Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің еңбекшілерін зейнетақымен қамсыздандыру туралы
КЕЛІСІМ
Бұдан әрі мүше мемлекеттер деп аталатын Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттер
өзінің азаматтарын зейнетақымен қамсыздандыру саласындағы қатынастарды реттеу ниетін басшылыққа ала отырып,
2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартты негізге ала отырып,
төмендегілер туралы келісті:
1-бап Анықтамалар
Осы Келісімнің мақсаттары үшін мыналарды білдіретін ұғымдар пайдаланылады:
"тұратын мемлекеті" - аумағында еңбекшінің тұрғылықты жері орналасқан мүше мемлекет;
"жұмысқа орналастырушы мемлекет" - аумағында еңбекшінің зейнетақы құқықтары қалыптасатын не қалыптасқан мүше мемлекет;
"құзыретті орган" - құзыретіне өз мемлекетінің зейнетақымен қамсыздандыру саласындағы заңнамасын іске асыруға қатысты мәселелер кіретін мүше мемлекеттің мекемесі (ұйымы);
"тұрғылықты жері" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес сондай деп айқындалатын немесе танылатын еңбекшінің тұратын жері;
"жинақтаушы зейнетақылар" - Армения Республикасында міндетті жинақтаушы зейнетақы, Қазақстан Республикасында қалыптасқан зейнетақы жарналары есебінен бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан зейнетақы төлемдері, Қырғыз Республикасында зейнетақының жинақтаушы бөлігі және зейнетақы жинақтарының қаражаты есебінен төлемдер, Ресей Федерациясында жинақтаушы зейнетақы және зейнетақы жинақтарының қаражаты есебінен төлемдер;
"дербес деректерді өңдеу" - автоматтандыру құралдарын пайдалана отырып немесе пайдаланбай (дербес деректерді жинауды, жазуды, жүйелеуді, жинақтауды, сақтауды, нақтылауды (жаңартуды, өзгертуді), шығарып алуды, пайдалануды, беруді (таратуды, ұсынуды, қол жеткізуді), иесіздендіруді, бұғаттауды, өшіріп тастауды, жоюды қоса алғанда) дербес деректермен жасалатын кез келген әрекет (операция) немесе осындай әрекеттердің (операциялардың) жиынтығы;
"зейнетақылар" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес зейнетақыға белгіленетін төлемдерді (қосымша ақыларды) және арттыруларды қоса алғанда, осы Келісімнің 2-бабының 2-тармағында көрсетілген ақшалай төлемдер;
"зейнетақы жарналары":
Армения Республикасында - зейнетақыға құқық беретін салықтар және (немесе) өзге де жарналар;
Беларусь Республикасында - міндетті зейнетақыны сақтандыруға сақтандыру жарналары;
Қазақстан Республикасында - бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына зейнетақы жарналары;
Қырғыз Республикасында - Зейнетақы қорына және Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорына сақтандыру жарналары;
Ресей Федерациясында - міндетті зейнетақыны сақтандыруға сақтандыру жарналары;
"дербес деректер" - солардың негізінде айқындалған немесе айқындалатын дербес деректер субъектісіне қатысты, субъектінің жеке басын тікелей немесе жанама сәйкестендіруге мүмкіндік беретін электрондық, қағаз және (немесе) өзге де материалдық жеткізгіштегі мәліметтер;
"жұмыс өтілі" - жұмыс және (немесе) өзге де қызмет кезеңі (оның ішінде зейнетақы жарналарын төлей отырып), сондай-ақ зейнетақыға құқықты айқындау және оның мөлшерін есептеу кезінде мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес есепке алынатын өзге де кезеңдер;
"еңбекші" - басқа мүше мемлекеттің аумағында енбек немесе өзге де қызметті жүзеге асыру арқылы зейнетақы құқықтары қалыптасатын не қалыптасқан мүше мемлекеттің азаматы;
"уәкілетті органдар" - зейнетақымен қамсыздандыру саласында реттеуді жүзеге асыратын және (немесе) медициналық-әлеуметтік сараптама (кешенді куәландыруды) жүргізуді жүзеге асыратын органдардың (мекемелердің) қызметін регламенттейтін мүше мемлекеттің атқарушы билік органдары;
"отбасы мүшесі" - еңбекшімен некеде тұратын адам, сондай-ақ оның асырауындағы балалары және жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасына сәйкес отбасы мүшелері болып танылатын басқа да адамдар.
Осы Келісімде пайдаланылатын өзге де ұғымдар 2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартта және тиісті мүше мемлекеттің заңнамасында айқындалған мағыналарда қолданылады.
2-бап Адамдар тобы және қолдану саласы
2.1. Армения Республикасында:
1) еңбек зейнетақысы: жасына байланысты;
жеңілдікті шарттардағы; еңбек сіңірген жылдары үшін; мүгедектігі бойынша;
асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша; ішінара;
2) міндетті жинақтаушы зейнетақы: аннуитет;
бағдарламалық төлем; біржолғы төлем;
мұрагерлерге төленетін біржолғы төлем.
Бұл ретте Армения Республикасында міндетті жинақтаушы зейнетақы Армения Республикасының заңнамасына сәйкес тағайындалады және төленеді.
2.2. Беларусь Республикасында: еңбек зейнетақысы;
жасына байланысты;
еңбек сіңірген жылдары үшін (әскери қызметшілердің, соларға теңестірілген адамдардың, олардың отбасы мүшелерінің және мемлекеттік қызметшілердің зейнетақыларынан басқа); мүгедектігі бойынша;
асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша.
2.3. Қазақстан Республикасында:
қалыптасқан зейнетақы жарналары есебінен бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан төленетін зейнетақы төлемдері; зейнеткерлік жасқа толуына байланысты;
егер мүгедектік мерзімсіз болып белгіленсе, бірінші және екінші топ мүгедектігі белгіленген кезде;
мұрагерлерге біржолғы төлем.
2.4. Қырғыз Республикасында:
1) мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру бойынша зейнетақылар: жасына байланысты;
мүгедектігі бойынша;
асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша;
2) мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорының қаражатынан зейнетақының жинақтаушы бөлігі;
3) мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорының қаражатынан зейнетақы жинақтарының қаражаты есебінен төлемдер.
2.5. Ресей Федерациясында:
1) сақтандыру зейнетақысы: қарттық бойынша; мүгедектігі бойынша;
асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша;
2) егер осы Келісімде өзгеше көзделмесе, сақтандыру зейнетақысына бекітілген төлем, сақтандыру зейнетақысына бекітілген төлемді арттыру және (немесе) ұлғайту және сақтандыру зейнетақысына қосымша ақы;
3) жинақтаушы зейнетақы;
4) зейнетақы жинақтарының қаражаты есебінен төлемдер.
3-бап Еңбекшілердің тең құқықтары
Зейнетақымен қамсыздандыру мақсатында бір мүше мемлекеттің құзыретті органына өтінішті және басқа да құжаттарды беру күні оларды басқа мүше мемлекеттің құзыретті органына берген күн болып есептеледі.
Осы Келісімді іске асыру шеңберінде құжаттарды құзыретті органдар арасында қайта жіберу мерзімі өтінішті қарау және зейнетақыны белгілеу туралы шешім қабылдау мерзіміне қосылмайды.
4-бап Аумақтардың теңдігі және зейнетақыны экспорттау
Еңбекшінің (отбасы мүшесінің) тұратын мемлекетінің не зейнетақыны тағайындаған мүше мемлекеттің аумағында зейнетақы алуға құқығы бар.
1) Армения Республикасында - еңбек зейнетақысының бөлігі ретінде негізгі зейнетақы және зейнетақыға үстемеақылар;
2) Беларусь Республикасында - өзге қызметтің заңнамаға сәйкес ескерілген кезеңдерін және (немесе) зейнетақы жарналары төленбеген өзге де кезеңдерді негізге ала отырып есептелген зейнетақы бөлігі, сондай-ақ зейнетақыға белгіленетін үстемеақылар, төлемдер (қосымша ақылар) және арттырулар;
3) Қырғыз Республикасында - Қырғыз Республикасы бюджетінің қаражаты есебінен зейнетақының базалық бөлігі мен төлемдер;
4) Ресей Федерациясында - сақтандыру зейнетақысына бекітілген төлем, сақтандыру зейнетақысына бекітілген төлемді арттыру және (немесе) ұлғайту және сақтандыру зейнетақысына қосымша ақы, зейнетақы құқықтарын ақшалай мәнінде валоризациялау.
5-бап Отбасы мүшесінің зейнетақыға құқығы
6-бап Зейнетақыға құқықты іске асыру
7-бап Зейнетақыға құқықты айқындау
Егер осы тармақтың бірінші абзацына сәйкес айқындалған жеке зейнетақы коэффициентінің шамасы зейнетақыға құқықтың туындауы үшін жеткіліксіз болса, онда мүше мемлекеттердің аумақтарында жиналған 1 жыл жұмыс өтілі үшін 1-ге тең жеке зейнетақы коэффициентінің шамасы ескеріледі. Бұл ретте 1 ай жұмыс өтілі толық күнтізбелік жыл үшін - коэффициенттің 1/12 бөлігін, ал 1 күн толық күнтізбелік жыл үшін коэффициенттің 1/360 бөлігін құрайды.
Жинақтаушы зейнетақыға, сондай-ақ мүгедектігі бойынша, асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша еңбек (сақтандыру) зейнетақысына құқық мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес белгіленеді.
8-бап Зейнетақы мөлшерін есептеу
Әрбір мүше мемлекет зейнетақының мөлшерін өзінің заңнамасына сәйкес жиналған зейнетақы құқықтарын негізге ала отырып және осы Келісімнің ережелерін ескере отырып, осы мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен есептейді.
9-бап Медициналық куәландыру және мүгедектікті белгілеу
Қажет болған кезде басқа мүше мемлекеттердің тиісті мекемелері берген анықтамалар мен медициналық қорытындылар назарға алынады.
Бұл шешімдер өтеусіз негізде қабылданады.
10-бап Мүше мемлекеттердің ынтымақтастығы
Құзыретті органдар сұрау салу бойынша немесе жеке бастамасымен осы Келісімді қолдану үшін маңызы бар мән-жайлар туралы қажетті мәліметтерді бір-біріне ұсынады, сондай-ақ осы мән-жайларды белгілеу үшін шаралар қабылдайды.
Құзыретті органдар еңбекшіден (отбасы мүшесінен) құжаттардың зейнетақыны тағайындайтын (төлейтін) мүше мемлекеттің мемлекеттік тіліне нотариат куәландырған аудармасын сұратуға, сондай-ақ қажет болған жағдайда құжаттарды верификациялау мақсатында тиісті сұрау салулар жіберуге не ақпараттық дерекқорларға жүгіну арқылы алынған мәліметтерді пайдалануға құқылы.
11-бап Дербес деректер
Дербес деректер осы Келісімді іске асыру мақсатында беріледі және таратылуы шектелген (құпия) мәліметтер болып табылады.
Уәкілетті органдар мен құзыретті органдар дербес деректерді өңдеуді осы органдар мемлекеттерінің заңнамасына сәйкес жүзеге асырады.
12-бап Өтпелі ережелер
Зейнетақыны тағайындау және төлеу мынадай тәртіппен жүзеге асырылады:
осы Келісім күшіне енгеннен кейін жиналған жұмыс өтілі үшін зейнетақыны аумағында тиісті жұмыс өтілі жиналған мүше мемлекет тағайындайды және төлейді;
осы Келісім күшіне енгенге дейін жиналған жұмыс өтілі үшін зейнетақы - мүше мемлекеттердің заңнамасына және 1992 жылғы 13 наурыздағы Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттер азаматтары құқықтарының кепілдіктері туралы келісімге, ал Беларусь Республикасы мен Ресей Федерациясы үшін 2006 жылғы 24 қаңтардағы Ресей Федерациясы мен Беларусь Республикасы арасындағы әлеуметтік қамсыздандыру саласындағы ынтымақтастық туралы шартқа сәйкес тағайындалады және төленеді.
13-бап Уәкілетті және құзыретті органдар
Уәкілетті және құзыретті органдар туралы мәліметтерді мүше мемлекеттер Еуразиялық экономикалық комиссияға осы Келісімнің күшіне енуі үшін қажетті мемлекетішілік рәсімдердің орындалғаны туралы хабарламаны жіберген кезде ұсынады.
Мүше мемлекеттер өздерінің уәкілетті органдарының немесе құзыретті органдарының өзгергені туралы Еуразиялық экономикалық комиссияны бір айлық мерзімде хабардар етеді.
14-бап Қорытынды ережелер
2019 жылғы 20 желтоқсанда Санкт-Петербург қаласында орыс тілінде бір төлнұсқа данада жасалды.
Осы Келісімнің төлнұсқа данасы Еуразиялық экономикалық комиссияда сақталады, ол осы Келісімнің депозитарийі бола отырып, әрбір мүше мемлекетке оның куәландырылған көшірмесін жібереді.
Армения |
Беларусь |
Қазақстан |
Қырғыз |
Ресей |
Осы мәтін 2019 жылғы 20 желтоқсанда Санкт-Петербург қаласында қол қойылған Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің еңбекшілерін зейнетақымен қамсыздандырудың дәлме-дәл келісімі болып табылатынын толық куәландырамын:
Армения Республикасы үшін Армения Республикасының Премьер-Министрі Н. В. Пашинян;
Беларусь Республикасы үшін Беларусь Республикасының Президенті А. Г. Лукашенко;
Қазақстан Республикасы үшін Қазақстан Республикасының Президенті Қ. К. Тоқаев;
Қырғыз Республикасы үшін Қырғыз Республикасының Президенті С. Ш. Жээнбеков;
Ресей Федерациясы үшін Ресей Федерациясының Президенті В.В. Путин.
Түпнұсқа данасы Еуразиялық экономикалық комиссияда сақталады.
Еуразиялық экономикалық комиссияның
Құқықтық департаментінің директоры В.И. Тараскин