Баланың туу тегін анықтау

Баланың анасы жағынан туу тегін (анасын) тіркеуші орган баланың анасынан медициналық ұйымда дүниеге келгендігін растайтын құжаттар негізінде белгілейді.
Егер бала медициналық ұйымнан тыс жерде туылса, оның туу тегін тіркеуші орган туу фактісін растайтын медициналық құжаттар негізінде белгілейді, ал олар болмаған жағдайда баланың туу тегі сот тәртібімен анықталады.
Баланың бір-бірімен некеде тұрған адамдардан (ерлі-зайыптылық) туған баланың туу тегі ата-аналарының неке туралы(ерлі-зайыптылық) куәлігімен расталады.
Егер бала неке (ерлі-зайыптылық) бұзылған сәттен бастап, оның жарамсыз деп танылғанынан немесе баланың анасының жұбайы қайтыс болған сәттен бастап екі жүз сексен күн ішінде дүниеге келсе, егер өзгеше дәлелденбесе, анасының бұрынғы жұбайы баланың әкесі деп танылуы мүмкін.
Егер баланың анасы баланың әкесі оның жұбайы немесе бұрынғы жұбайы емес деп хабарласа, онда балаға қатысты әкелік бұл туралы баланың анасынан және әкесінен, немесе жұбайынан, бұрынғы жұбайынан жазбаша өтініш болған кезде белгіленеді. Мұндай мәлімдеме болмаған жағдайда, бұл мәселе сот тәртібімен шешіледі.
Баланың анасымен некеде (ерлі-зайыптылық) тұрмайтын адамның әкелігі баланың әкесі мен анасының тіркеуші органға бірлескен өтініш беруі арқылы белгіленеді. Анасы қайтыс болған жағдайларда, оны әрекетке қабілетсіз деп тану, анасының тұрған жерін анықтау мүмкін емес немесе ата-аналық құқығынан айырылу жағдайында - қамқоршылық немесе қорғаншылық функцияларын жүзеге асыратын органның келісімімен баланың әкесінің өтініші бойынша, егер мұндай келісім болмаса - сот шешімі бойынша болады.
Он сегіз жасқа (кәмелетке) толған адамға қатысты әкелікті белгілеу тек оның келісімімен ғана, ал егер ол әрекетке қабілетсіз деп танылған болса - оның қамқоршысының немесе қорғаншылық немесе қамқоршылық функцияларын жүзеге асыратын органның келісімімен ғана жол беріледі.
Әке болуды ерікті түрде мойындау
Әкелік ерікті түрде де, сот арқылы да белгіленуі мүмкін. Өз еркімен әкелікті анықтау - бұл баланың анасымен некеде тұрмайтын әкесінің заңды актісі. Ол әкесі мен баласы арасындағы құқықтық қатынастардың туындауына бағытталған.
Әке болуды анықтаудың тәртібі мен негізгі ережелері Неке (Ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы Кодексімен анықталады.
Әке болуды (аналықты) даулау
Туу туралы актілік жазбалар кітабындағы ата-аналардың жазбалары баланың әкесі немесе анасы ретінде жазылған адамның, іс жүзінде баланың әкесі немесе анасы болып табылатын адамның, кәмелет жасқа толғаннан кейін баланың өзінің, баланың қорғаншысы немесе қамқоршысының, сотпен әрекетке қабілетсіз деп танылған ата-анасының қамқоршысының талабы бойынша ғана даулануы мүмкін.
Әкесі мен анасының бірлескен өтініші негізінде, баланың әкесінің өтініші бойынша немесе әкелікті болдырмау туралы сот шешіміне сәйкес баланың әкесі ретінде жазылған тұлғаның талабы, егер тіркеу кезінде бұл тұлға оның іс жүзінде баланың әкесі емес екенін білсе, қанағаттандырыла алмайды.
Егер баланың туу туралы жазбасында баланың әкесі болып анасының жұбайы немесе бұрынғы жұбайы көрсетілген болса, тіркеуші орган туу туралы актілік жазбадан баланың әкесі туралы мәліметтерді алып тастау туралы мәселені сот шешімі қабылдағанға дейін әкелікті анықтау туралы түзетулерден жазбаша түрде бас тартуы керек.