Су тасқыны кезіндегі тәртіп ережерелері
Су тасқыны кезіндегі тәртіп ережерелері
Су тасқыны-бұл өзендегі, көлдегі немесе теңіздегі су деңгейінің көтерілуі нәтижесінде қардың еруі, нөсер, судың желмен көтерілуі, кептелу, қысылу және т.б. кезінде жергілікті жердің айтарлықтай су басуы. Су тасқыны көпірлердің, жолдардың, ғимараттардың, құрылыстардың бұзылуына әкеледі, айтарлықтай материалдық шығын әкеледі, ал судың жоғары жылдамдығымен (4 м/с-тан астам) және судың жоғары биіктігімен (2 м-ден астам) адамдар мен жануарлардың өліміне де әкелуі мүмкін. Қираудың негізгі себебі – су массасының гидравликалық соққыларының ғимараттар мен құрылыстарға әсері, жоғары жылдамдықпен мұз, түрлі қоқыстар, жүзу құралдары соққылары және т.б. Су тасқыны кенеттен пайда болуы мүмкін және бірнеше сағаттан 2-3 аптаға дейін созылуы мүмкін.
ҚАЛАЙ ДАЙЫНДАЛУ КЕРЕК
Егер сіздің аймағыңыз жиі су тасқынынан зардап шегетін болса, су тасқынының шекараларын, сондай-ақ тұрғылықты жерлерге жақын орналасқан биік, сирек су басқан жерлерді, оларға жетудің қысқа жолдарын біліп, есте сақтаңыз. Отбасы мүшелерін ұйымдастырылған және жеке эвакуация кезінде, сондай-ақ кенеттен және тез дамып келе жатқан су тасқыны жағдайында мінез-құлық, іс-әрекет ережелерімен таныстырыңыз. Қайықтарды, салдарды және оларды дайындауға арналған құрылыс материалдарын сақтау орындарын есте сақтаңыз. Эвакуация кезінде шығарылатын құжаттардың, мүліктің және дәрі-дәрмектердің тізімін алдын-ала жасаңыз. Құндылықтарды, қажетті жылы заттарды, азық-түлік қорын, су мен дәрі-дәрмектерді арнайы чемодан немесе рюкзакқа салыңыз.
СУ ТАСҚЫНЫ КЕЗІНДЕ ҚАЛАЙ ӘРЕКЕТ ЕТУ КЕРЕК
Су тасқыны қаупі туралы хабарлау сигналы бойынша белгіленген тәртіппен апатты су басуы мүмкін қауіпті аймақтан белгіленген қауіпсіз ауданға немесе жердің көтеріңкі учаскелеріне шығып, құжаттарды, құндылықтарды, қажетті заттарды және бұзылмайтын тамақ өнімдерінің қорын алып шығыңыз. Соңғы эвакуациялау пунктіне тіркеліңіз.
Үйден кетер алдында электр мен газды сөндіріңіз, жылыту пештеріндегі отты сөндіріңіз, ғимараттан тыс орналасқан барлық жүзбелі заттарды бекітіңіз немесе оларды қосалқы үй-жайларға орналастырыңыз. Егер уақыт болса, құнды үй заттарын жоғарғы қабаттарға немесе тұрғын үйдің шатырына орналастырыңыз. Терезелер мен есіктерді жабыңыз, қажет болса және уақыт болса, бірінші қабаттардың терезелері мен есіктерін сыртынан тақтайлармен (қалқандармен) жабыңыз. Ұйымдасқан эвакуация болмаған жағдайда, көмек келгенге дейін немесе су азайғанға дейін ғимараттардың жоғарғы қабаттары мен шатырларында, ағаштарда немесе басқа да биік заттарда болыңыз. Сонымен қатар, үнемі сигнал беріңіз: күндіз – білікке ілінген немесе айқын көрінетін матаны іліп, қараңғы уақытта – жарық сигналымен және мезгіл-мезгіл дауыспен. Құтқарушылар келген кезде үрейленбей, сақтық шараларын сақтай отырып, жүзу құралына көшіңіз. Бұл ретте құтқарушылардың талаптарын мүлтіксіз сақтаңыз, жүзу құралдарының артық жүктелуіне жол бермеңіз. Қозғалыс кезінде белгіленген орындардан кетпеңіз, бортқа отырмаңыз, экипаждың талаптарын қатаң сақтаңыз. Су басқан аймақтан тек зардап шеккендерге медициналық көмек көрсету қажеттілігі, жоғарғы қабаттарды (шатырларды) су басу қаупі бар су деңгейінің көтерілуі сияқты елеулі себептер болған кезде ғана өз бетінше шығу ұсынылады. Бұл жағдайда сенімді жүзу құралы болуы керек және қозғалыс бағытын білу керек. Өз бетімен ұсыну барысында апат сигналын беруді тоқтатпаңыз. Арып және батып бара жатқан адамдарға көмек көрсетіңіз.
ЕГЕР АДАМ БАТЫП КЕТСЕ
Батып бара жатқан адамға жүзгіш зат лақтырып, оны жігерлендіріп, көмек шақырыңыз. Зардап шеккен адамға барғанда, судың ағысын ескеріңіз. Егер батып бара жатқан адам өз іс-әрекетін бақыламаса, оған артқы жағынан келип, шашынан тартып жағаға шығарыңыз.
СУ ТАСҚЫНЫНАН КЕЙІН ҚАЛАЙ ӘРЕКЕТ ЕТУ КЕРЕК
Ғимаратқа кірер алдында қандай да бір заттың құлау қаупі бар-жоғын тексеріңіз. Ғимаратты желдетіңіз (жинақталған газдарды кетіру үшін). Электр жарығын қоспаңыз, ашық от көздерін пайдаланбаңыз, үй-жай толық желдетілгенге және газбен жабдықтау жүйесінің жарамдылығы тексерілгенге дейін сіріңкелерді жандырмаңыз. Электр сымдарының, газбен жабдықтау құбырларының, су құбырының жарамдылығын тексеріңіз. Мамандардың көмегімен олардың дұрыстығына көз жеткізгенге дейін оларды пайдаланбаңыз. Үй-жайларды кептіру үшін барлық есіктер мен терезелерді ашыңыз, еденнен және қабырғалардан кірді алып тастаңыз, жертөлелерден суды сорып алыңыз. Су астында қалып қалған азық-түлік өнімдерін пайдаланбаңыз. Құдықтарды ластанған кірден тазартуды ұйымдастырыңыз және олардан суды сорып алыңыз.
Алматы облысы ТЖД баспасөз қызметі