МІНДЕТТІ ӘЛЕУМЕТТІК МЕДИЦИНАЛЫҚ САҚТАНДЫРУ ЖҮЙЕСІНІҢ (МӘМС) ҚАРЖЫЛЫҚ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ ЖӨНІНДЕГІ ШАРАЛАР ТУРАЛЫ

Бүгін Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісінде бірінші оқылымда міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесін жетілдіру мәселелері жөніндегі заң жобасы қаралды және мақұлданды.

Құжаттың негізгі ережелерінің бірі тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі (ТМККК) шеңберіндегі міндеттемелердің бір бөлігін сақтандыру пакетіне көшіру болып табылады, бұл МӘМС жүйесіне қосымша жүктеме әкеледі.

 

Бірінші кезеңде жүйенің қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында Денсаулық сақтау министрлігі 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап МӘМС жарналарын есептеу үшін базаның жоғарғы шегін ең төменгі жалақының (ЕТЖ) 10 — нан 50-ге дейін-850 мың теңгеден 4 250 мың теңгеге дейін арттыруды ұсынды.

 

📊 Бұл өзгерістер жалдамалы жұмысшылардың шамамен 9%-ына  -508 мыңға жуық адам мен олардың жұмыс берушілеріне әсер етеді.

 

Салыстыру үшін: әлемдік практикада сыйлықақыларды есептеу үшін кірістің жоғарғы шегі әдетте жоқ.

 

✅ Күтілетін әсер:

 

* МӘМС жүйесінің қосымша кірістері жылына 200 млрд теңгеден асады

* Қазақстан 50 ЕТЖ дейінгі кірістер шегінде регрессивті салық салудан жалпақ шкалаға ауысады

* Қаржыландыру әділ және тұрақты болады

 

📌Мысалы:

 

2 млн теңге жалақы алған жағдайда, бүгінде жарналардың нақты мөлшерлемесі белгіленген 2%-дың орнына 0,85%-ды ғана құрайды.

Жалақысы 200 мың теңге болғанда - қызметкер толық 2%-ды төлейді.

Жаңа жүйе бұл теңгерімсіздікті жояды.

 

 

⚡️ Екінші кезең - 2027 жылдан бастап

Заң жобасында сондай-ақ 2027 жылдан бастап 2037 жылға дейін мемлекет жарналарының мөлшерлемелерін біртіндеп арттыру көзделген:

 

* Әр екі жыл сайын 0,5% 

* Жалпы өсім — 3%-ға

* Бұл МӘМС-тің 2015 жылғы Заңға енгізілген бастапқы қаржылық моделіне қайта оралу болады (мемлекет тарапынан 7%)

 

 

📈Қосымша жинақталған қаражат:

 

* халық санының жыл сайынғы өсуіне байланысты шығыстарды жабу (10%-ға)

* сырқаттанушылық деңгейінің ұлғаюымен (9%-ға)

* медицина қызметкерлерінің жалақысын көтеру

* Медициналық технологиялар мен қызметтер құнының өсуі