Сенатта «Өңірлердің бюджеттік дербестігінің деңгейі, тексеру комиссиялары мен жергілікті атқарушы органдардың ішкі аудит қызметтері туралы» дөңгелек үстел өтті.
Жиынға Ұлттық экономика вице-министрі Бауыржан Омарбеков қатысты. Өз кезегінде вице-министр өңірлердің бюджеттік дербестігін күшейту туралы айтты. Ол жергілікті бюджеттердің кіріс бөлігі бойынша болжау әдіснамасын жетілдіре отырып, түсім көздерін кеңейту жөнінде кешенді шаралар қамтамасыз етілгенін атап өтті.
Соңғы жылдары жергілікті салықтардың жиналуы өсті, бұл әкімдердің салық жинауға қызығушылық принципі жұмыс жасайтындығын айқын көрсетуде. Қосымша кірістер алынбайды, олар өңірдің иелігінде қалады. Жалпы өңірлердің орталыққа тәуелділігі біртіндеп төмендеуде. Міндет – бұл пропорцияны мүмкіндігінше азайту, - деді Б.Омарбеков.
Сонымен қатар негізгі игіліктерге теңдей қол жетімділікті қамтамасыз ету үшін ең төменгі базалық нормативтерді белгілеу және бекіту, бұған қоса бюджетті жоспарлау кезінде өңірлік стандарттар жүйесін қолдану көзделіп отыр.
Өткен жылы оларды іске қосу үшін мемлекеттік органдармен инженерлік-коммуникациялық, көліктік және өзге де инфрақұрылым саласындағы нормативтік актілерді тексеруге қатысты жұмыс жүргізілген болатын.
Үкіметте Премьер-Министрдің орынбасары – ұлттық экономика министрі Нұрлан Байбазаровтың төрағалығымен өткен кеңесте азаматтардың қаржылық сауаттылығын арттыруға бағытталған «Қарызсыз қоғам» жобасын іске асыру барысы талқыланды.
Аталмыш жоба былтыр мамыр айында Қазақстанның 8 өңірінде басталды. Ол азаматтарға білікті қаржылық және құқықтық көмек көрсетуді, халықтың қаржылық сауаттылығын арттыруды, азаматтарға банктік қарыздар мен микрокредиттер бойынша проблемалық берешекті реттеуге жәрдемдесуді көздейді.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Әділетті Қазақстанның экономикалық бағдары» Жолдауында жобаның ауқымын кеңейтуді тапсырды. Қазіргі таңда жоба барлық облыстарда, сондай-ақ республикалық маңызы бар Астана, Алматы және Шымкент қалаларында жүзеге асырылуда. Жұмысқа 11 мемлекеттік орган, 12 банк, Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығы мен Қазақстанның микроқаржы ұйымдарының қауымдастығы қосылды.
«AMANAT» партиясының хатшысы Эльдар Жұмағазиевтің айтуынша, ағымдағы жылдың басынан бері 43 мыңнан астам адам оқудан өткен. Олардың 81%-ы ауылдар мен ауылдық округтердің тұрғындары. Жобаға қатысушылар сарапшылардың дәрістерінен бөлек enbek.kz порталында тіркелу мен жеке кәсіпкерді ашудан бастап, соттан тыс банкроттықты сүйемелдеу және берешекті өтеу кестесін құру бойынша кеңестер алуда.
«Біз қазақстандықтар арасындағы проблемалық несиелердің үлесін азайтуға әрі халықтың қарызға белшеден батуына жол бермеуге тырысамыз. Бұл ең маңызды әлеуметтік мәселе және осы ретте партия шетте қала алмайды. Қазір біз оның салдарымен күресіп жатырмыз. Сондықтан қаржылық сауаттылықты мектептерде, колледждерде және ЖОО-да оқыту қажет деп санаймыз. Осылайша, қоғамдағы қаржылық мәдениет деңгейінің үлесін айтарлықтай арттыра аламыз», — деп атап өтті өз сөзінде Эльдар Жұмағазиев.
Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі төрағасының бірінші орынбасары Нұрлан Әбдірахманов «Қарызсыз қоғам» жобасына азаматтарды көбірек тарту үшін жергілікті атқарушы органдар мен мемлекеттік органдардың назарын жергілікті жерлерде ақпараттық жұмысты күшейту қажеттілігіне назар аударды.
Өз кезегінде «Қарызсыз қоғам» жобасының жетекшісі Ақмарал Бекмұрзаева әлемдік озық тәжірибелерді ескере отырып, қаржылық сауаттылық бойынша әдістеме мен оқу-практикалық материалдарды әзірлеудің маңыздылығына тоқталды.
«Біз 513 мың адамның арасында сауалнама жүргіздік. Олардың ішінде мұғалімдер, оқушылар және ата-аналар бар. Білім беру процесіне қатысушылар арасында қаржылық сауаттылықты оқытудың ұйымдастырылуы мен нысаны туралы бірыңғай түсінік жоқ. Мұғалімдердің 80%-ы «Жаһандық құзыреттілік» пәні аясында сауаттылықты оқытуға арналған оқулықтар мен әдебиеттердің жоқтығын айтады. Оқушылардың 60%-ы пәнге қызығушылық танытқанымен, оның форматы әрі материалдардың ұсынылуы ұнамайтынын көрсеткен», — деді «Қарызсыз қоғам» жобасының жетекшісі Ақмарал Бекмұрзаева.
Оқу-ағарту министрлігінің Орта білім беру комитеті төрағасының орынбасары Жомарт Қарамбаев мұғалімдерге қаржылық сауаттылық бойынша да сабақ беру үшін біліктілікті арттыру курстары жүргізіліп жатқанын хабарлады.
Ғылым және жоғары білім вице-министрі Динара Щеглованың айтуынша, «Narxoz» университетінде биылдан бастап барлық жоғары оқу орындарында оқытылатын «Қаржылық сауаттылық» курсы әзірленген. Жыл сайын шамамен 100 мың студент қамтылады, олардың басым бөлігін бірінші курс студенттері құрайды.
Кеңесті қорытындылай келе, Премьер-Министрдің орынбасары – ұлттық экономика министрі Нұрлан Байбазаров халық арасында «Қарызсыз қоғам» туралы түсіндіру жұмыстарының маңыздылығын атап өтті.
«Жобаның пайдасын бәрі түсінеді. Оны сапалы жүзеге асыру – орталық және жергілікті мемлекеттік органдардың ортақ міндеті. Барлық жауапты ведомстволар оқу-әдістемелік құралдарын әзірлеу мен жобаны насихаттауға белсенді қатысуы керек. Сондай-ақ ауылдардың, шағын және моноқалалардың тұрғындарын кәсіпкерлік қызметке тарту үшін қолдау көрсету құралдарын кеңейту қажет. Бұл үшін қажетті ресурстар бар», — деді Премьер-Министрдің орынбасары.
Нұрлан Байбазаров орталық және жергілікті атқарушы органдардың басшыларына жобаны іске асыру туралы халықты ақпараттандыру жұмысын күшейтуді, жобаға қатысушыларды барынша тарту қажеттігін әрі оқушылар мен студенттер үшін қаржылық сауаттылықты арттыру курсын тиісті деңгейде ұйымдастыруды тапсырды.
Мемлекет басшысының экономиканы демонополизациялау және жасанды түрде құрылған делдалдық тізбектерді жою жөніндегі тапсырмасын іске асыру шеңберінде Үкімет энергиямен жабдықтау нарығында тәртіп орнатуға кірісті. Басты мақсат – тұтынушылар үшін электр энергиясының түпкілікті құнын негізсіз көтеретін делдалдарды алып тастау.
Премьер-Министр Олжас Бектеновтің тапсырмасы бойынша биылғы 1 сәуірден бастап нарықта 2004 жылдан бері жұмыс істеп келе жатқан және бизнес пен бірқатар бюджеттік ұйымдар үшін тарифтердің мөлшерін дербес белгілей алатын реттелмейтін энергиямен жабдықтаушы ұйымдардың (бұдан әрі - ЭЖҰ) жұмысы тоқтатылды. Бұл ретте талдау көрсеткендей, мұндай компаниялардың табыстылығы 1 кВтсағ үшін шамамен 30-50% немесе 5-20 теңгені құраған. Реттелмейтін ЭЖҰ-дан түскен пайда энергетикалық жүйені жаңғыртуға пайдаланылмады.
ҚР Парламенті Мәжілісінің бірінші оқылымында мақұлданған «Жылу энергетикасы туралы» жаңа заң аясында өнімсіз делдалдарды жою жұмыстары жалғасатын болады. Электрмен жабдықтау нарығындағы қазіргі проблемаларды шешу үшін ҚР Үкіметі бірінші кезеңде реттелмейтін ЭЖҰ қызметін шектеу туралы шешім қабылдады. Екінші кезеңде электрмен жабдықтау саласын өңірлік электр желілері компанияларына беру қарастырылады. Бұл электр энергиясының тарифіне жағымды әсер етеді, сонымен қатар келесідей оң әсерлерге әкеледі:
- заңды тұлғалар үшін тарифтерді төмендету, тиісінше, бизнеске жүктемені азайту, бұл халық үшін түпкілікті өнім бағасының тең шарттары мен төмендеуін қамтамасыз етеді;
- бюджет қаражатын үнемдеуге алып келетін және үнемделген қаражатты әлеуметтік маңызы бар жобаларға бағыттауға мүмкіндік беретін бюджеттік ұйымдар үшін тарифті төмендету;
- соңғы тұтынушылар үшін тарифке ең аз әсер ете отырып, энергетика секторына инвестицияларды ұлғайту.
Осындай жұмыстар өнімсіз делдалдар кесірінен бағаның негізсіз көтерілуі байқалатын өзге де салаларда жүргізілетін болады.
https://primeminister.kz/news/onimsiz-deldaldar-elektrmen-zhabdyktau-tizbeginen-shygarylady-28052
Терроризмге қарсы іс-қимыл шараларының тиімділігін арттыру мақсатында Ұлттық экономика министрлігі Астана қаласының Полиция департаментімен бірлесіп ҰЭМ қызметкерлері үшін оқыту семинарын ұйымдастырды.
Тыңдаушыларға қазіргі терроризм, оның көріністері, салдары және оған қалай қарсы тұру керектігі туралы айтылды.
Аудиторияның назары террористік тұрғыдан осал объектілердің және террористік қауіптің ықтимал көздерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге аударылды.
Сонымен қатар іс-шара бағдарламасында эвакуация әрекеттері туралы нұсқаулық та болды.
Шараға ҚР Ұлттық экономика министрлігінің, сондай-ақ мемлекеттік органдар мен агенттіктердің, Қазақстандағы БҰҰ бағдарламаларының, академиялық орта мен азаматтық қоғамның өкілдері қатысты.
ҚР ҰЭМ Әлеуметтік сала, құқық қорғау және арнайы органдарды дамыту департаментінің директоры Нұргүл Жанназарова өз сөзінде Үкіметтің ОДМ-ын (орнықты даму мақсаттары) ұлттық және өңірлік деңгейде ілгерілету бойынша жүргізіп жатқан жұмыстары туралы баяндады.
Бұған қоса, департамент директоры халықаралық серіктестермен тиімді өзара әрекеттестіктің маңыздылығын атап өтті. ОДМ ұлттық индикаторларын өзектендіру әрі оларды мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарына имплементациялау, оның ішінде жергілікті деңгейде оқшаулау туралы да айтты.
Жиын барысында қатысушылар тұлғалық даму, инклюзивті экономикалық өсу әрі экологиялық тұрақтылық, адам құқықтары мен гендерлік теңдік мәселелерін қозғады.
Бүгін Премьер-Министр Олжас Бектеновтың төрағалығымен өткен Үкімет отырысында Премьер-Министрдің орынбасары – Ұлттық экономика министрі Нұрлан Байбазаров моноқалаларды дамытудың тәсілдері туралы баяндады.
Нұрлан Байбазаров атап өткендей, қазіргі уақытта Қазақстанда 20 моноқала бар. 1,4 млн адам тұратын қалаларда 23 қала құраушы кәсіпорын жұмыс істейді. Моноқалалардың өнеркәсіптік өндірісінің үлесі еліміздің жалпы көлемінің 40%-ын құрайды.
Әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымның жай-күйі
Орташа қамтамасыз ету – 88,8%
Су құбыры желілерінің тозуы – 55,8%, кәріз желілерінің тозуы – 66,5%, жылу желілерінің тозуы – 54,4%
Әлеуметтік нысандар мен көлік инфрақұрылымын салу әрі жөндеуге деген қажеттілік бар
2023-2027 жылдарға арналған Алтай, Балқаш, Жітіқара, Лисаковск, Риддер, Степногорск қалаларын дамытудың кешенді жоспарлары бекітілді.
Соңғы 5 жылда моноқалалардағы ШОБ субъектілерін мемлекеттік қолдау шаралары
2019-2023 жылдары «Бәйтере» ҰБХ» АҚ 260,7 млрд теңгеге 29 ірі жобаны қаржыландырды
30 млрд теңгеге 3,9 мың шағын несие, 33,5 млрд теңгеге кредиттер бойынша кепілдіктер ұсынылды, 122,5 млрд теңгеге 1,4 мың жоба субсидияланды, 428 млн теңгеге 107 грант берілді.
Ағымдағы жылға моноқалаларды дамытуды 62,8 млрд теңге (РБ – 31,2 млрд теңге, ЖБ – 28,4 млрд теңге) көлемінде қаржыландыру жоспарланған.
Моноқалаларды одан әрі дамыту бойынша шаралар
Инженерлік инфрақұрылымды, сондай-ақ моноқалаларда ШОБ қолдау бағдарламаларын қаржыландыруды жыл сайын ұлғайту
Оффтейк-келісімшарттар жасасу жүйесін масштабтау
Техногендік-минералды түзілімдерді қайта өңдеу
Моноқалдардың бос тұрған нысандарында шағын өнеркәсіп аймақтарын құру
«Зәкірлік» жобаларды іске асыру
Моноқалалардың айналасында геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу
Үкіметте вице-премьер Серік Жұманғариннің төрағалығымен өткен кеңесте инфляция деңгейін бақылау және төмендету жөніндегі өзектендірілген шаралар кешенінің жобасы қаралды.
Құжат 2025 жылға дейін ұзартылып, жаңа іс-шаралармен толықтырылмақ. Жаңа шаралар күзгі егіннің көкөніс қорларын қалыптастыруға, химия саласында инвестициялық жобаларды, жеңіл өнеркәсіпте импортты алмастыратын жобаларды іске асыруға бағытталған. Сондай-ақ Шымкентте жылыжай кешені мен көкөніс қоймасын, ШҚО-да өсімдік майын өндіру зауытын, Алматы облысында ет комбинатын салуға, Қызылорда облысында қарқынды бақтар өсіруге, Қостанай облысында ауыл шаруашылығы дақылдарын суару жүйесін орнатуға және т. б. Қарастырылған.
«Өзектендірілген шаралар кешенінде әрбір іс-шара бойынша нысаналы индикаторлар көзделетін болады. Тұтастай алғанда, құжат тауарлар қатарын ұлғайту арқылы инфляциямен күресуге бағытталған. Сондықтан іске қосылған мемлекеттік органдардың барлығы ішкі нарықты қанықтыру үшін отандық өнім өндіру көлемін ұлғайту жөніндегі шараларды күшейтулері қажет», — деп атап өтті ұлттық экономика вице-министрі Тимур Жақсылықов.
Кеңесте жалпы шаралар кешенінің жобасы мақұлданды. Құжат алдағы уақытта қажетті келісу рәсімдері мен бекіту үшін жолданатын болады.
Үкіметте Су тасқынына қарсы іс-шараларды үйлестіру және су тасқыны кезеңінің зардаптарын жою жөніндегі республикалық штабтың отырысы өтті.
Штаб жұмысы аясында Премьер-Министрдің орынбасары – Ұлттық экономика министрі Нұрлан Байбазаров табиғи сипаттағы төтенше жағдайлардан зардап шеккендерге келтірілген зиянды өтеуге қаражат жергілікті атқарушы органдар резервінде көзделгенін баяндады.
Залалдың алдын ала мөлшерін ЖАО, Өнеркәсіп және құрылыс, сондай-ақ Төтенше жағдайлар министрліктері айқындайтын болады.
Қосымша қажеттілік туындаған жағдайда қаржыландыру Үкіметтің резервінен қарастырылады.
Іс-әрекет алгоритмі:
1) материалдық зардап шеккендер ТЖ туындаған күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде ЖАО-ға материалдық залалды өтеу туралы өтініш береді.
2) ЖАО өтініш тіркелген күннен бастап 10 жұмыс күні ішінде келтірілген залалдың мөлшерін бағалауды ұйымдастырады.
Тұрғын үйі қауіпті деп танылған зардап шеккен азаматтардың тізімін жергілікті әкімдіктер қалыптастыратын болады.
Жиынға қатысушылар Қоғамдық кеңестің 2023 жылғы қызметінің қорытындылары мен ағымдағы жылға арналған жұмыс жоспарын талқылады. Сондай-ақ жиында Инфляция деңгейін бақылау және төмендету жөніндегі 2023-2024 жылдарға арналған шаралар кешенін іске асыру барысы қаралды.
Қоғамдық кеңестің төрағасы Алмас Чукин былтырғы жылы ҚК мүшелері министрліктің нормативтік құқықтық актілерінің 114 жобасын қарап, оның 100-і қабылданғандығын атап өтті. Биылғы жылдың 1 тоқсанында 17 жоба қаралған.
Бұған қоса, ағымдағы жылдың соңына дейін ҰЭМ-нің 16 өзекті мәселесін қарастыру жоспарлануда.
Өз кезегінде Макроэкономикалық талдау және болжау департаментінің директоры Вагиз Хисматулин Инфляция деңгейін бақылау және төмендету жөніндегі 2023-2024 жылдарға арналған шаралар кешенінде жедел және орта мерзімді сипаттағы 90 іс-шараны жүзеге асыру көзделгенін айтты.
Оның айтуынша, ағымдағы жылдың ақпан айының қорытындысы бойынша жылдық инфляция 9,3% - ға дейін баяулаған.
«Бір жыл ішінде әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасы 0,8% - ға өсті. Құжатты жүзеге асыру жалғасуда. Ағымдағы жылы инфляцияның нысаналы дәлізі 6-8% деңгейінде белгіленді», - деді В.Хисматулин.
Астанада Премьер-Министрдің орынбасары – Ұлттық экономика министрі Нұрлан Байбазаров Еуропалық қайта құру және даму банкінің өкілдерімен кездесу өткізді.
Кездесуге ЕҚДБ Орталық Азия бойынша басқарушы директоры Жужанна Харгитай және ЕҚДБ Қазақстан бойынша басшысы Хусейн Озхан қатысты.
Тараптар 2023 жылғы бірлескен жұмыстың қорытындысын шығарып, 2024 жылға арналған басымдықтарды айқындады.
Өз сөзінде Н. Байбазаров қазіргі уақытта Қазақстан мен ЕҚДБ арасында экономикалық мәселелердің кең ауқымын қамтитын өзара тығыз байланыс орнатылғанын айтты.
Кездесуде Қазақстан Үкіметінің ЕҚДБ-мен инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру бойынша, сондай-ақ «жасыл» энергетика, көлік және логистика, жаңартылатын энергия көздері мен жеке бизнесті дамыту салаларында нәтижелі жұмысқа дайындығы атап өтілді.