Биыл алғаш рет республика бойынша «Ұстаз» педагогтің үздіксіз кәсіби дамуының ұлттық платформасы іске қосылды. Бұл – педагогтерді аттестаттау үдерісін толық цифрландыру жолындағы маңызды қадам. Жыл ішінде платформа арқылы барлығы 93,1 мың педагог біліктілік санаттарына өтініш берді.
Платформада мұғалімге қатысты мәліметтер бірнеше мемлекеттік дерекқордан автоматты түрде алынады. Қызмет орны, еңбек өтілі, білім деңгейі мен кәсіби жетістіктері бір жүйеге жинақталып, қағазбастылық толықтай жойылды. Цифрлық формат аттестаттаудың әділ әрі ашық өтуін қамтамасыз етіп, адами факторды барынша азайтты.
2025 жылы автоматтандырылған жүйеде тек «педагог-модератор» және «педагог-сарапшы» біліктілік санаттары бойынша аттестаттау жүргізілді.
Қазіргі таңда орта білім беру жүйесінде біліктілік санаттары бойынша 104 999 – «педагог», 126 688 – «педагог-модератор», 95 438 – «педагог-сарапшы», 82 632 – «педагог-зерттеуші», 2 973 – «педагог-шебер» еңбек етуде.
Өткен жылмен салыстырғанда педагог-модераторлардың үлесі 7 пайызға, педагог-сарапшылар – 2 пайызға, педагог-зерттеушілер – 1 пайызға артты.
«Ұстаз» ұлттық платформасы педагогтердің үздіксіз кәсіби дамуын қолдауға, басқарушылық шешімдерді деректерге негіздеуге және білім беру сапасын арттыруға бағытталған заманауи цифрлық құрал.
2025 жылы «Білім берудегі өзгерістердің 1000 көшбасшысы» жобасы аясында 403 педагог республикалық кадр резервіне қабылданды. Бұл білім беру жүйесінде басқарушылық әлеуетті күшейтуге бағытталған жүйелі жұмыстың нақты нәтижесі.
Аталған жоба Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасымен 2023 жылдан бері іске асырылып келеді. Президенттік жастар кадрлық резерві үлгісінде жүзеге асырылатын бастаманың басты мақсаты – білім беру жүйесін жаңғыртуға, басқару тиімділігін арттыруға нақты өзгерістер енгізе алатын жаңа буын көшбасшыларын даярлау.
Іріктеуден өткен педагогтер мен мектеп директорларының орынбасарлары үш деңгейлі оқыту бағдарламасынан өтті. Бағдарламаны сәтті аяқтаған қатысушылар кадрлық резервке еніп, бос басшылық лауазымдарға конкурстық рәсімдерден өтпей-ақ тағайындалу құқығына ие болды.
Жоба іске асырылған үш жылы ішінде жалпы саны 986 маман кадрлық резервке қабылданды. 2023-2024 жылдары 583 педагог резервист атанып, олардың 419-ы немесе 71 пайызы басшылық лауазымдарға тағайындалды. Оның ішінде 41 директор «Келешек мектептерін» басқаруда. Нәтижесінде еліміздегі мектеп директорларының тапшылығы үш есеге қысқарды.
«Білім берудегі өзгерістердің 1000 көшбасшысы» жобасы білім беру саласындағы кадрлық саясатты жаңғыртып, басқарудың тиімді моделін қалыптастыруға және сапалы білім беруді қамтамасыз етуге бағытталған маңызды бастама болып табылады.
Қазақстанда «Педагог мәртебесі туралы» заң қабылданғаннан бері педагогтердің құқықтарын бұзу фактілері үш есе азайды. Бұл туралы Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте ҚР Оқу-ағарту министрлігі Білім саласында сапаны қамтамасыз ету комитетінің төрағасы Серік Әшіров мәлімдеді.
2020–2025 жылдар аралығында педагогтердің құқықтарын бұзуға қатысты тіркелген деректер саны айтарлықтай қысқарған. Атап айтқанда, заң қабылданғаннан кейінгі соңғы алты жылда педагогтердің құқықтарын бұзу фактілері үш есеге азайды. Бұзушылықтардың басым бөлігі заң қабылданған алғашқы жылдары тіркелді. Мысалы 2020-2022 жылдары 111 бұзушылық деректері ресми түрде тіркелсе, соңғы үш жылда бұл көрсеткіш 38-ге дейін азайған.
«Бұл – «Педагог мәртебесі туралы» заң талаптарының нақты іске асырылып жатқанын көрсетеді. Осы бағыттағы жұмыстарды күшейту мақсатында комитет және оның аумақтық департаменттері прокуратура органдарымен бірлесе отырып нақты фактілерге жедел әрекет ететін болады», – дейді Серік Әшіров.
Атап өту керек, педагогтердің құқықтарын бұзушылықтарға қатысты жиі кездесетін жағдайлар – педагогтердің кәсіби міндетіне жатпайтын жұмыстарға тарту, педагогтің ар-намысына тию, концерт билеттерін сатып алуға немесе түрлі іс-шараларға қатысуға мәжбүрлеу.
Сондай-ақ педагогке құрметсіздік таныту, оның ішінде әлеуметтік желілер мен масс-медиа арқылы ар-намысына нұқсан келтіру деректері бойынша оқушылардың ата-аналарына қатысты 12 әкімшілік іс қозғалған.
2025 жылы бала құқығын қорғау саласында заңнаманы жетілдіру мен бақылауды күшейтуге айрықша басымдық берілді. Жылдың ең басты нәтижесі – 3 Заң мен 11 нормативтік құқықтық актінің қабылдануы. Сондай-ақ, бақылау шараларының арқасында 5000-нан астам баланың құқығы қалпына келтірілді.
Заңнамалық өзгерістер негізінен жетім балалардың қауіпсіздігіне және оларды тәрбиелеу жауапкершілігін алған азаматтарға қойылатын талаптарды қатаңдатуға бағытталды.
2025 жылғы 10 ақпандағы Заңмен жетім балаларға тәлімгер болуға ниет білдірген азаматтарды міндетті сертификаттау енгізілді. Аталған рәсім қатаң тәртіппен жүзеге асырылады: үміткерлер тәлімгерлік ұйымдарында арнайы дайындықтан өтіп, оны міндетті тестілеумен аяқтайды. Тәлімгер сертификаты тек емтиханды сәтті тапсырғандарға ғана беріледі. Бұл талап бала жанында кездейсоқ адамдардың болуына жол бермей, олардың психологиялық қауіпсіздігіне кепілдік береді. Айта кетейік, бүгінде елімізде 360 мыңнан астам азамат жетім балаларға тәлімгер атанып отыр.
2025 жылғы 14 шілдедегі Заң аясында жетім және ата-ана қамқорлығынсыз қалған балаларды мемлекеттік мекемелерге орналастыру тәртібі өзгерді. Енді қорғаншылық органдары баланы алдымен медициналық тексеруге жіберуге міндетті. Бала үш күн ішінде кешенді тексеруден өтеді. Бұл шара бала интернатқа түспей тұрып-ақ, оның денсаулығындағы кінәраттар мен зорлық-зомбылық іздерін анықтап, дер кезінде көмек көрсетуге мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, заңды өкілдерге қойылатын талаптар күшейтілді. 4 желтоқсанда Мемлекет басшысы қауіпсіздік шараларын қатаңдататын заңға қол қойды. Құжатқа сәйкес, қорғаншылар мен асырап алушы ата-аналардың соттылығы пайда болса немесе олар психикалық денсаулық орталықтарында есепке алынса, бала тәрбиелеуден дереу шеттетіледі. Сондай-ақ, олар енді жыл сайын өздерінің сенімділігін растауға міндеттелді.
Заңнамалық реформалармен қатар, бала құқықтарын қорғау саласындағы заң бұзушылықтарды анықтау бойынша ауқымды жұмыс жүргізілді. Жыл басынан бері жергілікті атқарушы органдардың қызметіне 120-дан астам тексеріс жүргізілді. Осы шаралардың нәтижесінде жүйелі заң бұзушылықтар анықталып, 5000-нан астам баланың құқығы қалпына келтірілді және 40-қа жуық лауазымды тұлға жауапқа тартылды.
«Жалпы 2025 жылы жұмыс бағыты талапты қатайтып, бала өмірі мен қауіпсіздігі үшін жауапкершілікті күшейтуге негізделді. Бұл қабылданған шаралар бізге профилактикадан бастап сүйемелдеуге дейінгі әр кезеңде бала мүддесіне кепілдік беріп, оқиғаның салдарымен күресу емес, алдын ала әрекет етуге мүмкіндік береді», — деп атап өтті ҚР Оқу-ағарту министрлігі Балалардың құқықтарын қорғау комитетінің төрағасы Насымжан Оспанова.
Саланы дамытудың алдағы стратегиясы «Қазақстан балалары» тұжырымдамасында айқындалады. Құжатты 2026 жылдың қаңтарында бекіту жоспарланған.
Премьер-министр Олжас Бектенов құқық бұзушылықтың алдын алу жөніндегі ведомствоаралық комиссия отырысын өткізді. Жиында мереке күндеріндегі қауіпсіздік шаралары, жаңартылған тиісті заңнама нормаларын енгізу, сондай-ақ 2026 жылға арналған жоспар және Президенттің «Заң мен тәртіп» тұжырымдамасы шеңберінде атқарылған жұмыстардың нәтижелері қаралды.
Төтенше жағдайлар министрі – Шыңғыс Әрінов, оқу-ағарту министрі – Жұлдыз Сүлейменова, еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі – Светлана Жақыпова, ішкі істер министрінің орынбасары Игорь Лепеха, Бас прокуратура, Ұлттық қауіпсіздік комитеті және Қаржы мониторингі агенттігінің өкілдері қатысты. Сондай-ақ жиында Түркістан облысы мен Астана қаласы әкімдіктері басшылығының баяндамасы тыңдалды.
Мереке күндері Қазақстанда қоғамдық тәртіпті қорғау және өрт қауіпсіздігін бақылау күшейтіліп, резервтік күштер дайындыққа келтірілді. Ішкі істер министрінің орынбасары Игорь Лепеха көшелердегі полиция патрульдері тығыздығының артуы және стратегиялық нысандарда, азаматтар көп жиналатын орындарда тәулік бойы кезекшілік ұйымдастыру туралы баяндады.
Ел өңірлерінде барлығы 1 мыңнан астам бұқаралық іс-шара жоспарланған, олардың басым бөлігі балалардың қатысуымен өтеді. Осыған байланысты Премьер-министр Ішкі істер министрлігіне Төтенше жағдайлар министрлігімен бірлесе отырып, жоспарланған іс-шаралардың қауіпсіз өткізілуін қамтамасыз ету үшін барлық қажетті шараларды қабылдауды және тәулік бойы патрульдік және кезекші құрамның жұмысын ұйымдастыруды тапсырды.
«Біздің міндет – іс-шаралар өтетін жерлерде құқық бұзушылықтар мен қылмыстардың алдын алу жұмыстарын қамтамасыз ету. Көшелер мен қоғамдық орындарда қылмыстардың профилактикасының тиімді жүйесін құрған жөн. Жағдайды бақылауға алып, оның ішінде бейнекамералар арқылы визуалды бақылау ұйымдастыру қажет. Қажет болған жағдайда оқиғаларға шұғыл әрекет ету шараларын қамтамасыз етіңіздер. Сондай-ақ, адамдар көп жиналатын нысандарда лаңкестік шабуылдардың алдын алу үшін кешенді профилактикалық шаралар қабылдансын. ІІМ мен ТЖМ-ға күшейтілген режимде жұмыс істеу тәртібіне көшуді тапсырамын», — деп тапсырды Премьер-министр.
Мереке күндері өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесіне де көңіл аударылды. Іс-шаралардың басым бөлігі адамдар көп жиналатын нысандарда, сондай-ақ ойын-сауық және қоғамдық орындарда өтеді. Оның ішінде пиротехникалық өнімдер де қолданылады. Бүгінде айналымнан 700 бірліктен астам және 97 қорап сертификатталмаған пиротехника алынды. Мереке қарсаңында тағы бір мәрте «Құқықтық тәртіп» профилактикалық іс-шараларын өткізу тапсырылды. Оның аясында пиротехникалық өнімдерді сақтау және сату орындарына рейдтер ұйымдастырылатын болады.
Өрт қауіпсіздігінің тиісті деңгейін қамтамасыз етуге баса назар аударылды. ТЖМ күштерімен адамдар көп жиналатын 7 мыңнан астам нысанға тексеру жүргізілді және өрт қауіпсіздігі бойынша анықталған заңбұзушылықтар жойылды. Жаңа жылдық іс-шаралар өткізілетін орындар тексеріліп, пайдалануға рұқсат берілді. Халықтың әлеуметтік осал санатындағы азаматтар тұратын тұрғын үйлерде өртке қарсы датчиктерді монтаждау жалғасуда. Қазіргі уақытта 36 мыңнан астам қорғаныс құрылғылары орнатылған.
Премьер-министр іс-шаралар өткізілетін нысандардағы қауіпсіздіктің тиісті деңгейін қамтамасыз етуді тапсырды. Осы мақсатта нысандарда алдын ала тексеру, қызметкерлерге тиісті нұсқаулар беру, оқу-жаттығу жұмыстарын жүргізу қажеттігіне назар аударды. Әсіресе өрт сөндіру құралдары мен гидранттардың жарамдылығын тексеру қажет. Ауа райына қарамастан, адамдар көп жиналатын нысандарға баратын жолдар тәулік бойы ашық болуы керек. ТЖМ мен ІІМ бірлесіп, тиісті шаралар қабылдауы тиіс. Сонымен қатар адамдарды шұғыл эвакуациялау бойынша іс-қимылдарды пысықтап, қажет болса, қосымша оқу-жаттығуларын өткізу қажет.
Мереке күндері қала ішінде де, шығаберіс жолдарында да автомобиль трафигі артуына байланысты автомобиль жолдарында ерекше бақылау орнатылды. Құтқарушылар ауа-райының нашарлауына дайын: автожолдарда жылыту пункттері жабдықталған, арнайы техника мен авиация жедел ден қою режиміне ауыстырылды. ІІМ Көлік министрлігімен бірлесіп, автомобиль жолдарындағы қауіпсіздік шараларын күшейтеді. Жол қозғалысы ережелерінің сақталуын, автожолдардың жай-күйін, сондай-ақ жүктемесі үлкен және туристік бағыттарда қауіпсіз жол қозғалысын ұйымдастыруды бақылауға алады. Өңірлерде балаларды тасымалдауда міндетті түрде полиция қызметкерлері бірге еріп жүруге тиіс. Әкімдерге бұл мәселені ерекше бақылауға алу тапсырылды.
Қысқы демалыс және жаңа жылдық мереке күндері мектеп жасындағы балалардың бос уақытын қызықты шаралармен толыққанды қамтамасыз ету маңызды. Оқу-ағарту министрлігіне қауіпсіздік шаралары, соның ішінде қыс мезгіліндегі қауіпсіздік шараларын түсіндіре отырып, қосымша ата-аналар жиналыстарын өткізу тапсырылды. Мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп, мереке күндері қауіпсіздік шаралары туралы халықты кеңінен хабардар етуді ұйымдастыру қажет.
«Өңір әкімдіктеріне алдағы мерекелерді қауіпсіз өткізу бойынша кешенді профилактикалық шараларды қабылдауды тапсырамын. Энергетика министрлігі әкімдіктермен бірлесіп, энергетикалық объектілерде қауіпсіздікті және олардың ақауларсыз жұмыс істеуін қамтамасыз етсін. Жылыту және сумен жабдықтау жүйелерінің барлық параметрлерін сақтап, жедел әрекет ету үшін жөндеу бригадаларының кезекшілік кестесін жасау қажет. Жалпы алғанда барлық мемлекеттік органдар мен құрылымдар мереке күндерін сәтті және тыныш өткізу үшін жан-жақты шаралар қабылдауы керек», — деп атап өтті Олжас Бектенов.
Жиын барысында тұрмыстық зорлық-зомбылық, балаларды қараусыз қалдыру және рецидивтік қылмысқа қарсы күрес жөніндегі нормаларды біріктіретін Парламент қабылдаған «Құқық бұзушылық профилактикасы туралы» жаңа бірыңғай заңды жүзеге асыруға назар аударылды.
«Жаңа профилактика жүйесі Президент мемлекет пен қоғам жұмысының мызғымас ұстанымдарының бірі ретінде айқындаған “Заң мен Тәртіп” қағидатын қамтамасыз етуге бағытталған. Заңның жаңалықтарының бірі – азаматтар мен жергілікті қоғамдастықты құқық бұзушылықтардың алдын алу жұмыстарына тарту және оларды ынталандыру. Бұл дегеніміз – барлығы профилактиканы жүзеге асырады деген сөз. Мұндай тәжірибе барлық елде тиімді қолданылып келеді. Оны тиімді іске асыру қажет. Сонымен қатар заңда өскелең ұрпақты тәрбиелеу бойынша жаңа тәсілдер қаралған, бұл – қазіргі уақытта өте өзекті мәселе. Жасанды интеллектіні пайдалану құқық бұзушылықтардың профилактиасы бойынша жедел шараларды алдын ала болжауға және әзірлеуге мүмкіндік береді», — деп атап өтті Премьер-министр.
Заңда рецидивтік қылмыстың алдын алу жөніндегі нормалар, сондай-ақ барлық мемлекеттік органдар үшін жалпы құзырет көзделген. Алдын алу тек құқық қорғау органдары үшін ғана емес, бүкіл мемлекеттік аппарат үшін міндет екені атап өтілді. Барлық құрылымдар құқық бұзушылықтардың азаюы үшін жұмыс істеуі керек.
Мемлекеттік органдарға заңды жүзеге асыруға бағытталған барлық нормативтік құқықтық актілерді әзірлеуді және қабылдауды жеделдету тапсырылды. Әкімдер жергілікті деңгейде құқық бұзушылықтардың алдын алу жүйесін құруды және оның жұмыс істеуін қамтамасыз етуге, азаматтарды құқықтық тәрбиелеуге ерекше назар аударуы тиіс.
Премьер-министр кәмелетке толмағандар жасаған құқық бұзушылықтардың санын азайту мақсатында бірқатар тапсырма берді. Ішкі істер министрлігіне түнгі уақытта патрульдер мен рейдтер жүргізу шеңберінде кәмелетке толмағандардың ересектердің қарауынсыз болу фактілерінің жолын кесу тапсырылды. Өңірлердің әкімдері – әсіресе ішкі істер органдарында есепте тұрған балаларды бос уақытымен қамтуды ұлғайту қажет.
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпова әлеуметтік көмек әлеуметтік тәуелділік пен құқық бұзушылықтың алдын алумен тікелей байланысты екенін айтты. «Бір терезе» қағидаты бойынша қызмет көрсететін 153 отбасын қолдау орталығы жұмыс істейді. Осы жылдың басынан бері орталық мамандары 76 мың азаматқа 111 мыңнан астам қызмет көрсетті, бұл қиын өмірлік жағдайда отбасыларды кешенді сүйемелдеудің тиімділігін көрсетеді.
Бұдан бөлек, бұрын сотталған адамдар тарапынан қылмыстарға жол бермеу жөніндегі шаралар қаралды. Осылайша, жаңа заң барлық босатылған азаматтар үшін ойын-сауық орындарына баруға және түнгі уақытты өткізуге шектеулер бар әкімшілік қадағалауды енгізеді. Елімізде 2402 төсек-орынға арналған 27 әлеуметтік бейімдеу орталығы бар. Желіні кеңейту, сондай-ақ жұмыс берушілерді азаматтардың осы санатын жұмысқа орналастыруға ынталандыру жөнінде ұсыныстар енгізілді. Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі отбасының цифрлық картасы және FSM Social платформасы арқылы белсенді қызмет көрсету және жұмыспен қамтуға жәрдемдесу бойынша жұмыс жүргізуде.
Биыл Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша уәкілетті мемлекеттік органдар өңірлік комиссиялардың жұмысына талдау жүргізді. Әкімдіктерге комиссияның жұмыс тәртібін жаңа тәсілдерді ескере отырып қайта форматтау тапсырылды.
Отырыс қорытындысы бойынша қоғамдық қауіпсіздікті, көші-қон жағдайын және тағы басқаларды қамтамасыз ету тұжырымдамасын жүзеге асыру мәселелерін қамтитын ведомствоаралық комиссияның 2026 жылға арналған жұмыс жоспары бекітілді.
Қазақстанда ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға тең әрі қолжетімді білім беру жағдайларын қалыптастыру бағытында жүйелі жұмыстар жүргізілуде. Биыл инклюзивті білім беруді дамыту мақсатында бірқатар маңызды шаралар жүзеге асырылды.
Атап айтқанда, мектепке дейінгі ұйымдар мен техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарында педагог-ассистент, ал жалпы білім беретін мектептерде жеке көмекші штаттық лауазымдары енгізілді. Қазіргі таңда білім беру ұйымдарында 3,8 мың педагог-ассистент, 10 275 арнайы педагог және 130 жеке көмекші қызмет атқаруда.
Бүгінде елімізде 515 арнайы білім беру ұйымы жұмыс істейді. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес аутизм орталықтарының желісін кеңейту жұмыстары жүргізілуде. Сонымен қатар, балаларды ерте жастан бастап мамандық алғанға дейін үздіксіз сүйемелдеуді көздейтін тұжырымдама бекітілді. Бұл оқытудың барлық кезеңдерінде қолдаудың сабақтастығын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Қабылданған шаралардың нәтижесінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар білім алушыларды жеке сүйемелдеу жүйесі кеңейтілді. Қазіргі уақытта 129 балаға физикалық сүйемелдеу көрсетілуде, ал бұған дейін үйде оқып келген 45 бала мектепте білім алу мүмкіндігіне ие болды.
Жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде инклюзивті оқытуға жағдай жасалған білім беру ұйымдарының үлесі 92,5 пайызға, ал арнайы психологиялық-педагогикалық қолдаумен қамту деңгейі 87 пайызға жетті. Бұл Қазақстанда инклюзивті білім беру жүйесінің тұрақты әрі жоспарлы түрде дамып келе жатқанын көрсетеді.
Сондай-ақ, биыл елімізде алғаш рет инклюзивті білім беру бойынша Дүниежүзілік конгресс өткізілді. Аталған халықаралық іс-шара инклюзивті практикаларды дамыту саласындағы маңызды алаңға айналып, педагогтердің кәсіби құзыреттерін арттыруға, инклюзивті мәдениетті нығайтуға және барлық балалар үшін білімге тең қолжетімділікті қамтамасыз етуге бағытталған жаһандық диалогтың жаңа кезеңін бастады.
Астанада Қазақстан Республикасы Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың атынан балаларға арналған жаңа жылдық кеш өтті. Президенттік шырша «Жаңа жыл республика төрінде» деп аталды. Балаларға арналған мерекеге еліміздің барлық өңірлерінен жүз мектеп оқушысы қатысып, естен кетпес жаңа жылдық кештің куәсі болды. Президенттің балаларға арнаған сыйлықтарын оқушыларға ҚР Оқу-ағарту министрі Жұлдыз Сүлейменова табыс етті.
Президент шыршасына қатысып жатқан оқушылар 9-13 жас аралығында. Биыл Мемлекет басшысының ерекше құрметіне ие болған оқушылардың жартысынан көбі ауыл балалары. Шараға қатысқан 30 бала көпбалалы отбасылардан шыққан. Балалардың үштен бірі асыраушысынан айрылған. Мерекелік кешті тамашалаған оқушылардың арасында әлеуметтік осал санатқа жататын және толық емес отбасылардың балалары да бар.
Президент орталығында өткен салтанат кезінде балаларды жасанды интеллект көмегімен әзірленген Аяз ата мен Ақша қар қарсы алды. Жаңа жылдық кеште балалар Мақта қызбен бірге ертегілер әлеміне саяхат құрып, түрлі жарқын эмоцияларды бастарынан өткізді. Теке, қошқар, Алладин мен Жасмин секілді ертегі кейіпкерлерімен жүздесті. Мерекелік кештің мазмұны балаларды батыл болуға, ашуды ақылға жеңдіруге, бірлік пен достықты бағалауға, өзгелерді құрметтеуге арналды.
Балаларға Президент сыйлығын табыс еткен ҚР Оқу- ағарту министр Жұлдыз Сүлейменова: «Бүгін сіздер кең байтақ Қазақстанның түкпір-түкпірінен Республика төріндегі Президент шыршасына келдіңіздер. Президентіміз сіздерді осындай ғажайып мерекелік шараға қонаққа шақырды. Өздеріңізді Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың атынан келе жатқан Жаңа жылмен құттықтаймын! Осы залда отырған 100 баланың әрқайсысы білімде, спортта, шығармашылықта табысқа жеткен талантты өрендер. Біз сіздерге үлкен үміт артамыз. Болашақта білім алып, лайықты мамандық таңдап, елімізге адал қызмет етеді деп сенеміз»,-деді.
Естеріңізге сала кетсек, Президент шыршасына қатысу үшін Елордаға келген балалар қаланы екі күн аралады. Балалар елордадағы ұлттық музейде болып, еліміздің тарихи мұраларымен танысты. Сондай-ақ, Астана-Бәйтерек монументінде, «Ailand» океанариумында болды. Шара барысында оқушыларға арналған түрлі конкурстар ұйымдастырылды, оның жеңімпаздары мерекелік кеш кезінде марапатталды.
Бүгін Астанада жұмысшы мамандықтар жылы қорытындыланды. «Жұмысшы мамандықтар жылы: жетістіктер, даму, перспективалар» атты салтанатты кеште еліміздің техникалық және кәсіптік білім беру саласындағы негізгі жетістіктері мен жаңа бастамалар таныстырылды. Шараға ҚР Мемлекеттік Кеңесшісі Ерлан Қарин, Премьер-Министрдің орынбасары – Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева, ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпова қатысты. ҚР Оқу-ағарту министрі Жұлдыз Сүлейменова осы жиында кәсіптік білім беру саласындағы сұрақтар туралы баяндады.
Биыл «Жұмысшы мамандықтар жылы» аясында министрлік тарапынан техникалық және кәсіптік білім беруді жаңғыртуға бағытталған жұмыс жасалды. 2025–2026 оқу жылына барлығы 189 мың талапкер қабылданып, соның ішінде 145 мың бала мемлекеттік грантқа ие болды. Мемлекеттік тапсырыстың 70 пайызы техникалық мамандықтарға бағытталып, 9-сынып түлектері негізінен геология, машина жасау, энергетика, IT, металлургия, көлік және құрылыс секілді сұранысқа ие бағыттар бойынша тегін білім алып жатыр. Колледждерде жалпы 556 мыңнан астам студент бар, олардың 393 мыңы мемлекеттік тапсырыс аясында білім алуда.
ҚР Оқу-ағарту министрі Жұлдыз Сүлейменова түлектердің алған мамандығы бойынша жұмысқа орналасу мүмкіндіктерін кеңейту мәселесіне назар аударды. Мемлекеттік тапсырыс бойынша оқыған түлектердің жалпы жұмыспен қамтылу деңгейі жоғары болғанымен, олардың тек шамамен 50 пайызы ғана өз мамандығы бойынша еңбек етуде. Бұл кадр даярлау мен экономиканың нақты қажеттіліктері арасындағы үйлесімнің жеткіліксіздігін көрсетеді. Естеріңізге сала кетсек, қазіргі таңда елімізде 763 колледж бар, оның 149-ы ауылдық жерде, 614 қалада орналасқан.
Астана қаласында техникалық және кәсіптік білім беру жүйесінде жасанды интеллект (AI) құралдарын қолдануға бағытталған жаңа республикалық бағдарлама өз жұмысын бастады. Аталған жоба Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің «Talap» коммерциялық емес акционерлік қоғамы тарапынан серіктес компанияларымен жүзеге асырылуда.
Бағдарлама аясында елордада «Білім беру үдерісіндегі жасанды интеллект құралдары: оқыту тиімділігін арттыру» тақырыбында тегін біліктілікті арттыру курстарының ресми ашылуы өтті. Бастама IT саласының маманы болып табылмайтын колледж оқытушыларына арналған және Астана қаласын, сондай-ақ Ақмола мен Қарағанды облыстарын қамтиды.
Жобаның негізгі мақсаты – педагогтердің цифрлық және технологиялық құзыреттерін дамыту, сондай-ақ жасанды интеллект құралдарын оқу процесінде тиімді қолдануға үйрету. Оқу бағдарламасы 10 аптаға жоспарланған және гибридті форматта өтеді. Қатысушылар заманауи виртуалды платформалар арқылы теориялық білімді тәжірибемен ұштастырып, практикалық дағдыларын жетілдіреді.
Бағдарламаның басты ерекшелігі – оның практикалық бағыттылығы. Тыңдаушылар әлемнің жетекші университеттерінде білім алған сарапшылардың дәрістерін тыңдап, халықаралық технологиялық компаниялар өкілдерімен тәжірибе алмасу мүмкіндігіне ие болады.
Қорытынды кезеңде білім беру мен бизнес саласына арналған AI-жобаларды әзірлеуге бағытталған Hackathon Battle ұйымдастырылады.
Оқуды сәтті аяқтап, өз жобаларын қорғаған қатысушыларға «Talap» КЕАҚ-тың ресми сертификаттары табысталады.
2025 жылдың қорытындысы бойынша қазақстандық 1657 оқушы 36 халықаралық пәндік олимпиадалар мен ғылыми байқауларға қатысып, 922 медаль жеңіп алды. Қатысушылардың 60 пайызы жүлделі орын иеленіп, әрбір екінші оқушы халықаралық жарыстардан жүлдемен оралды. Жалпы нәтиже бойынша 177 алтын, 329 күміс және 416 қола медаль биылғы жылдың жеңіс қоржынын толықтырды.
Сондай-ақ биыл қазақстандық оқушылар жеті беделді халықаралық олимпиадада 27 медаль жеңіп алды. Оның ішінде 4 алтын, 13 күміс және 10 қола медаль бар. Осы жетістіктері үшін оқушылар мен оларды дайындаған педагогтерге мемлекеттік сыйақы берілді.
Айта кетерлік жайт, енді халықаралық ғылыми байқауларда оза шапқан оқушылар мен олардың жетекшілеріне де бір реттік сыйақы тағайындалады. Бұл жөнінде Мемлекет басшысы арнайы заң нормасына қол қойды. Осылайша, дарынды оқушыларды қолдау тетіктері жүйелі түрде кеңейтілуде.
2025 жыл отандық білім беру тарихында бірқатар айрықша халықаралық жеңістермен ерекшеленді. Қазақстандық оқушылар FIRST Global Challenge робототехникадан әлемдік чемпионатта төрт дүркін жеңімпаз атанып, халықаралық география олимпиадасында командалық есепте екінші орынға ие болды. Сондай-ақ физикадан халықаралық ғылыми олимпиадасында абсолютті чемпион атанып, химиядан үш мәрте алтын медаль иеленді. Балқан математикалық олимпиадасында қазақстандық құрама үшінші жыл қатарынан үздік үштіктен көрінді.
Жеке жетістіктер де айрықша атап өтуге лайық. Астаналық оқушы Нұргүл Егенбергенова Азия физика олимпиадасында «Үздік қыз қатысушы» атағын иеленді. Маңғыстау облысының оқушысы Рамазан Бутантаев «Азия–Тынық мұхиты өңірінің үздік лингвисі» деп танылды. Шығыс Қазақстан облысының оқушысы Алдияр Амангелді «Орталық Азияның үздік информатигі» атанды. Маңғыстау облысының тағы бір өкілі Мендіғали Қалдыбай 40 елден келген қатысушыларды басып озып, химия пәні бойынша зертханалық жұмыстарда ең жоғары нәтижеге қол жеткізіп, «Үздік практик» атағына ие болды. Астаналық Назарбаев Зияткерлік мектебінің оқушысы Мұхтархан Батырхан экономика пәні бойынша халықаралық олимпиадада абсолютті жеңімпаз атанды.