Астық қабылдау кәсіпорындардың қауіпті өндірістік фактрлері
, бұл жаңа элеваторлар саны мен қолданыстағылардың қуаттары ұлғаюынан көрінеді. Барлық астық қабылдау кәсіпорындары өрт және жарылыс қауіптілігі жоғары кәсіпорындар класына жатады. Өнеркәсіптік қауіпсіздік және еңбекті қорғау нормаларын сақтамау және бұзу элеватор жабдықтарын бұзудан бастап, адамдардың өліміне дейін ауыр зардаптарға әкеледі.
Бұл әсерлердің негізгі себебі - астық шаңы. Кәсіпорында астықты қабылдаудан бастап, оларды жөнелтуге дейінгі астықты тасымалдау операциялары кезінде пайда болатын өнім дәндерінің бір-біріне және құрал-жабдықтардың қабырғаларына үйкелісі нәтижесінде пайда болады. Астық шаңы өте қауіпті және жанғыш өнім болып табылады.
Статикалық электр тогының немесе подшипниктің қызып кетуінен туындаған шағын бөлшектердің лезде өздігінен жануы температураның күрт көтерілуімен бірге жүретін қысымды бірден тудырады. Түйіндердің кез келгенінде болатын мұндай жарылыс «алғашқы шаң жарылысы» деп аталады және көбінесе «екінші реттік шаң жарылысының» себебі болып табылады, онда элеватор ғимаратының, сүрлемдердің бұзылуы орын алады және апатты зардаптарға әкеледі.
Астықпен көміліп және биіктіктен құлау жиі орын алады, өйткені жабдыққа техникалық қызмет көрсету жұмыстары монолитті элеваторлар мен металл силостарда 30 метрден астам биіктікте, ал 7 метрге жуық еден қоймаларында жүргізіледі. Кез келген қате немесе елеусіз болып көрінетін қолайсыздық - дұрыс емес қызмет көрсету көпірі, ыңғайсыз аяқ киім - құлауға әкелуі мүмкін
Бұл тұрғыда әсіресе ескі монолитті элеваторлар қауіпті. Жұмыс өткелдерінде, ғимараттардың үстінде темір тормен жабылған жүк тиеу терезелері бар. Оларды айналып өту мүмкін емес - олар тым жиі орналасады. Уақыт өте келе торлар адамның салмағын көтермеуі мүмкін.
Дегенмен, құлау үшін силостардың басында болу шарт емес. Қызметкер жер деңгейінен төмен түсуі мүмкін – шұңқырға.
Сонымен қатар, адам астық тұзағына түсуі мүмкін. Астық ағыны бітеліп, қызметкер жағдайды түзетуі керек және бұл процесс кезінде адам астықпен көміліп қалуы мүмкін.
Әрбір астық қабылдау кәсіпорнында тағы бір қауіп бар – астық кептіргіштер. Кептіру жабдығымен жұмыс істеу ережелерін сақтамау түтінге улану, астықтың өртіне және тіпті жарылысқа әкелуі мүмкін.
Жабдықтың қозғалатын бөліктерін пайдалану және жөндеу де жарақатқа немесе өлімге әкелуі мүмкін. Жұмысшылар кейде ашық тізбекті немесе таспалы конвейерлерді іске қосу кезінде бірдеңені жөндеуге тырысады. Киім жиі механизмдерге тартылады, неғұрлым ауыр жағдайларда - бұл үшін қолдар немесе аяқтар, адамдардың жабдықтың өзіне минималды қолжетімділігін қамтамасыз ету керек.
Кәсіпорындардың төтенше жағдайларды және олардың зардаптарын жоюға дайындығы аз емес. Төтенше жағдайды немесе өртті жою кезінде жеке құрамның сауатсыз әрекеттері оның ауыр зардаптарға әкеп соқтырған жекелеген жағдайлары жоқ. Осыған байланысты көптеген кәсіпорындарда өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы аумақтық органдар өкілдерінің қатысуымен жарылыс қауіпті объектілердегі аварияларды жою бойынша оқу-жаттығулар өткізілуде.
Инспекторлармен қауіпті өндірістік объектілердегі профилактикалық бақылау жүргізген кездерде, кейбір кәсіпорындарда жарылыс қауіпсіздігі талаптарының көптеп бұзылуына байланысты бұл қауіп өте жоғары. Мұндай немқұрайлылық ерте ме, кеш пе қайғылы нәтижелерге әкеледі.
Жұмысқа баратын адам үйге келетініне сенімді болуы керек. Бұл қазірдің өзінде қауіпті өндірістік нысандарды пайдаланатын кәсіпорын басшыларының міндеті. Ол үшін қызметкерлерді өнеркәсіптік қауіпсіздік және еңбекті қорғау бойынша оқытуды жүйелі түрде жүргізіп, нұсқау беру керек. Сонымен қатар, адамдарға жұмыс істеу үшін барлық жағдайларды қамтамасыз ету қажет: дұрыс комбинезондар, биіктікте жұмыс істегенде тірек белдіктері, қауіпсіздік кабельдері, жұмыс орындарында қоршаулар.
Осылайша, астық қабылдау кәсіпорындарында өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын сақтау маңызды рөл атқарады. Адамдардың өмірі мен денсаулығы, сондай-ақ кәсіпорынның қаржылық әл-ауқаты заңнаманың дұрыс орындалуына байланысты.
Солтүстік Қазақстан облысы төтенше жағдайлар
Департаментінің өнеркәсіптік қауіпсіздік басқармасының
салааралық бақылау және қадағалау бөлімінің бас маманы Б.С. Жолдоғарин