Механикалық асфиксияның белгілері және шұғыл көмек

Механикалық асфиксияның белгілері және шұғыл көмек

 

Асфиксия немесе тұншығу әртүрлі жағдайларда пайда болуы мүмкін. Асфиксия кезінде алғашқы көмек көрсету оның пайда болу сипатына байланысты. Тыныс алу бірқатар аурулардың немесе механикалық әсердің нәтижесінде қиындауы немесе жабылуы мүмкін. Тұншығу себебіне қарамастан, асфиксия екі-үш минуттан кейін жүректің тоқтап қалуына әкеледі, сондықтан сіз өте тез әрекет етуіңіз керек. Асфиксияның аллергиялық шығу тегі, механикалық немесе астматикалық көмек көрсетудің жеке кешенін қажет етеді. Жәбірленушіге көмек көрсетуді бастау керек бірінші нәрсе — тыныс алу жолдарын жауып тұрған бөгде заттарды анықтауға тырысу және мүмкіндігінше оны жою үшін тұншығудың себебін анықтау. Егер асфиксия аллергиялық реакциядан туындаса, жедел жәрдем шақырып, науқасқа антигистаминді қабылдау керек. Асфиксия астма ұстамасынан туындауы мүмкін. Мұндай жағдайда науқасты жылумен қамтамасыз ету керек: аяғыңызды ыстық суға батырыңыз, кеудеге қыша сылақтарын қойыңыз, жылыту жастықшаларын қолданыңыз.

Асфиксия кеуде қуысының ауыр заттармен немесе тығыз киіммен қысылуынан туындаған жағдайда, сіз олардан құтылып, кеуде қуысын босатуыңыз керек. Дереу жедел медициналық көмекке қоңырау шалып, жәбірленушіге ауаның еркін ағуын қамтамасыз ету қажет. Өкпенің ісінуіне, қан айналымының тыныс алуын тоқтатуға әкелетін құрысуларды, құсуды болдырмау үшін жәбірленушіні бүйіріне қойыңыз. Клиникалық өлім болуы мүмкін. Егер тұншығу бөтен заттан (тамақ, құсу) пайда болса, оны саусақтарыңызбен шығаруға тырысу керек.

Егер қарапайым жөтел көмектеспесе, жәбірленушіні тізе, жиһазға немесе т.б. жай ғана денесін алға еңкейтіп, арқасына екі-үш рет соғу керек. Егер кішкентай бала (үш жасқа дейін) тұншығудан зардап шегетін болса, онда оның екі қолын ұстап, басын төмен қаратып, ақырын шайқау қозғалыстарымен босату керек. Асфиксияда тиімді - Хаймлих әдісі: жәбірленушінің диафрагмасын артқы жағында өткір қатты қысу, оны алдыңғы жағынан Құлыпталған екі қолымен орау. Егер жәбірленуші тыныс алуын жоғалтса, тілдің тұншығуынан тұншығу мүмкіндігін болдырмау керек. Ол үшін адамды арқасына қойып, басын мүмкіндігінше артқа еңкейту керек. Содан кейін оны төмендетіп, төменгі иекті ақырын алға қарай итеріп, тілді саусақтарыңызбен матаның бір бөлігімен (орамал, дәке) ұстап, оны төменгі жаққа қандай да бір жолмен бекіту керек, мысалы, түйреуішпен. Көмей тіндерінің ісінуін болдырмау үшін мойын аймағына мұз жағу керек. Салқындату жағдайды нашарлатпауға көмектеседі.

Асфиксияға алғашқы көмек көрсете отырып, әр бір-екі минут сайын импульс пен тыныс алуды тексеру қажет. Егер олар жоқ болса, механикалық желдетуді бастау керек. Жүрек тоқтаған жағдайда жанама жүрек массажын жасау қажет. Егер сіз адамның тұншығу белгілерін (тыныс алудың қиындауы, ысқырықты сырылдар, тұрақсыз қимылдар, құрысулар) байқасаңыз, асфиксияға алғашқы көмек дереу көрсетілуі керек. Жедел жәрдемнің келуін күтпестен өз бетінше әрекет ету керек. Тұншығу бірнеше минут ішінде өлімге әкеледі.

 

ҚР ТЖМ БҚО бойынша «АМО» ММ

фельдшері М.Т. Жумабаева