ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі ұжымға жаңадан тағайындалған аппарат басшысы Нұрдәулет Төлеевті таныстырды.
Нұрдәулет Төлеұлы Төлеев 1984 жылы 31 қазанда туған.
Қазақ гуманитарлық заң университетін, ҚР Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару академиясын бітірген. Заңгер.
Еңбек жолын 2004 жылы Астана қаласындағы «ТопЮрАудит КазГЮУ» ЖШС-де юрисконсульт болып бастады, одан кейін ҚР Заңнама институтының ғылыми қызметкері, ҚР Парламенті Мәжілісі Аппаратының Заңнама және сот-құқықтық реформа комитетінің қызметін қамтамасыз ету бөлімінің бас консультанты қызметтерін атқарды.
2008 жылғы қарашадан 2025 жылғы ақпанға дейін ҚР Президентінің Әкімшілігінде жұмыс істеді: Әкімшілік Басшысының хатшылығында консультант, ҚР Президенті Кеңсесінің инспекторы, сектор меңгерушісі, 2019 жылдың шілде айынан Мемлекет Басшысының Өкімімен Жалпы бөлім меңгерушісі болды.
2025 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша мемлекеттік еңбек инспекторлары республиканың 45 кәсіпорны 1,3 мыңнан астам жұмыскерге 395,9 млн теңгеге жалақы бойынша берешек екенін анықтады. Сонымен бірге түрлі ұйымдарда жүргізілген тексерулер барысында еңбек құқығы бұзылуының 1,6 мың фактісі анықталды.
Жалақы бойынша берешегі және еңбек құқығының бұзылуы анықталған кәсіпорындардың басшыларына орындауға міндетті 832 ұйғарым берілді және 98,1 млн теңгеден астам сомаға айыппұл салынды.
Қабылданған шаралардың, оның ішінде жалақы бойынша берешекті өтеудің қатаң кестелері мен мерзімдерін белгілеудің нәтижесінде 1,1 жұмыскердің құқықтары қорғалды. Оларға 241,8 млн теңге төленді.
Бұдан басқа, еңбек заңнамасының сақталуына мемлекеттік бақылауды қамтамасыз ету мәселелері ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің ерекше бақылауында.
2025 жылғы 1 сәуірдегі деректер бойынша мемлекеттік еңбек инспекторлары 1332 тексеру жүргізді, оның барысында 1616 бұзушылық анықталды, оның ішінде: еңбек саласында – 1332; еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша – 272; халықты жұмыспен қамту бойынша – 12.
Қабылданған шаралардың нәтижесінде 10 мың жұмыскердің еңбек құқығы қорғалды.
Наурыз айында «Enbek» электрондық еңбек биржасында (бұдан әрі-ЭЕБ) 80,2 мың бос жұмыс орны және 95,3 мың түйіндеме орналастырылды. Ақпан айымен салыстырғанда жұмыс берушілер тарапынан белсенділіктің төмендеуі байқалды – бос жұмыс орындарының саны 34%-ға, сондай-ақ жұмыс іздеушілер орналастырған түйіндемелер саны 28% - ға азайды.
ЭЕБ мәліметтері бойынша, 2025 жылдың наурыз айында біліктілік деңгейі бойынша жұмыс күшіне сұраныс пен ұсыныс арасындағы теңгерімсіздік сақталады: жоғары білікті мамандар бос жұмыс орындарының 37 пайызын құраса, олар түйіндеменің 32 пайызын ғана құрайды. Сонымен бірге біліктілігі жоқ жұмысшылардың еңбегіне деген сұраныс 14% құрады, ал олардың ұсынысы барлық түйіндемелердің 28% - на жетті.
Өңірлік бөліністе ақпан айымен салыстырғанда орналастырылған бос орындар санының едәуір төмендеуі Шығыс Қазақстан облысында – 12,9 мыңнан 4,5 мыңға дейін (65% - ға төмендеу), Ақтөбе облысында – 3,8 мыңнан 2,7 мыңға дейін (-28%) және Атырау облысында – 3,5 мыңнан 3,1 мыңға дейін (-12%) тіркелді.
Жалпы төмендеуге қарамастан, Алматы облысында жұмыс берушілер белсенділік деңгейін бұрынғы деңгейде сақтап қалды: наурызда 3,4 мың (-6%), ал ақпан айында 3,7 мың бос жұмыс орны орналастырылды.
Ұсыныс тарапынан белсенділіктің төмендеуі де байқалды. Бұл ретте түйіндеме санының ең көп қысқаруы Алматы облысында – 10,2 мыңнан 7 мыңға дейін (-31%) байқалды. Сонымен қатар, Атырау облысында түйіндеме саны – 7,4 мыңнан 5,8 мыңға дейін (-22%) және Ақтөбе облысында – 6 мыңнан 5 мыңға дейін (-17%) төмендеді. Сонымен қатар, Ақмола және Шығыс Қазақстан облыстарында төмендеу аз байқалды (15% шегінде).
Наурыз айының қорытындысы бойынша PR-менеджерлер (3,9 мың бос жұмыс орны), медбикелер/мейіргерлер (1,7 мың бос жұмыс орны) және санитарлар (1,6 мың бос жұмыс орны) сұранысқа ие мамандықтардың қатарына енді. Сонымен қатар, автобус жүргізушілеріне (+302 бос жұмыс орны), саудагерлерге (+253 бос жұмыс орны) және сатушы-кеңесшілерге (+189 бос жұмыс орны) сұраныс артты.
Бос жұмыс орындарында ең жоғары жалақы бас құрылысшыларға (орта есеппен 709 мың теңгеден бастап), ұңғымаларды жөндеу шеберлеріне (700 мың теңгеден бастап) және бұрғылау инженерлеріне (597 мың теңгеден бастап) ұсынылды.
Ең көп жалақыны өнеркәсіптік жабдықтар бойынша механик (орта есеппен 1,6 млн теңгеден бастап), IT саласындағы ғылыми қызметкер (1,4 млн теңге) және өнімді әзірлеу жөніндегі жобалар жетекшісі (1,3 млн теңге) лауазымдарына үміткерлер сұрады.
Осылайша, ЭЕБ мәліметтері бойынша, наурыз айында бос жұмыс орындары мен түйіндемелер санының азаюы байқалды, бұл ретте сұраныс пен еңбек ұсынысы арасындағы алшақтық артты.
2025 жылдың басынан бастап Әлеуметтік қызметтер порталы (бұдан әрі – Портал) арқылы мүгедектігі бар адамдардың 211,6 мың тапсырысы орындалды, оның ішінде: шамамен 167,8 мың оңалтудың техникалық құралдарын (бұдан әрі – ОТҚ), 7,7 мың – ымдау тілі қызметін, 24,4 мың – жеке көмекшінің, 11,7 мың – санаторийлік-курорттық емдеу қызметін алды.
Портал мүгедектігі бар адамдарға оңалтудың техникалық құралдары мен қызметтерін өндірушіні және жеткізушіні өз бетінше таңдауға мүмкіндік береді. Көмек түріне тапсырыс беру көрсетілетін қызметті алушының электрондық цифрлық қолтаңбасымен растау арқылы жүзеге асырылады. Тапсырыс берілген оңалтудың техникалық құралдарын жеткізу немесе өз бетінше әкету арқылы алуға болады.
Мүгедектігі бар адамдарды оңалту құралдарымен қамтамасыз ету протездік-ортопедиялық, сурдотехникалық, тифлотехникалық және гигиеналық құралдар, сондай-ақ кресло-арбалар беруді қамтиды.
Бүгінде Порталда 703 арнаулы әлеуметтік қызмет көрсетуші, 979 ОТҚ жеткізушісі, 31 мыңнан астам жеке көмекші, 759 ымдау тілі және 129 санаторийлік-курорттық емдеу қызметтерін ұсынушы тіркелген.
Порталды пайдалану бойынша консультацияларды қолдау байланыс орталығынан, яғни 1414 бірыңғай нөмірі арқылы хабарласуға болады.
2025 жылдың басынан бері 66,7 мың азамат, оның ішінде 27,9 мыңға жуық жұмыссыз Skills Enbek кәсіптік оқыту платформасында (бұдан әрі – Платформа) онлайн-курстардан өткені туралы сертификаттар алды. Платформада барлығы 582,5 мың қазақстандық тіркелген, оның 83,8 мыңы – 2025 жылы тіркелді. Бұл ретте платформа жұмысының барлық кезеңінде 477,6 мың адам оқудан өтті.
Оқудан өткен 27,9 мың жұмыссыз азаматтың 7,3 мыңға жуығы негізінен Ақтөбе, Түркістан облыстары және Шымкент пен Алматы қалаларының жастары.
Платформа іске қосылғаннан бастап авторлар әртүрлі бағыттар бойынша 876 курс жариялады, оның 319-ы тегін. Сондай-ақ, одан әрі оқу үшін білім беру алаңдарына ауысу мүмкіндігімен Courstore, Fluent Education және Яндекс Қазақстан серіктестерінің курстары бар.
Курстардың ұзақтығы 1-ден 72 сағатқа дейін.
Наурыз айындағы ең көп сұранысқа ие курстар – «Твой карьерный старт: как использовать «Электронную биржу труда», «Построение отдела продаж в отеле», «Страховой агент», «Кассир» және «Продавец».
Платформада қаржы және бухгалтерлік есеп, ауыл шаруашылығы және т.б. салалардағы түрлі мамандықтар бойынша тегін курстар саны үнемі артып келеді.
Бұдан бұрын хабарлағандай, Платформа халықтың білім деңгейі мен кәсібилігін арттыруға, мансаптық дамуды ынталандыруға және «өмір бойы оқыту» тұжырымдамасын ілгерілетуге бағытталған. Ол маркетплейс – қызметтер нарығы қағидаты бойынша онлайн курстарға қол жеткізуді ұсынатын халықаралық оқыту алаңдарына ұқсас құрылған.
Оқуға https://skills.enbek.kz/ сілтемесі арқылы немесе Электрондық еңбек биржасында (enbek.kz) «Онлайн оқыту» бөлімін таңдау арқылы қол жеткізуге болады.
Платформада білім алушы оқытудың қолайлы қарқыны мен тілін, материалды берудің ыңғайлы принципін дербес таңдайды, білім беру үдерісіндегі өзінің ілгерілеуін бақылай алады.
Білім алушы үшін артықшылықтар: кеңейтілген курстарды іздеу, сабақтың түсінікті құрылымы, оқу процесін бақылау және курс авторларымен жылдам өзара әрекеттесу. Пайдаланушылар үшін жасанды интеллект көмегімен чат-бот қол жетімді, ол жылдам іздеуді және қызығушылық тудыратын сұрақтарға жауап алуды қамтамасыз етеді.
Оқу аяқталғаннан кейін білім алушы 70% шекті деңгеймен тестілеу тапсыруға тиіс. Онлайн курсты сәтті аяқтаған жағдайда дағдыларды игеру туралы сертификат беріледі. Курсты аяқтаудың міндетті шарты – білім алушы тарапынан курсты бағалау. Сертификатты жүктеу кезінде игерген дағдылар бойынша Enbek.kz-те бос жұмыс орындарының ұсыныстары қосылды.
Алынған сертификат Enbek.kz-те тіркелген кезде білім алушы жасаған түйіндемеде автоматты түрде көрсетіледі. Қызметкерлерді іздеу кезінде әлеуетті жұмыс беруші Платформада сәтті оқудан кейін алынған сертификаттарды көре алады.
Авторлар мен әзірлеушілерге арналған платформада онлайн курстарды орналастыру тегін. Курстар мемлекеттік және орыс тілдерінде орналастырылуы мүмкін, ақпарат берудің әртүрлі форматтары: мәтін, презентация, бейне және аудио материалдар, инфографика және басқа түрлері болуға тиіс. Платформа ерекше қажеттіліктері бар білім алушылар үшін интерфейсті бейімдеу мүмкіндігін болжайды.
Курс авторлары үшін ыңғайлы сабақ құрастырушы, жарияланған курстардың статистикасы мен тиімділігін қарауға қолжетімді, сертификаттардың әртүрлі дизайны көзделген, сондай-ақ оқу құнын алдын ала есептеуге арналған онлайн-калькулятор бар.
2023 жылдың желтоқсан айынан бастап курстарды Enbek мобильді қосымшасы арқылы оқуға болады, қосымшаны Google Play және App Store-дан жүктеуге болатынын естеріңізге саламыз.
Платформада тіркелу және жұмыс істеуге қатысты барлық сұрақтар бойынша «ЕРДО» АҚ жауапты қызметкерлерімен байланысуды сұраймыз: 8 (7172) 95 43 17 (ішкі. 877, 878, 888).
2024 жылы 62,1 мың адам біліктілігін арттыру және жаңа мамандықтарды игеру мақсатында қысқа мерзімді кәсіптік оқудан өтті.
Қысқа мерзімді кәсіптік оқыту жұмыссыз азаматтарға бірнеше ай ішінде еңбек нарығында талап етілетін кәсіптік білім мен дағдыларды алуға мүмкіндік береді.
Оқыту оқу ұйымдарында (курстар жұмыс берушілердің сұранысы бойынша ұйымдастырылады), жұмыс берушілердің жұмыс орнында, сондай-ақ сұранысқа ие кәсіптер тізбесі бойынша Skills Enbek қысқа мерзімді оқыту порталында жүргізіледі.
Кәсіптік оқытудың ұзақтығы біліктілік пен дағдылардың ерекшеліктеріне қарай 6 айдан аспайтын мерзіәмді құрайды.
Өңірлер бөлінісінде оқуға жіберілгендердің ең көп саны Ақтөбе – 11 мың адам, Қостанай – 4,7 мың адам, Жамбыл – 4,5 мың адам, Түркістан облыстарында – 4,1 мың адам және Алматы қаласында – 4,3 мың адам байқалады.
2024 жылы мансап орталықтары оқу ұйымдарында оқуға 7,8 мың адамды жіберді, оның ішінде 6,7 мың адам оқуды аяқтады. Оқу аяқталғаннан кейін 5,9 мың адам жұмысқа орналастырылды.
Жұмыссыздарды жұмыс орнында оқыту жұмыс беруші тарапынан тәжірибелі қызметкерлердің ішінен білікті тәлімгерді бекіте отырып, кәсіпорындар мен ұйымдарда ұйымдастырылады. Оқу кезеңінде жұмыс беруші мен жұмыссыз арасында еңбек шарты жасалады. 20 АЕК мөлшеріндегі жалақыны еңбек мобильділігі орталығы білім алушының шотына тікелей жібереді.
2024 жылы жұмыс орындарында 1 948 адам оқудан өтті, оның ішінде 1 769 адам оқуды аяқтады. Оқуды аяқтағаннан кейін 1 481 адам немесе 83,7% жұмысқа орналасты.
2024 жылы 52,4 мың жұмыссыз Skills Enbek порталы арқылы онлайн курстардан өтті.
Қысқа мерзімді оқытудан өткендер арасында ең сұранысқа ие мамандықтар: тігінші – 1 328 адам, аспаз – 1 090 адам, шаштараз – 805 адам, кондитер – 409 адам, электр-газбен дәнекерлеуші – 289 адам болды.
Естеріңізге сала кетейік, қысқа мерзімді кәсіптік оқудан өту үшін тұрғылықты жері бойынша Мансап орталығына, ал ауылдық жерлерде – кенттердің, ауылдық округтердің, аудандық маңызы бар қалалардың әкімдеріне жүгіну қажет.
Кәсіптік оқудан өтетін азаматтар оқу ақысын төлеу, стипендия не жалақы, жол жүру бойынша мемлекеттік қолдаумен қамтамасыз етіледі.
Тұрғылықты жерінен тыс елді мекенде оқудан өту кезінде білім алушыға тұруға материалдық көмек (тұрғын үй жалдау бойынша шығыстарды өтеу) көзделген.
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінде (бұдан әрі – Еңбекмині) ведомство басшысы Светлана Жақыпованың қатысуымен Әлеуметтік-еңбек саласы бойынша қоғамдық кеңестің кезекті отырысы өтті. Іс-шара барысында Қоғамдық кеңес мүшелері Еңбекмині өкілдерінің өзекті мәселелер бойынша баяндамаларын тыңдады, олардың негізгісі Жұмысшы мамандықтар жылын өткізу жөніндегі жоспарлар және арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсететін ұйымдарды лицензиялау бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстар болды.
Отырыс басында Светлана Жақыпова арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету жүйесін трансформациялау бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстардың маңыздылығына тоқталды. Министр арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсететін ұйымдарды лицензиялауды енгізу және арнаулы әлеуметтік қызметтер тарифтерін қалыптастырудың жаңа тәсілдері осы қызметтердің сапасына оң әсерін тигізетінін атап өтті.
Еңбекмині Еңбек және әлеуметтік әріптестік департаментінің директоры Данат Нәбиев кәсіби мерекелер тізбесін кеңейтуде қолданылатын тәсілдер мен қағидаттар туралы айтты.
Содан соң Еңбекмині Жұмыспен қамту департаментінің директоры Азиз Ибрагимов дербес, сондай-ақ басқа да мемлекеттік органдармен бірлескен Жұмысшы мамандықтар жылы шеңберінде іске асырылып жатқан және іске асыралатын іс-шаралар туралы егжей-тегжейлі хабарлады.
«Skills.enbek.kz платформасында әзірленген «Твой карьерный старт: Электрондық еңбек биржасын қалай пайдалану керек?» курсы және ілеспе оқу материалдары орналастырылған. Өз кезегінде, жергілікті жерлерде мансаптық орталықтар оқушылар мен ТжКБ студенттерін тарту бойынша жұмыс жүргізуде. Электрондық еңбек биржасы арқылы жұмыс іздеу және жұмысқа орналасу дағдыларына 500 мың адамды оқыту жоспарлануда», – деп бөлісті ол.
Жалпы Enbek цифрлық экожүйесіне іс – шараларды іске асыруда үлкен рөл берілген – әртүрлі құралдар арқылы кәсіптік бағдар беру жұмысы және жаңа дағдыларға оқыту ұйымдастырылады, студенттер үшін өндірістік практикадан өту орнын таңдау бойынша функционал іске қосылады және т. б.
Әлеуметтік қорғау саласындағы реттеу және бақылау комитетінің төрағасы Төлеген Оспанқұлов арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсететін ұйымдарға лицензиялар беру жөніндегі жұмыстың барысы туралы хабарлады.
«Осы бағыт бойынша жұмыс еліміздің барлық өңірлерінде жүргізілуде, бұл ретте арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетуге лицензиялар беру Жетісу, Қарағанды, Қостанай және Батыс Қазақстан облыстарында аяқталды», – деп бөлісті Төлеген Оспанқұлов.
Ол сондай-ақ кейбір ұйымдарға құжаттардың толық емес пакетін ұсынуға байланысты өтініштерді қараудан немесе біліктілік талаптарына сәйкес келмеуіне байланысты лицензия беруден бас тартылғанын атап өтті. Бұл ретте барлық ұйымдарға бас тарту себептері түсіндірілді, ал кемшіліктер түзетіліп, құжаттар сәйкестендірілгеннен кейін олар лицензиялауға өтініштерді қайта жібере алады.
Осыдан кейін Еңбекмині Инклюзия департаментінің өкілі Құралай Әбішева және ҚР Оқу-ағарту министрлігінің Арнайы және инклюзивті білім беруді дамыту ұлттық ғылыми-практикалық орталығының жетекші ғылыми қызметкері Алмагүл Сейсенова мүгедектігі бар адамдарға қатысты кемсітушілік нормаларды анықтау және жою тұрғысынан ұлттық заңнаманы талдау бойынша жүргізілген жұмыстың нәтижелерімен таныстырды.
Сондай-ақ, Қоғамдық кеңес отырысында Арнаулы әлеуметтік қызметтерге тарифтерді қалыптастыру ережелері мен әдістемелеріне өзгерістер енгізу бойынша атқарылған жұмыстар қаралды. Аталған тақырып бойынша Еңбекмині Арнаулы әлеуметтік қызметтер департаменті директорының м.а. Ғазиза Иманғали баяндама жасады.
Қоғамдық кеңес мүшелері Еңбекмині өкілдерімен отырыста қаралған барлық мәселелерді талқылады, сондай-ақ одан әрі жұмысқа өз ұсынымдарын берді.
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің (бұдан әрі – Еңбекмині) бастамасымен ерекше қажеттіліктері бар адамдарға инватакси қызметін көрсету кезінде такси агрегаторларын пайдалану жөніндегі пилоттық жобаны іске асыру шеңберінде 2025 жылдың басынан бастап Астана мен Алматы қалаларында аталған қызмет 91,8 мың рет көрсетілді.
2024 жылдың қорытындысы бойынша мүгедектігі бар адамдарға инватакси қызметі 207,2 мың рет көрсетілгенін естеріңізге саламыз.
Бұдан бұрын хабарлағандай, инватакси қызметін көрсету жылдамдығы мен сапасын арттыру мақсатында Еңбекмині әкімдіктермен бірлесіп осы қызметтің тетігіне өзгерту енгізу туралы шешім қабылдады. Мысалы, азаматтарға қызмет алудан бір күн бұрын телефон арқылы жазылу қажет, бұл өз сапарларын алдын ала жоспарлауға, инватакси беруді күтуге мәжбүр етеді, инватакси қызметтерін ұсыну үшін көлік құралдарының жетіспеушілігі және т. б. мәселелер бар.
Шарттарды жеңілдету үшін осы қызметті көрсетуге қатысуға тиісті сұраныс алған такси агрегаторларын тарту бойынша пилоттық жобаға бастама жасалды.
Мұндағы басты шарт сапарлардың ақысынан пайыздың болмауы, олар әдетте агрегатор платформаларының пайдасына аударылатын. Яндекс компаниясы пилоттық жобаға өтеусіз негізде қатысуға ниет білдірді.
Пилоттық жоба шеңберінде азаматтар Яндекс Go мобильді қосымшасы арқылы Инватакси қызметін қолдана алады. Бұл қызметті алушы үшін көлікті тезірек таңдауға, онлайн режимінде тапсырыс мәртебесін қадағалауға және жасалған сапарларға мониторинг жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Аталған қосымшада мүгедектігі бар адамдар жүргізушіге сапардағы ерекше қажеттіліктері туралы ескертуі үшін арнайы мүмкіндіктер экраны іске қосылды. Өз кезегінде, жүргізушілер адамды көлікке отырғызу және одан түсуде қалай көмек көрсетуге болатын секілді арнайы нұсқаулар алады.
Биыл Астана және Алматы қалаларынан мүгедектігі бар адамдар қатарынан фокус-топтың қатысуымен жобаны пилоттық режимде іске асыру жалғасуда. Алдағы уақытта еліміздің басқа өңірлеріне масштабтау жоспарлануда.
Ұлттық құрылтайдың өткен төртінші отырысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев маңызды тақырыпты, яғни озық технологияларды, оның ішінде жасанды интеллект (бұдан әрі – ЖИ) негізіндегі жаңа құралдарды енгізуді тағы да көтерген болатын. ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі (бұдан әрі – Еңбекмині) осы бағытта белсенді жұмыс жүргізуде. ЖИ қазақстандықтар үшін бос жұмыс орындарын таңдау кезінде көмекші болады, медициналық деректер негізінде сырттай куәландыру кезінде мүгедектік тобын ұсынады, сондай-ақ байланыс орталығына өтініштерді талдайды.
«Мен жаппай цифрландыру мен жасанды интеллектіні барлық салаға кеңінен енгізу мәселесіне үнемі назар аударамын. Қазір қай елдің жаңа технологияларды өз пайдасына жарата алатыны, қай елдің көш соңында қалатыны анықталып жатқан шешуші кезеңге қадам бастық.
Экономиканың барлық саласы және еңбек нарығы жасанды интеллектінің тікелей қатысуымен түбегейлі өзгеріп жатыр. Адамзат тіршілігінің мәні мен қалыбы басқаша сипат алып барады», – деп атап өткен еді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Осы орайда Еңбекмині әлеуметтік-еңбек саласын цифрландыру бойынша белсенді жұмыс жүргізуде. Бүгінгі таңда 50-г жуық мемлекеттік қызметтің 45-і электрондық форматта көрсетіледі, оның ішінде олардың 28-і проактивті. Заманауи цифрлық құралдар, соның ішінде ЖИ қызметтердің тиімділігі мен жекелендірілуін арттырады. Басқа мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен интеграция жасау әлеуметтік-экономикалық міндеттерді кешенді шешуге және орнықты дамуға ықпал етеді.
Осылайша, «Enbek» цифрлық экожүйесі қазақстандықтарға жұмыспен қамту саласында кәсіптік бағдарлаудан бастап жұмысқа орналасуға дейінгі қызметтердің кең көлемін ұсынады.
Электрондық еңбек биржасының порталында күтілетін жалақы, тұрғылықты аймақ және кәсіби дағдылар сияқты параметрлерді ескеріп, бар ұсыныстарды таңдай отырып, түйіндемелер мен бос жұмыс орындарын талдайтын ЖИ моделі қолданылады. Биыл бос жұмыс орындарын автоматты түрде іріктеу бойынша мүмкіндіктер кеңейтілетін болады, бұл жұмыс іздеуді 90% - ға жеделдетуге мүмкіндік береді.
Мемлекеттік инвестициялардың тиімділігін және жоспарлау сапасын арттыруға арналған Инновациялық жобалар навигаторы іске қосылды. Порталдың функционалы кадрлық қажеттіліктерді талдау мен болжауды, сондай-ақ жобаларға мониторинг пен бақылауды қамтамасыз етеді. Бүгінде онда 1 мыңнан астам инвестициялық жоба бойынша деректер біріктірілген.
Бұдан басқа биыл кадрларға қажеттілікті болжауға, оқыту бағдарламаларын еңбек нарығының нақты сұраныстарына бейімдеуге және еңбек ресурстарын басқарудың тиімділігін арттыруға көмектесетін «Адам ресурстарын басқару» цифрлық платформасын құру жоспарлануда.
«Enbek» цифрлық экожүйесіне қатысты сұрақтар мен ұсыныстар болған жағдайда, пайдаланушылардың әлеуметтік-еңбек саласы мәселелері жөніндегі байланыс орталығының чатына жазбаша өтініш қалдыру мүмкіндігі бар. Осы жылы мұндай өтініштерді бастапқы өңдеудің жылдамдығы мен тиімділігін арттыру үшін интеллектуалды чат-бот іске қосылады. Ол операторлардың жүктемесін азайтады және өтініш берушілерге тәулік бойы қолдау көрсетеді.
Сондай-ақ, Отбасының цифрлық картасын (бұдан әрі – ОЦК) жетілдіру жалғасуда, өткен жылдың қыркүйек айынан бастап орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдарға әлеуметтік-экономикалық даму бағдарламаларын әзірлеу үшін өңірлердегі жағдайды талдау мүмкіндігі қолжетімді болды. Жүргізілген жұмыстың арқасында 237 мың отбасы қолдау шаралары есебінен дағдарысты және мүшкіл санаттардан шығарылды.
ОЦК-да отбасыларды өмірлік қиын жағдайдан шығару бойынша қолдау шараларын көрсету үшін жасанды интеллект мүмкіндіктері қолданылады. Жасанды интеллект бірнеше минут ішінде әл-ауқат санатының өзгеруіне ықпал ететін маңызды факторларды анықтайды және әр аудан үшін жергілікті халықты қолдау бағдарламасын жасайды.
Ведомство жұмысының тағы бір маңызды аспектісі қауіпсіз және салауатты еңбек ортасын құру болып табылады. Бұл бағыттағы инновациялық шешім еңбек тәуекелдерінің цифрлық картасы болды – мүмкін болатын еңбек жанжалдарының алдын алуға және кәсіпорындардағы қызметкерлердің әлеуметтік, еңбек құқықтары мен кепілдіктерінің сақталуын қамтамасыз етуге арналған құрал. Бүгінгі таңда ол экономиканың барлық секторларында 92,1 мыңнан астам кәсіпорын туралы деректерге мониторинг жүргізуге мүмкіндік береді, олардың әрқайсысында 10-нан астам адам жұмыс істейді.
Машиналық оқыту алгоритмдері арқылы Еңбек тәуекелдерінің цифрлық картасында ЖИ-ды қолдану жиналған деректерді терең талдауға мүмкіндік береді. Өткен жылы бұл құрал 2,2 мың кәсіпорында тәуекелдерді болжауға және шешуге мүмкіндік берді, соның арқасында 63,4 мың жұмыскердің құқықтары мен мүдделері қорғалды.
Тағы бір маңызды кезең әлеуметтік қызмет көрсету жүйесін трансформациялау шеңберінде жүргізілетін арнаулы әлеуметтік қызметтер (бұдан әрі – АӘҚ) көрсететін ұйымдардың қызметін цифрландыру болды.
Әлеуметтік қызметтер порталы белсенді дамып келеді, бұл азаматтарға АӘҚ-ға ыңғайлы және ашық қол жеткізуді қамтамасыз етеді.
Мүгедектігі бар адамдардың оңалту әлеуетін бағалау үшін оңалтудың цифрлық күнделігі енгізіледі. Оны жүзеге асыру үшін қазіргі заманғы материалдық-техникалық базамен жабдықталған қазіргі заманғы оңалту және абилитация орталықтары қажет.
Медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізудің сырттай форматы бойынша пилоттық жобаны одан әрі іске асыру шеңберінде биыл денсаулығынан айырылу дәрежесін автоматты түрде айқындау үшін ЖИ құралдарын енгізу жоспарланған. Жасанды интеллект медициналық деректерді талдауға және мүгедектік тобын ұсынуға көмектеседі. Бұл процесті тезірек, объективті және барынша ашық етеді. Айта кету керек, ЖИ арқылы медициналық деректерді талдау ұсынымдық сипатта болады.
Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес барлық айтылған бағыттар бойынша жұмыс ведомство жұмысының тиімділігі мен ашықтығын арттыратын цифрлық инновациялық шешімдерді кеңінен енгізуді қамтамасыз ете отырып, жалғасады.
Отбасының цифрлық картасын (бұдан әрі – ОЦК) енгізудің нәтижесінде 2025 жылдың басынан бері әлеуметтік-еңбек саласындағы мемлекеттік қызметтерді проактивті көрсету үшін 133,6 мың адамға SMS-хабарлама жолданды. Бұл ретте өтініш берусіз жәрдемақы немесе төлем алу мүмкіндігін 72,3 мың адам пайдаланды.
Отбасының цифрлық картасы мемлекеттік органдардың қолданыстағы барлық ақпараттық жүйелерінің деректері негізінде қалыптастырылады. Бүгінде онда Қазақстанның 20 млн азаматы немесе 6,2 млн-нан астам отбасы туралы ақпарат жинақталған.
ОЦК енгізудің басты мақсаты – қазақстандықтардың мемлекеттік қолдау жүйесіне тең қолжетімділігін қамтамасыз ету. Осыған байланысты ҚР Әлеуметтік кодексінде Отбасының цифрлық картасы әлеуметтік саясаттың орта және ұзақ мерзімді міндеттері мен бағыттарын айқындау құралы ретінде белгіленген. Сондай-ақ, ОЦК азаматтардың әлеуметтік мәртебесіне байланысты кепілдендірілген мемлекеттік қолдаудың қандай да бір түрін алуға құқылы екендігі туралы күнделікті «электрондық хабарлама» болып табылады.
Қазіргі уақытта ОЦК мемлекеттік қолдау шараларын алуға құқығы бар қазақстандықтарға қандай да бір өтініштерсіз жәрдемақылар мен әлеуметтік төлемдердің 10 түрін ресімдеуге мүмкіндік береді. Олар еңбек ету қабілетінен айырылған жағдайда әлеуметтік төлем; жұмысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлем, асыраушысынан айырылу бойынша әлеуметтік төлем немесе жәрдемақы, мүгедектігі бар баланы тәрбиелеп отырған ата-анасына (қамқоршысына) жәрдемақы, мүгедектігі бойынша жәрдемақы, көпбалалы отбасыларға берілетін жәрдемақы, «Алтын алқа» және «Күміс алқамен» марапатталған көпбалалы аналарға берілетін жәрдемақы, атаулы әлеуметтік көмек, сондай-ақ жерлеуге арналған біржолғы төлем.
Сондай-ақ, ОЦК арқылы зейнетақы төлемдерін алу мүмкіндігі, «қандас» мәртебесі берілгенде немесе ұзартылғанда мәртебенің аяқталу мерзімі және жұмыссыз адамдар үшін жұмыспен қамту шаралары туралы автоматты хабарламалар іске асырылды.
Мемлекеттік қолдау шараларын алуға құқық белгіленген кезде әлеуетті алушыға 1414 бірыңғай байланыс орталығынан SMS-хабарлама жіберіледі. Хабарлама алған азамат оған келісімі туралы жауап беруі керек. Өтінішті ресімдеу және әлеуметтік жәрдемақы немесе төлем тағайындау автоматты режимде жүргізіледі, содан кейін ақша қаражаты алушының банк шотына аударылады.
Алаяқтық тәуекелін болдырмау мақсатында 1414 бірыңғай байланыс орталығынан келіп түскен SMS-ке жауап беру қажеттігін атап өтеміз.
Барлық сұрақтар бойынша 1414 нөмірі бойынша Call-орталыққа хабарласыңыз. Қоңырау шалу тегін.