектер тобын тағайындау процесін азаматтар үшін барынша жеңілдету – оны қолжетімді, ыңғайлы, жедел, ең бастысы – объективті және әділ ету», – деді Төлеген Оспанқұлов.
Жаңа формат азаматтарға медициналық ұйым цифрлық түрде жіберетін толық және сенімді медициналық ақпаратқа ие болған жағдайда белгілі бір диагноздар бойынша (30 нозологиялық нысан) жеке тексеруден бас тартуға мүмкіндік береді.
Сырттай формат цифрландыру аясында ғана емес, сонымен қатар шалғай аймақтардағы кадр тапшылығы, сарапшылар жұмысының көптігі, бюрократиялық кедергілерді азайту қажеттілігі сияқты МӘС қызметіндегі жүйелі проблемаларға жауап ретінде енгізілуде. Ол аумақтан тыс сарапшылардың жұмысы арқылы өңірлер арасында жұмыс көлемін қайта бөлуге мүмкіндік береді.
«Реформа халықтың медициналық-әлеуметтік сараптама қызметіне және тұтастай алғанда әлеуметтік қамсыздандыру жүйесіне деген сенімін арттыруға, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайтуға және мүгедектікті белгілеудің шынайы тұтынушыға бағытталған үлгісін жасауға бағытталған», – деп қосты спикер.
2024 жылдың қорытындысы бойынша қашықтан проактивті форматта көрсетілген мүгедектік тобын тағайындау бойынша қызметтердің үлесі белгіленген нысаналы индикатор 35% болғанда 37,4%-ды (96,9 мың өтініш) құрады. 2025 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша бұл көрсеткіш 39,3%-ға жетті (51,8 мың өтініш).
Сонымен қатар, бірқатар облыстарда (Ұлытау, Маңғыстау, Түркістан, Жамбыл және Атырау облыстары) орташа республикалық деңгейден артта қалу байқалады. Мұның негізгі себептері – медициналық ұйымдар жанындағы дәрігерлік-консультациялық комиссиялардағы білікті кадрлардың тапшылығы, мамандар мен тұрғындардың медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізудің жаңа форматы туралы жеткіліксіз хабарлануы, сондай-ақ медициналық ақпараттық жүйелер арқылы мәліметтерді берудегі техникалық ақаулар.
«Біз бұл міндеттерді қосымша жұмыс жасауға ынталандыру ретінде қарастырамыз, сондықтан ведомствоаралық үйлестіруді күшейтіп, өңірлерге әдістемелік және ұйымдастырушылық қолдау көрсетіп, мамандарды оқытып, ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізіп жатырмыз», – деді Комитет төрағасы.
2025 жылғы 1 қаңтардан бастап Қоғамдық кодекстің 156-бабына сәйкес МӘС комиссиясының тәуелсіз сарапшылары сырттай сараптама жүргізу процесіне ресми түрде тартылады. Оспанқұловтың айтуынша, бұл сараптама нәтижелеріне деген ашықтық пен сенімді арттыруға бағытталған өте маңызды қадам.
Тәуелсіз сарапшылар – ашық әрі автоматтандырылған іріктеуден өткен тәжірибелі дәрігерлер. Оған қатысу үшін сізде жоғары медициналық білім, жарамды маман сертификаты, соңғы бес жыл ішінде МӘС мәселелері бойынша оқуды аяқтаған және кәсіби тәжірибеңіз болуы керек. Өтінім электронды платформа арқылы беріледі, содан кейін автоматты тексеруден және тестілеуден өтеді. Қабылдау туралы шешім субъективті факторды жоққа шығаратын жүйемен қабылданады.
Бұған дейін 2024 жылы жүзеге асырылған МӘС-ке тәуелсіз сарапшыларды тарту бойынша пилоттық жобаға 50-ге жуық дәрігер қатысып, оның 18-і іріктеуден сәтті өткен болатын. 2024 жылдың 1 желтоқсанындағы жағдай бойынша бұл мамандар 7532 сараптамалық шешім қабылдап, 21 мыңнан астам өтінішті қарады.
2025 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша МӘС қызметіне 55 тәуелсіз сарапшы тартылған.
Сарапшылардың жұмысы жүйелі түрде бақыланады: қабылданған шешімдердің сапасына ай сайынғы және жыл сайынғы бағалаулар жүргізіліп, белгіленген критерийлерге сәйкес келмеген жағдайда тізілімнен шығару тәртібі қарастырылған. Аяқталмаған актілер автоматты түрде басқа мамандарға қайта бөлінеді. Сондай-ақ Әкімшілік іс жүргізу кодексінің талаптарына сәйкес шағымдарды қарау тәртібі бекітілген.
«МӘС Тәуелсіз сарапшылары институтын құру – азаматтардың үміті мен уақыт талабына сай келетін адал және заманауи әлеуметтік қолдау жүйесін құрудағы алға жасалған қадам», – деп түйіндеді сөзін Төлеген Оспанқұлов.