Қазақстанда зейнетақы жарналарын төлеу ережелері өзгереді
Келесі айдан бастап ерікті жарналарды есепке алу үшін жеке зейнетақы шотын ашу үшін қазақстандықтарға БЖЗҚ-ға жүгінудің қажеті жоқ. Екі жыл бұрын міндетті зейнетақы жарналарын төлеу кезінде де осындай ереже қабылданған болатын. 2019 жылғы қаңтардан бастап міндетті зейнетақы жарналарын есепке алу үшін жеке зейнетақы шотын ашу рәсімі барынша оңайлатылды. Ол қызметкердің атына оның алғашқы зейнетақы жарнасы түскен бойда, автоматты түрде ашыла бастады. Яғни жұмысқа орналасар алдында БЖЗҚ бөлімшесіне бару, ЖЗШ ресімдеу және құжатты оның нөмірімен сақтау қажеттілігі жойылды. Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының хабарламасы бойынша мұндай ереже бірінші мамырдан бастап ерікті зейнетақы жарналарын есепке алу үшін жеке зейнетақы шоттары үшін де енгізіледі.
Бұрын ерікті зейнетақы шотын БЖЗҚ-да немесе Қордың ресми порталында онлайн жүгінген кезде ашуға болатын.
Ерікті жарналарды есепке алу үшін жеке зейнетақы шотын ашу үшін келесі айдан бастап алғашқы ерікті зейнетақы жарнасын енгізу жеткілікті болады. Мұны өз пайдасына да, басқа қазақстандықтың пайдасына да жасауға болады. Өз немесе басқа біреудің ерікті зейнетақы шотын, егер ол ашылған болса, қазір де толықтыруға болатынын атап өткен жөн. Бұл ретте ерікті зейнетақы жарналарының мөлшері мен кезеңділігінің маңызы жоқ. Егер бұл тіпті бір төлем болса, онда ақша зейнетақы шотында сақталады және инвестициялық кіріс әкелетін болады.
Ерікті зейнетақы жарналарын алушының ЖСН бойынша ұялы банкинг арқылы төлеуге болады. Ол үшін "төлемдер" бөлімінде банкке байланысты "өзін-өзі жұмыспен қамтығандар", "Мемлекеттік қызметтер" немесе басқалары деп аталатын қосымша бетке өту керек.
Міндетті зейнетақы жарналарын жұмыс беруші жеке табыс салығы (ЖТС) ұсталғанға дейін БЖЗҚ-ға аударады.
Нәтижесінде ЖТС стандартты шегерімдерден кейін және жалақы алушының өтініші бойынша төленгеннен кейін төленеді. Мұндай шегерімдердің қатарына қызметкер өз пайдасына өз табысынан төлеген ерікті зейнетақы жарналары да кіреді. Яғни, егер жұмыс берушінің бухгалтериясына ерікті зейнетақы жарналарының төленгенін растайтын құжат әкелсе, онда олардың сомасына салық салынбайды және жалақымен бірге ерікті жарналар көлемінің 10% - ы қайтарылады.
Айта кетейік, бұл үнемдеу жарналар мен салықты шегергенге дейін келісімшарттарда брутто-жалақы белгіленген қызметкерлерге қатысты.
Жұмыс беруші әр жалақыдан өтініш негізінде қызметкер үшін ерікті жарналар салып, шегерімдер жасай алады. Соның ішінде бірінші мамырдан бастап бухгалтерия, қызметкер үшін алғашқы ерікті жарнаны да сала алады, осылайша осындай түсімдер үшін шот ашады.
Бұдан басқа, 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап жұмыс берушінің өз қаражаты есебінен қызметкердің пайдасына төлейтін ерікті зейнетақы жарналары корпоративтік табыс салығын есептеу кезінде шегерімге жатқызылады. Бұл қызметкердің жалақысында көрінбейді.
БЖЗҚ шоттарында 57 мыңнан астам салымшы ерікті зейнетақы жарналары есебінен жинақталған 2,2 миллиард теңгеге жуық соманы сақтайды. Ерікті жарналардың басты міндеті-инвестициялық табыс оларға да есептелетінін, ол инфляциядан төмен болмауға тиіс екенін ескере отырып, зейнетақыға депозиттегідей ақша жинау болып табылады. БЖЗҚ-дағы ерікті зейнетақы шотының көмегімен немесе басқа да тәсілдермен жинақтау-бұл әрбір салымшының жеке ісі.