ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министрі Асқарбек Ертаев Ақтөбе облысына жұмыс сапары барысында бірқатар әлеуметтік нысандарды аралап, ҮЕҰ өкілдерімен, арнаулы әлеуметтік қызмет алушылармен және оларды ұсынатын ұйымдардың ұжымдарымен кездесу өткізді.
Жұмыс сапары Ақтөбе қаласының әлеуметтік мекемелеріне барудан басталды. Асқарбек Ертаев «Қамқорлық» ақыл-ой кемістігі бар балаларға арналған орталықтың, 3 жастан 18 жасқа дейінгі неврологиялық патологиясы бар балаларға арналған № 3 әлеуметтік қызмет көрсету орталығының, жүйке аурулары бар адамдарға арналған № 2 әлеуметтік қызмет көрсету орталығының қызметімен танысты.
Асқарбек Ертаев осыдан кейін «Анаға тағзым» орталығында болып, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдерімен кездесу өткізді. Вице-министр 2024 жылғы желтоқсанда қабылданған 2030 жылға дейінгі ҚР инклюзивті саясат тұжырымдамасын іске асыру кезеңдері туралы айтып берді.
«Осы жылдан бастап 52 іс-шараны көздейтін Тұжырымдаманың 13 негізгі бағытын іске асыру бойынша жұмыс басталды. Салалық министрліктер мен жергілікті атқарушы органдар жауапты орындаушылар болып табылады. Жергілікті атқарушы органдарға 14 іс-шара бекітілді, оның ішінде арнаулы әлеуметтік қызметтердің әлеуетті алушыларын есепке алу және мониторингілеу жөніндегі өңірлік картаны өзектендіру, мемлекеттік-жекешелік әріптестік тетіктерін қолдануды қоса алғанда, үлгілік жобалау-сметалық құжаттама негізінде оңалту орталықтарының құрылысын аяқтау және т.б.», – деп атап өтті Асқарбек Ертаев.
Сондай-ақ, кездесу барысында Қазақстанда осы жылдың 1 қаңтарынан басталған арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсететін ұйымдарды лицензиялаудың өзекті мәселелері қаралды.
«Арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсететін барлық меншік нысанындағы ұйымдар лицензиялауға жатады. Лицензиялау көрсетілетін арнаулы әлеуметтік қызметтердің сапасын және мүгедектігі бар адамдар мен көрсетілетін қызметті алушылардың өзге де санаттарын әлеуметтік оңалтудың тиімділігін арттыру үшін жағдай жасайды, сондай-ақ осы саладағы бұзушылықтар санын азайтуға ықпал етеді», – деп атап өтті Асқарбек Ертаев.
Айта кетейік, бүгінде мүгедектігі бар адамдарға 792-ге жуық мемлекеттік ұйым АӘҚ ұсынады, оның ішінде: 120 стационарлық үлгідегі арнайы қызмет көрсету орталықтары, 106 күндізгі болу орталықтары, 37 оңалту орталықтары, 529 үйде әлеуметтік көмек көрсету бөлімшелері.
ҮЕҰ өкілдерімен кездесуден кейін вице-министр Қарттар мен мүгедектігі бар азаматтарға арналған №1 әлеуметтік қызмет көрсету орталығына барды, онда стационар жағдайында 237 адам АӘҚ алады, оның 86-сы – бірінші және екінші топтағы мүгедектігі бар адамдар, 151-і қарт азаматтар.
Сонымен қатар, Асқарбек Ертаев 150 орындық Мүгедектігі бар адамдарға арналған оңалту орталығының құрылыс барысымен танысты, оның құрылысы Мемлекет басшысының республиканың түрлі өңірлерінде осындай 12 ұйымды ашу жөніндегі тапсырмасын іске асыру шеңберінде жүзеге асырылуда.
9 мамырда жұмыс сапары аясында вице-министр Ұлы Жеңістің 80 жылдығына және Кеңес Одағының Батыры Әлия Молдағұлованың 100 жылдығына арналған Ақтөбе облыстық мүгедектігі бар адамдар қоғамы ұйымдастырған «Ерлікке тағзым, ұрпаққа үлгі» конференциясына қатысады.
Жеңіс күні қарсаңында ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпова ҰОС ардагері Рзагул Байкешевті Ұлы Жеңістің 80 жылдық мерейтойымен құттықтап, зор денсаулық тіледі, сондай-ақ оған арнайы сыйлық себетін табыс етті.
Рзагул Байкешев Ақтөбе облысы Мұғалжар ауданында дүниеге келген. Соғыс қимылдары бастала салысымен ол майданға шақырылып, Калинин облысында (қазір – Тверь облысы, Ресей Федерациясы) шайқасты, Рыжов қаласы мен Великий Луг үшін ұрыстарға, сондай-ақ Польша, Румыния және Венгрияны эфрейтор атағымен азат етуге қатысты. Ардагердің екі ұл, бес немересі мен жеті шөбересі бар.
Соғыс жылдарында көрсеткен ерлігі мен батырлығы үшін Отан соғысы орденімен, Маршал Г. К. Жуков медалімен және мерейтойлық медальдармен марапатталған.
Естеріңізге сала кетейік, соғыс жылдарында майданға 1 млн 200 мыңнан астам қазақстандық шақырылып, 20-дан астам атқыштар дивизиясы мен басқа да әскери құралымдар құрылды. Жауынгерлік еңбегі үшін жүз мыңдаған қазақстандық ордендермен және медальдармен марапатталды, олардың 500-ге жуығы Кеңес Одағының Батыры атағына ие болды. Төрт қазақстандық екі мәрте Батыр атанды. 110 адам үш дәрежелі Даңқ орденімен наградталды.
Қазіргі уақытта Қазақстанда 105 ҰОС-ның қатысушысы және Жеңіске үлес қосқан басқа да санаттағы 407 азамат тұрады.
Аға буынды қолдаудың мемлекеттік саясаты шеңберінде, өзге де әлеуметтік төлемдерге қарамастан, ҰОС қатысушылары мен мүгедектерін, тыл еңбеккерлерін, ақталған азаматтарды және басқаларды қоса алғанда, 19 санаттағы азаматтарға арнаулы мемлекеттік жәрдемақы беріледі. ҰОС ардагерлері үшін ай сайынғы әлеуметтік төлемдердің орташа жиынтық мөлшері 271 802 теңгені, тыл еңбеккерлері үшін – 179 800 теңгені құрайды.
Жеңістің 80 жылдығына орай жергілікті атқарушы органдар ҰОС ардагерлеріне 5 млн теңге, ҰОС Жеңісіне үлес қосқан өзге де санаттардағы азаматтарға 50 мыңнан 200 мың теңгеге дейін біржолғы әлеуметтік көмек көрсетті.
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министрі Олжас Анафин ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметінде өткен баспасөз мәслихатында Ұлы Отан соғысы ардагерлерін әлеуметтік қолдау шаралары туралы айтты. Биыл Жеңістің 80 жылдығын мерекелеу құрметіне 109 ардагерге жалпы сомасы 545 млн теңгеге біржолғы материалдық көмек төленді. ҰОС-да Жеңіске үлес қосқан өзге де санаттардағы азаматтарға да 50-ден 200 мың теңгеге дейінгі мөлшерде әлеуметтік көмек көрсетілді.
Вице-министр биылғы 8 мамырдағы жағдай бойынша Қазақстанда Ұлы Отан соғысының (бұдан әрі – ҰОС) 105 ардагері, сондай-ақ ҰОС Жеңісіне үлес қосқан 40 707 азамат тұратынын айтты. Олардың ішінде: Қоршаудағы Ленинград тұрғындары – 64 адам; концлагерьлердің бұрынғы кәмелетке толмаған тұтқындары – 129 адам; ҰОС кезінде алған жарақаты, контузиясы, зақымдануы немесе ауруы салдарынан мүгедектігі бар қайтыс болған адамның жұбайлары – 1 638 адам; ҰОС-да қаза тапқан (қайтыс болған, хабар-ошарсыз кеткен) жауынгерлердің жесірлері – 2 адам; тыл еңбеккерлері – 38 874 адам.
«Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің атынан барлық ардагерлерді Ұлы Жеңістің 80 жылдығымен шын жүректен құттықтауға рұқсат етіңіздер! Өз елінің тарихын білу және құрметтеу, сондай-ақ келешек ұрпақтың жарқын болашағы үшін Жеңісті жақындата отырып, майданда соғысқан және тылда еңбек еткен ардагерлеріміздің жасаған ерліктерін ұмытпау әр адамның міндеті.
80 жыл бойы ардагерлерге қамқорлық жасау, олардың өмір сүру сапасын арттыру мемлекеттің әлеуметтік саясатының басты басымдықтарының бірі болып табылады. Қарттарды әлеуметтік қорғау шаралары орталық деңгейде де, жергілікті деңгейде де жүзеге асырылуда», – деді Олжас Анафин.
Жыл сайын зейнетақы және өзге де әлеуметтік төлемдердің мөлшері ұлғаяды. Азаматтардың 19 санатына (соғысқа қатысушылар, тыл еңбеккерлері, ақталған азаматтар және т.б.) өзге де әлеуметтік төлемдерге қарамастан арнаулы мемлекеттік жәрдемақы төлеу жүзеге асырылады.
2025 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша ҰОС ардагерлері алатын әлеуметтік төлемдердің орташа жиынтық мөлшері 271 802 теңгені, ал ҰОС жылдарындағы тыл еңбеккерлері алатын орташа жиынтық мөлшері 179 800 теңгені құрайды.
Қазіргі кезде әскери қызметшілер пайдаланатын құқықтар мен кепілдіктердің барлығы ардагерлеріміз үшін де жарамды. Салық салу бойынша жеңілдіктерді пайдаланады, оларға Астана және Алматы қалаларындағы мамандандырылған госпитальдарда білікті медициналық көмек көрсетіледі, санаторий-курорттық емдеу ұсынылады.
Сондай-ақ, жергілікті атқарушы органдар бюджеттік және тартылған (демеушілік) қаражат есебінен ардагерлерге мерекелік (атаулы) күндерге, тұрғын үйге жөндеу жүргізу, отынмен қамтамасыз ету үшін әлеуметтік көмек түрінде қосымша әлеуметтік қолдау шараларын, коммуналдық қызметтерге ақы төлеу және қоғамдық көлікте жол жүру бойынша жеңілдіктерді және т.б. көмек түрлерін көрсетеді.
Бұдан басқа, жергілікті өкілді органдардың (мәслихаттардың) шешімі бойынша бюджет мүмкіндіктеріне қарай әр өңірде жеке белгіленетін біржолғы материалдық көмек беру жыл сайынғы дәстүрге айналды.
«Жеңістің 80 жылдығын мерекелеу құрметіне бүкіл ел бойынша жергілікті атқарушы органдар ҰОС ардагерлеріне бірыңғай мөлшерде – 5 млн теңге көлемінде біржолғы әлеуметтік көмек көрсетті», – деді Олжас Анафин.
ҰОС Жеңісіне үлес қосқан азаматтардың өзге де санаттарына 9 мамырға дейін келесідей мөлшерде біржолғы материалдық көмек көрсетілді:
- Қоршаудағы Ленинград тұрғындарына – 60-тан 200 мың теңгеге дейін (64 адам);
- концлагерьлердің бұрынғы кәмелетке толмаған тұтқындарына – 98-ден 200 мың теңгеге дейін (129 адам);
- мүгедектігі бар қайтыс болған ҰОС ардагерлерінің жұбайларына – 50-ден 150 мың теңгеге дейін (1638 адам);
- ҰОС кезінде қаза тапқандардың жесірлеріне – 50 мың теңге (2 адам);
- тыл еңбеккерлеріне – 50-ден 200 мың теңгеге дейін (38 874 адам).
Сонымен бірге жергілікті бюджет қаражаты есебінен биыл әлеуметтік көмектің басқа да түрлері ұсынылатын болады, оның ішінде:
- коммуналдық қызметтерге ақы төлеуді өтеуге (2,6 млрд теңгеге 193 749 адам);
- тұрғын үйді жөндеуге көмек (21,5 млн теңгеге 61 адам);
- отын сатып алу үшін (14,5 млн теңгеге 342 адам);
- қоғамдық көлікте жол жүру жеңілдіктері (4,1 млрд теңгеге 209 837 адам);
- дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету бойынша (48,5 млн теңгеге 2 856 адам);
- тіс протездеуге (441,9 млн теңгеге 3 456 адам);
- азық-түлік жиынтығы (103,9 млн теңгеге 9 551 адам).
ҰОС ардагерлеріне және Ұлы Жеңіске үлес қосқан басқа да санаттарға жататын азаматтарға Жеңістің 80 жылдығын мерекелеу құрметіне мерейтойлық медальдар табыс етілді.
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің (бұдан әрі – Еңбекмині) бастамасымен ерекше қажеттіліктері бар адамдарға инватакси қызметін көрсету кезінде такси агрегаторларын пайдалану жөніндегі пилоттық жобаны іске асыру шеңберінде 2025 жылдың басынан бастап Астана мен Алматы қалаларында аталған қызмет 138,1 мың рет көрсетілді.
2024 жылдың қорытындысы бойынша мүгедектігі бар адамдарға инватакси қызметі 207,2 мың рет көрсетілгенін естеріңізге саламыз.
Бұдан бұрын хабарлағандай, инватакси қызметін көрсету жылдамдығы мен сапасын арттыру мақсатында Еңбекмині әкімдіктермен бірлесіп осы қызметтің тетігіне өзгерту енгізу туралы шешім қабылдады. Мысалы, азаматтарға қызмет алудан бір күн бұрын телефон арқылы жазылу қажет, бұл өз сапарларын алдын ала жоспарлауға, инватакси беруді күтуге мәжбүр етеді, инватакси қызметтерін ұсыну үшін көлік құралдарының жетіспеушілігі және т. б. мәселелер бар.
Шарттарды жеңілдету үшін осы қызметті көрсетуге қатысуға тиісті сұраныс алған такси агрегаторларын тарту бойынша пилоттық жобаға бастама жасалды.
Мұндағы басты шарт сапарлардың ақысынан пайыздың болмауы, олар әдетте агрегатор платформаларының пайдасына аударылатын. Яндекс компаниясы пилоттық жобаға өтеусіз негізде қатысуға ниет білдірді.
Пилоттық жоба шеңберінде азаматтар Яндекс Go мобильді қосымшасы арқылы Инватакси қызметін қолдана алады. Бұл қызметті алушы үшін көлікті тезірек таңдауға, онлайн режимінде тапсырыс мәртебесін қадағалауға және жасалған сапарларға мониторинг жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Аталған қосымшада мүгедектігі бар адамдар жүргізушіге сапардағы ерекше қажеттіліктері туралы ескертуі үшін арнайы мүмкіндіктер экраны іске қосылды. Өз кезегінде, жүргізушілер адамды көлікке отырғызу және одан түсуде қалай көмек көрсетуге болатын секілді арнайы нұсқаулар алады.
Биыл Астана және Алматы қалаларынан мүгедектігі бар адамдар қатарынан фокус-топтың қатысуымен жобаны пилоттық режимде іске асыру жалғасуда. Алдағы уақытта еліміздің басқа өңірлеріне масштабтау жоспарлануда.
Мүгедектігі бар адамдардың заңды құқықтарын қамтамасыз ету және олар үшін қолжетімді ортаны қалыптастыру мақсатында Алматы облысында 775 әлеуметтік инфрақұрылым нысаны толық бейімделді.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында 2025-2030 жылдарға арналған инклюзивті саясат тұжырымдамасы, «Аманат» партиясының 2023-2027 жылдарға арналған жол картасы және Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша әзірленген «Халықпен бірге» жобасы іске асырылуда.
«Amanat» партиясының жол картасында 2023-2027 жылдар аралығында интерактивті қолжетімділік картасына (бұдан әрі – Карта) енгізілген 42 мыңнан астам нысанды бейімдеу бойынша жұмыс көзделген. Жыл сайын осындай объектілердің 20%-ы бейімделуі тиіс. Осылайша, 2023 жылы – Картадағы объектілердің 20%, 2024 жылы – 40%, 2025 жылы – 60%, 2026 жылы – 80%, 2027 жылы – 100%-ы бейімделеді. Қазіргі уақытта ел бойынша 22 980 нысан толықтай бейімделген.
2024 жылдың соңына дейін Алматы облысы бойынша 330 нысанды бейімдеу жоспарланған, өңірде 775 нысан бейімделіп, жоспар артығымен орындалды.
Мәселен, өңірдегі 775 нысан мүгедектігі бар адамдардың барлық санаттары үшін қолжетімді. Олардың ішінде:
- денсаулық сақтау объектілері – 142;
- білім беру нысандары – 413;
- мәдениетнысандары– 106;
- мемлекеттік және квазимемлекеттік ұйымдар – 103;
- спорт нысандары – 10;
- әлеуметтік қорғау объектілері – 1.
«Жалпы қала бойынша мүгедектігі бар адамдар үшін жағдай жақсарып, жайлы орта қалыптапсып келеді. Объектілердің иелері өз нысандарын құрылыс нормаларына сәйкес келтіру үшін жұмыстар жүргізуде. Көптеген кәсіпкерлер мен мемлекеттік органдар шағымдар мен ұсыныстарды ескере отырып, кіру топтарын қалыпқа келтіріп жатыр. Қонаев қаласының 1 шағынауданы 28А ғимаратында орналасқан қалалық кітапханасына барғанымда, мекемеде жасалған қолжетімділікті көріп, ерекше қуандым», – деп бөлісті Қонаев қаласының тұрғыны бірінші топт мүгедектігі бар Қайрат Әзірбай.
Бұдан басқа, мемлекеттік бақылау шеңберінде Халықты әлеуметтік қорғау саласындағы реттеу және бақылау комитетінің Алматы облысы бойынша департаменті 2025 жылдың басынан бастап профилактикалық бақылау шеңберінде 4 тексеру жүргізді.
Тексеру қорытындысы бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы 4 нұсқама берілді.
Объектілердің меншік иелеріне профилактикалық бақылау жүргізу кезінде бұзушылықтар алғаш рет анықталған кезде оларды әкімшілік жауапкершілікке тартпай, оларды жою туралы нұсқамалар ғана енгізілетінін атап өту қажет. Нұсқама белгіленген мерзімде орындалмаған жағдайда айыппұл салынатын болады.
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпова қазақстандықтарды келе жатқан Отан қорғаушылар күнімен және Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 80 жылдығымен құттықтады. Ол отандастарымызға бейбітшілік, бақ-береке және ұзақ ғұмыр тіледі.
«Қазақстанда Отан қорғаушылар күнін ең маңызды және есте қаларлық күндердің бірі – Жеңіс күні қарсаңында атап өтуіміз кездейсоқ емес. Бұл айтулы күндер бейбіт күннің құндылығын, өткеннің ерліктерін және болашақ алдындағы жауапкершілікті ұғындырып, ұрпақтарды біріктіреді. Біз Отанымызды қорғаған азаматтардың барлығына және қазіргі күні оның қауіпсіздігін қорғау үшін қызмет етіп жүрген барша әскери жандарға құрмет пен ризашылығымызды білдіреміз.
Бұл ретте Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне ерекше алғыс білдіргім келеді. Сіздердің қиын-қыстау жылдары танытқан ерліктеріңіз бен жанқиярлық істеріңіз барша қазақстандықтардың жүрегінен орын алды. Сіздер жерімізде бейбітшілікті сақтауға баға жетпес үлес қостыңыздар. Сіздердің ерліктеріңіз жас ұрпақтың бойына отансүйгіштік және тарихқа құрметпен қарауды терең сіңдіруде берік рухани іргетасқа айналды.
Соғыс жылдарында майданға 1 млн 200 мыңнан астам қазақстандық шақырылды, 20-дан астам атқыштар дивизиясы мен өзге де әскери құралымдар құрылды. Ерлікпен көзге түскен жүз мыңдаған отандасымыз ордендермен және медальдармен марапатталды, 500-ге жуық адам Кеңес Одағының Батыры атанды, төрт қазақстандық екі мәрте Батыр атағын алды. 110 адам үш дәрежелі Даңқ орденімен марапатталды. Отанын қорғауға аттанған әрбір екінші адам өкінішке қарай майдан даласынан қайтып оралмады – олар шайқаста ерлікпен қаза тапты, алған жарақатынан қайтыс болды немесе хабар-ошарсыз кетті.
Барша қазақстандықтар бейбітшілік пен еркіндік үшін өмірлерін берген батырларымызды ұмытпауға тиіс!
Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне, тыл еңбеккерлеріне және Ұлы Жеңіске үлес қосқандардың барлығына, сондай-ақ бүгінгі Отан қорғаушыларымызға зор денсаулық, амандық және ұзақ өмір тілеймін. Аспанымыз әрқашан ашық болсын, әр үйде бақыт пен шаттық орнасын!» – делінген Светлана Жақыпованың құттықтау сөзінде.
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпова Еңбек ресурстарын дамыту орталығы базасында жұмыс кеңесін өткізді, оның қорытындысы бойынша өңірлік мансап орталықтарына әдіснамалық қолдау көрсету үшін құзыретті мамандар тобы құрылды. Топтың негізгі міндеті – жергілікті жерлерде цифрлық құралдарды тиімді енгізуді қамтамасыз ету және елде жаңа жұмыс орындарын құру бойынша жұмыс сапасын арттыру.
Кеңес барысында өңірлердегі қызмет үшін негіз болатын үш негізгі жоба белгіленді, бұл:
- 2024 жылғы сәуірде іске қосылған және кәсіпорындарда мүмкін болатын еңбек тәуекелдерінің алдын алу тәсілдерін жетілдіруге бағытталған Еңбек тәуекелдерінің цифрлық картасы;
- Кадрлық қажеттіліктерді талдау мен болжауды, сондай-ақ мемлекеттік инвестициялардың тиімділігін арттыру мақсатында жобалардың іске асырылуына мониторинг пен бақылауды қамтамасыз ететін жобалардың инновациялық навигаторы;
- Республиканың егіс алқаптарының 97% қамтитын технологиялық карталар негізінде жұмыскерлердің нормативтік санын есептеуге мүмкіндік беретін ауыл шаруашылығындағы еңбек ресурстарын нормалау жүйесі. Жұмыс берушілерге HR Enbek порталы арқылы еңбек ресурстарына қажеттілікті есептеу мүмкіндігі берілді. Бұл жүйе сондай-ақ талаптарды орындамау жағдайларын, атап айтқанда, мемлекеттік субсидия алған ауыл шаруашылығы кәсіпорындарында қомақты жер телімдері бар, бірақ олардың жұмысшыларымен ресми еңбек шарттары болмаған кездегі жағдайларды анықтауға көмектеседі.
Осы цифрлық шешімдердің барлығы еңбек қатынастарын ресімдеуге, азаматтардың еңбек құқықтарын қамтамасыз етуге және қазақстандықтардың әлеуметтік кепілдіктерін іске асыруға бағытталған.
Бүгінгі таңда мамандар тобы өңірлерде — бірінші кезекте Түркістан облысы мен Шымкент қаласында жұмыс істей бастады, онда Еңбек министрлігінің жобаларын тиімді іске асыру мақсатында әдіснамалық қолдау және практикалық сүйемелдеу көрсетіледі.
2025 жылдың басынын бастап мүгедектік тобын белгілеу үшін медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізудің сырттай форматы бойынша пилоттық жобаны іске асыру шеңберінде Қазақстанның барлық өңірлерінен 34,9 мың өтінім қаралды. Бүгінде сырттай форматта куәландыру 30 нозологиялық нысан бойынша жүргізіледі.
2024 жылы 96,9 мыңнан астам өтінім сырттай форматта қаралды, бұл куәландырудан өткен мүгедектігі бар адамдардың жалпы санының 37,4%-ын құрайды.
Бұған дейін хабарланғандай, Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің VI отырысында Мемлекет басшысы ерекше қажеттіліктері бар адамдар үшін барынша қолайлы жағдай жасауды, олардың инстанциялар мен қағазбастылық бойынша жүруін, сондай-ақ көрсетілетін қызметті берушілердің қызмет алушылармен байланысын болдырмауды тапсырды.
Осы тапсырманы орындау мақсатында ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі Денсаулық сақтау мен Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрліктерімен бірлесіп Қазақстанның барлық 20 өңірінде пилоттық режимде медициналық-әлеуметтік сараптама (бұдан әрі – МӘС) жүргізудің сырттай форматы бойынша жобаны іске асыруда.
Мүгедектік тобын белгілеу жөніндегі қызметті алу үшін өтініш берушіге тұрғылықты жері бойынша емханаға жүгіну және қажетті тексеруден өту қажет, қалған процестер ақпараттық жүйелерді интеграциялау есебінен оның қатысуынсыз өтеді.
Сырттай куәландыруға көшу:
- әкімшілік және бюрократиялық кедергілерді жояды;
- МӘС сараптамалық шешімдерінің ашықтығын қамтамасыз етеді;
- мүгедектікті белгілеу және мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау шараларын анықтау бойынша қызметтерді үйден шықпай-ақ алуға мүмкіндік береді;
- көрсетілетін қызметті алушының көрсетілетін қызметті берушімен тікелей байланысын болдырмайды, сол арқылы сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайтады.
2025 жылдың басынан бастап Әлеуметтік қызметтер порталы (бұдан әрі – Портал) арқылы мүгедектігі бар адамдардың 225,8 мың тапсырысы орындалды, оның ішінде: шамамен 172,9 мың оңалтудың техникалық құралдарын (бұдан әрі – ОТҚ), 7,7 мың – ымдау тілі қызметін, 24,4 мың – жеке көмекшінің, 20,8 мың – санаторийлік-курорттық емдеу қызметін алды.
Портал мүгедектігі бар адамдарға оңалтудың техникалық құралдары мен қызметтерін өндірушіні және жеткізушіні өз бетінше таңдауға мүмкіндік береді. Көмек түріне тапсырыс беру көрсетілетін қызметті алушының электрондық цифрлық қолтаңбасымен растау арқылы жүзеге асырылады. Тапсырыс берілген оңалтудың техникалық құралдарын жеткізу немесе өз бетінше әкету арқылы алуға болады.
Мүгедектігі бар адамдарды оңалту құралдарымен қамтамасыз ету протездік-ортопедиялық, сурдотехникалық, тифлотехникалық және гигиеналық құралдар, сондай-ақ кресло-арбалар беруді қамтиды.
Бүгінде Порталда 643 арнаулы әлеуметтік қызмет көрсетуші, 999 ОТҚ жеткізушісі, 31 мыңнан астам жеке көмекші, 757 ымдау тілі және 131 санаторийлік-курорттық емдеу қызметтерін ұсынушы тіркелген.
Порталды пайдалану бойынша консультацияларды қолдау байланыс орталығынан, яғни 1414 бірыңғай нөмірі арқылы хабарласуға болады.
Отбасының цифрлық картасын (бұдан әрі – ОЦК) енгізудің нәтижесінде 2025 жылдың басынан бері әлеуметтік-еңбек саласындағы мемлекеттік қызметтерді проактивті көрсету үшін 188,5 мың адамға SMS-хабарлама жолданды. Бұл ретте өтініш берусіз жәрдемақы немесе төлем алу мүмкіндігін 97,9 мың адам пайдаланды.
Отбасының цифрлық картасы мемлекеттік органдардың қолданыстағы барлық ақпараттық жүйелерінің деректері негізінде қалыптастырылады. Бүгінде онда Қазақстанның 20 млн азаматы немесе 6,2 млн-нан астам отбасы туралы ақпарат жинақталған.
ОЦК енгізудің басты мақсаты – қазақстандықтардың мемлекеттік қолдау жүйесіне тең қолжетімділігін қамтамасыз ету. Осыған байланысты ҚР Әлеуметтік кодексінде Отбасының цифрлық картасы әлеуметтік саясаттың орта және ұзақ мерзімді міндеттері мен бағыттарын айқындау құралы ретінде белгіленген. Сондай-ақ, ОЦК азаматтардың әлеуметтік мәртебесіне байланысты кепілдендірілген мемлекеттік қолдаудың қандай да бір түрін алуға құқылы екендігі туралы күнделікті «электрондық хабарлама» болып табылады.
Қазіргі уақытта ОЦК мемлекеттік қолдау шараларын алуға құқығы бар қазақстандықтарға қандай да бір өтініштерсіз жәрдемақылар мен әлеуметтік төлемдердің 10 түрін ресімдеуге мүмкіндік береді. Олар еңбек ету қабілетінен айырылған жағдайда әлеуметтік төлем; жұмысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлем, асыраушысынан айырылу бойынша әлеуметтік төлем немесе жәрдемақы, мүгедектігі бар баланы тәрбиелеп отырған ата-анасына (қамқоршысына) жәрдемақы, мүгедектігі бойынша жәрдемақы, көпбалалы отбасыларға берілетін жәрдемақы, «Алтын алқа» және «Күміс алқамен» марапатталған көпбалалы аналарға берілетін жәрдемақы, атаулы әлеуметтік көмек, сондай-ақ жерлеуге арналған біржолғы төлем.
Сондай-ақ, ОЦК арқылы зейнетақы төлемдерін алу мүмкіндігі, «қандас» мәртебесі берілгенде немесе ұзартылғанда мәртебенің аяқталу мерзімі және жұмыссыз адамдар үшін жұмыспен қамту шаралары туралы автоматты хабарламалар іске асырылды.
Мемлекеттік қолдау шараларын алуға құқық белгіленген кезде әлеуетті алушыға 1414 бірыңғай байланыс орталығынан SMS-хабарлама жіберіледі. Хабарлама алған азамат оған келісімі туралы жауап беруі керек. Өтінішті ресімдеу және әлеуметтік жәрдемақы немесе төлем тағайындау автоматты режимде жүргізіледі, содан кейін ақша қаражаты алушының банк шотына аударылады.
Алаяқтық тәуекелін болдырмау мақсатында 1414 бірыңғай байланыс орталығынан келіп түскен SMS-ке жауап беру қажеттігін атап өтеміз.
Барлық сұрақтар бойынша 1414 нөмірі бойынша Call-орталыққа хабарласыңыз. Қоңырау шалу тегін.