Сурдотехникалық құралдармен қамтамасыз ету тәртібі
Медициналық-әлеуметтік сараптама мамандары мүгедекті оңалтудың жеке бағдарламасын (ОЖБ) әзірлейді. Есту қабілеті бұзылған мүгедектерге арналған ОЖБ әзірлеу кезінде МӘС мамандары Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 22.01.2015 жылғы №26 бұйрығымен бекітілген (03.03.2021 жылғы өзгерістер мен толықтырулар) "Мүгедектерді оңалтудың кейбір мәселелері туралы" бұйрығын басшылыққа алады.
Бұл бұйрықта ымдау тілі маманының әлеуметтік қызмет көрсетуіне медициналық айғақтары мен қарсы көрсетілімдері де келтірілген.
Ымдау тілінің машықтарын меңгерген мүгедекке ымдау тілі маманының әлеуметтік қызметтерін ұсынуға: керең-мылқаулық; есту протезін қолдануға жарамсыз толық кереңдік; есту протезін қолдануға жарамсыз ІV дәрежедегі құлақ мүкістігі; қимылдық афазия; көмекейдің болмауы медициналық көрсетілімдер болып табылады. Ымдау тілі маманының қызметтерін ұсынуға медициналық қарсы көрсетімдер: бактерия бөлетін туберкулез, терінің және шаштың инфекциялық аурулары, венерологиялық аурулар, адамның иммун тапшылығы вирусынан (АИТВ) туындаған ауру, неврозды, невроз тәріздес жай-күйлерді, жеңіл дәрежедегі есуастықты, ұстамалары сирек (2-3 айда бір реттен аспайтын) түрлі этиологиядағы тырыспа синдромдарын қоспағанда, жарыместіксіз және жеке тұлғаның білініп бұзылуынсыз орны алатын психикалық бұзушылықтар.
Есту аппараттары: көрсеткіштері-III, IV дәрежелі құлақ мүкістігі. Қарсы көрсеткіштер-естудің ретрокохлеарлы патологиясы.
Веб-камерасы бар ноутбук: көрсеткіштер - еңбекке қабілетті жастағы мүгедектер, сондай-ақ аурулары бар мүгедек балалар: IV дәрежелі екі жақты құлақ мүкістігі (есту протезіне жатпайтын немесе есту протезінің тиімсіздігі кезінде). Екі жақты саңырау (90 дБ-ден астам) саңырау-мылқау. Кереңдік IV дәрежедегі құлақ мүкістігімен бірге. Қарсы көрсеткіштер-көру өрісінің 0-0,03 немесе/және концентрлік тарылуы 10 градусқа дейін түзетілген жалғыз немесе жақсы көретін көздің көру өткірлігі. Кохлеарлық имплантациядан кейінгі жағдай (есту қабілетін және ауызша сөйлеуді дамыту кезінде). Орташа, ауыр немесе терең ақыл-ой кемістігі, деменциясы бар психикалық бұзылулар. Жазу мен оқудың негізгі дағдыларын, оның ішінде жас ерекшелік физиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып игеруге қойылатын шектеулер;
Көпфункционалды сигналдық жүйелер: көрсеткіштер-III, IV дәрежелі екі жақты құлақ мүкістігі. Екі жақты саңырау (90 дБ-ден астам) саңырау-мылқау. Кереңдік құлақ мүкістігімен үйлесімде III, IV дәрежелі. Қарсы көрсеткіштер-ауыр немесе терең ақыл-ой кемістігі, деменциясы бар психикалық бұзылулар. Кохлеарлық имплантациядан кейінгі жағдай (есту қабілетін және ауызша сөйлеуді дамыту кезінде) жасы 6 жастан төмен;
Мәтіндік хабарламалы және хабарлар қабылдайтын ұтқыр телефондар: көрсетімдер-III, IV дәрежелі екі жақты құлақ мүкістігі (есту протезінің тиімсіздігі кезінде). Екі жақты саңырау (90 дБ-ден астам). Мылқаулық. Кереңдік құлақ мүкістігімен үйлесімде III, IV дәрежелі. Қарсы көрсеткіштер-көру өрісінің 0-0,03 немесе/және концентрлік тарылуы 10 градусқа дейін түзетілген жалғыз немесе жақсы көретін көздің көру өткірлігі. Орташа, ауыр немесе терең ақыл-ой кемістігі, деменциясы бар психикалық бұзылулар. Кохлеарлық имплантациядан кейінгі жағдай (есту қабілетін және ауызша сөйлеуді дамыту кезінде). Негізгі жазу және оқу дағдыларын игеруге шектеулер, оның ішінде жас ерекшеліктерін ескере отырып;
саңырау және нашар еститін адамдарға арналған сағаттар: көрсеткіштер - III, IV дәрежелі екі жақты құлақ мүкістігі (есту протезінің тиімсіздігі кезінде). Екі жақты саңырау (90 дБ-ден астам). Мылқаулық. Кереңдік құлақ мүкістігімен үйлесімде III, IV дәрежелі. Қарсы көрсеткіштер-көру өрісінің 0-0,03 немесе/және концентрлік тарылуы 10 градусқа дейін түзетілген жалғыз немесе жақсы көретін көздің көру өткірлігі. Орташа, ауыр немесе терең ақыл-ой кемістігі, деменциясы бар психикалық бұзылулар. Кохлеарлық имплантациядан кейінгі жағдай (есту қабілетін және ауызша сөйлеуді дамыту кезінде). Жасы 6 жастан төмен;
кохлеарлық импланттарға сөйлеу процессорлары: көрсеткіштер-кохлеарлық имплантациядан кейінгі жағдай;
Дауыс түзуші аппарат: көрсеткіштер-сөйлеу ағзаларының аурулары, даму аномалияларының жарақаттары, соның ішінде көмейді алып тастау салдарынан дауыс түзілу функциясының айқын бұзылуы. Қарсы көрсеткіштер - абсолютті медициналық қарсы көрсеткіштер: саңырау және мылқау, бульбар синдромы. Салыстырмалы медициналық қарсы көрсетілімдер: трахеостома саласындағы қабыну процесі, II, III дәрежелі тыныс алу жеткіліксіздігі бар өкпе аурулары.
Сурдотехникалық құралдарды ауыстыру мерзімдері айқындалды: веб - камерасы бар ноутбук, көп функциялы сигнал беру жүйелері, мәтіндік хабарламасы бар және хабарлар қабылдайтын ұялы телефондар, саңырау және нашар еститіндерге арналған сағаттар, дауыс қалыптастырушы аппарат, сондай-ақ кохлеарлық импланттарға сөйлеу процессорлары оларды орнатқан (ауыстырған), алған күннен бастап кемінде 5 жылдан кейін ауыстырылады.
Сурдотехникалық құралдармен қамтамасыз етуге ОЖБ-ның әлеуметтік бөлігін әзірлеу (түзету) үшін мынадай құжаттар қажет: 1) сурдотехникалық құралдардың түрлеріне ұсыныммен медициналық-әлеуметтік сараптамаға жіберу (031/у нысаны) (мүгедектің тіркелген жері бойынша медициналық ұйым толтырады); 2) салыстырып тексеру үшін куәландырылатын адамның жеке куәлігі.