ҚАЗАҚСТАНДА ОТАНДЫҚ ҒАЛЫМ ӘЗІРЛЕГЕН БІРЕГЕЙ ГИДРОГЕЛЬДІ ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ ОТА ЖАСАЛДЫ
Бүгін Академик Н. Батпенов атындағы Травматология және ортопедия ұлттық ғылыми орталығында фибрин гидрогелін қолдану арқылы тізе буынының шеміршегін хирургиялық қалпына келтірудің жаңа әдістемесін клиникалық зерттеу басталды.
Бұл әдістеме Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2021-2022 жылдарға арналған ғылымды бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру бағдарламасы аясында әзірленді.
«Бұл Мемлекет басшысының медициналық-биологиялық зерттеулердің басымдығы және елдің дамуына ғылымның үлесін арттыру туралы тапсырмаларын іске асырудың алғашқы практикалық нәтижелерінің бірі. Ғылымды қаржыландырудың екі еседей артуы арқасында қазақстандықтардың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған көптеген ғылыми идея мен әзірлемені қолдау мүмкіндігі артты. Қазақстандық ғалымдар QazVac вакцинасын жасап шығарды, Айтхожин атындағы Молекулярлық биология және биохимия институты қант диабетін емдеуге арналған жобаны енгізіп жатыр. Бүгін басталған буындарды қалпына келтіруге арналған гидрогельдің клиникалық зерттеулері Ұлттық биотехнология орталығы Н.Батпенов атындағы Травматология және ортопедия ұлттық ғылыми орталығымен бірлесіп жүзеге асыратын ғылыми бағдарламаның бір бөлігі. Бұл қазіргі таңда БҒМ қаржыландыратын 59 ғылыми-техникалық бағдарламаның бірі екенін де айта кеткен жөн. Оның барлығы нақты өмірлік мәселелерді шешуге бағытталған», - деп атап өтті ҚР БҒМ Ғылым комитетінің төрайымы Жанна Құрманғалиева.
Жаңа әдістеменің негізгі әзірлеушісі – Ұлттық биотехнология орталығының дің жасушалары зертханасының меңгерушісі Вячеслав Огай.
«Модификацияланған фибрин гидрогелінен, пациенттің өз дің жасушаларынан тұруы гидрогельдің бірегейлігі болып есептеледі. Осының арқасында зақымдалған шеміршекті қалпына келтіру күшейіп, жеделдетіледі. Жаңа техника пациенттердің өмір сүру сапасына жақсы әсер етіп, мүгедектікті азайтады деп жоспарланып отыр. Нәтижесінде тізе буынын эндопротездеуге мұқтаж адамдар саны азаяды», – деп айтты Вячеслав Огай.
Дәрігерлер оң жақ тізе буынының артрозы бар 28 жастағы науқасқа ота жасады. Клиникалық сынақтарға барлығы 25 пен 60 жас аралығындағы 80 ерікті қатысады, оның ішінде буындарында жасына байланысты өзгерістері бар егде жастағы адамдар, сондай-ақ кәсіби жарақат алған жас спортшылар бар. Клиникалық зерттеулер халықаралық клиникалық зерттеулер стандартына (GCP) сәйкес жүргізіледі. Пациенттердің құқықтарын, қауіпсіздігін және әл-ауқатын қорғауды қамтамасыз ету мақсатында пациенттердің жеке деректері жария етілмейді.
Мамандардың айтуынша, Қазақстанда буын ауруларына шалдыққандар саны ұдайы өсіп келеді. Мысалы, статистикалық мәліметтерге сәйкес, соңғы 5 жылда буындардың жалпы ауруы 100 000 халыққа шаққанда 4223,7-ден 5283,2 адамға дейін өсті. Буын патологиясы егде және қарт жастағы адамдарға ғана әсер етпейді, олар 19 жасқа дейінгі 0,1%, 29 жасқа дейінгі 0,2%, 3,5% - 39 жасқа дейін, ал 50 жастан асқан науқастарда олардың үлесі күрт артады. Буын ауруларының дамуы бірнеше жылға жалғасса, мүгедектікке әкелуі мүмкін.
Бүгін зерттеудің 1-2 кезеңі басталды, ол 2022 жылдың соңына дейін жалғасады. Одан кейін бірнеше орталықта клиникалық зерттеулер жүргізіледі, оның нәтижесі биомедициналық өнімді тіркеу, оны жаппай өндіру және осы процедураны қажет ететін барлық қазақстандықтар үшін кеңінен қолданылуы тиіс.