ПАНДЕМИЯМЕН КҮРЕС ХРОНИКАСЫ: ВИРУСТЫҚ ҚАУІПТІ ҚАЛАЙ ЖЕҢДІК
Осыдан тура үш жыл бұрын, 13 наурызда Қазақстанда шетелден әкелінген коронавирус инфекциясының алғашқы екі жағдайы анықталды және осы сәттен бастап Қазақстандағы пандемия хронкасының тарихи есебі басталды.
Үш жылдың ішінде елдің денсаулық сақтау жүйесі қауіпті инфекцияның таралуына қарсы тұрып, халықтың денсаулығына зиян мен қауіпті азайту үшін бар күшін салды.
Бүгінгі таңда Қазақстанда ПТР оң нәтижесі бар 1 млн 408 мың адам және ПТР теріс нәтижесі бар 90 мың науқас коронавирус инфекциясымен ауырды.
Белгісіз вируспен күресу өте қиын жағдайда, шаршауға және өмірге және өз денсаулығына қауіп төндіргеніне қарамастан, елдің медицина қызметкерлері пандемияға қарсы біртұтас күресті.
Қазақстанда пандемия жарияланған алғашқы күннен бастап ведомствоаралық комиссия құрылды, онда 2 мыңнан астам жедел және ұтымды шешімдер қабылданды.
Соңғы 3 жылда қалаларда 2,7 мың төсектік 13 модульдік инфекциялық аурулар ауруханасы салынды. Медициналық ұйымдардың ӨЖЖ аппараттарына қажеттілігі толық қамтамасыз етілді. Дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етудің тоқтап қалуына жол бермеу үшін бірыңғай дистрибьютордың қоймаларында препараттардың 2 айлық қоры қалыптастырылды.
Шалғайдағы ауылдық елді мекендерде медициналық көмектің қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін 2020 жылы қосымша 100 жылжымалы медициналық кешен сатып алынды. Жедел медициналық көмек көрсету үшін жедел медициналық көмек машиналарының паркі жаңғыртылды, 1167 бірлік, оның 37%-ы немесе ауылдық денсаулық сақтау үшін 432 бірлік автокөлік сатып алынды.
Коронавирус инфекциясы кезеңінде алғаш рет еліміздің емханаларында 2387 мобилдік бригада ұйымдастырылды, оның ішінде 1010 ауылда, 1610 резервте болды. Мобилдік бригадалар үйде консультациялар мен тексерулер жүргізу үшін КВИ бар науқастарға 8 миллионнан астам шығу жасады.
Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша эпидемияға қарсы жағдайларда жұмыс істегені үшін қауіп топтары бойынша медицина қызметкерлері жалақыға үстемеақы алды, сондай-ақ психоэмоционалдық және дене белсенділігі үшін дәрігерлерге қосымша ақы төлеуді қолдаудың жүйелі шаралары енгізілді.
Пандемия барысында халықаралық тәжірибені, эпидемиологиялық жағдайды және індетке қарсы күрес пен елдегі іскерлік белсенділікті сақтау арасындағы тепе-теңдікті ескере отырып, профилактика, емдеу, шектеу шараларын енгізу тәсілдері үнемі жетілдіріліп отырды.
Халықаралық тәжірибені ескере отырып, коронавирус инфекциясын диагностикалау мен емдеудің клиникалық хаттамалары қайта қаралып, үнемі жетілдіріліп отырды. Медициналық көмекті ұйымдастыру бойынша әзірленген жедел тәсілдер қолжетімді медициналық көмекті қамтамасыз етуге, ал жинақталған тәжірибе сырқаттанушылықтың өсуі мен шарықтау шегіне төтеп беруге мүмкіндік берді.
Осы үш жыл ішінде біз 1 айдан 3 айға дейін созылған аурудың 6 өсуін бастан өткердік. Пандемияның бірінші жылында 2020 жылы Қазақстанда тәулігіне 1 962 жағдайға дейін сырқаттанушылықтың ең жоғары санымен 2 айға созылатын сырқаттанушылықтың 1 өсуі байқалды. 2021 жылы Альфа, Бета, Дельта және Эта штамдарынан туындаған 2 айдан 3 айға дейінгі 3 көтерілу тіркелді. Науқастардың ең көп саны тәулігіне 7 900 жағдайды құрады. 2022 жылы - Омикрон нұсқасынан туындаған 2 көтерілу, тәулігіне 16 мың жағдайға дейін ең көп зардап шеккендер саны, аурудың соңғы көтерілуі ең қысқа болды және шамамен 1 айға созылды.
Республикада тұрақты эпидемиологиялық жағдайға қарамастан, елдегі жағдайдың асқынуына жол бермеуге бағытталған профилактикалық және індетке қарсы іс-шаралар жалғасуда. Оның ішінде науқастарға медициналық бақылау, үлгілерді зертханалық диагностикалау, республикада айналымдағы вирустарды генетикалық зерттеу, халықты вакцинациялау, ревакцинациялау жүргізіледі.
Вакцинацияның арқасында ҚР-да ұжымдық иммунитеттің оңтайлы деңгейіне қол жеткізілді, бұл иммунитеттің дамуына байланысты пайда болатын инфекциялық аурудан жанама қорғаныс болып табылады.
Профилактикалық және індетке қарсы шараларды уақтылы қабылдау мақсатында медицина қызметкерлерінің қосымша резерві қалыптастырылды.
КВИ бойынша профилактикалық және індетке қарсы іс-шараларды уақтылы жүргізу сырқаттанушылықтың таралу қарқынын тежеуге ықпал етті, бұл елдің денсаулық сақтау жүйесіне апатты жүктеменің алдын алуға мүмкіндік берді.