Бүгін Денсаулық сақтау вице-министрі Ажар Гиният «Ментальное здоровье и COVID-19» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференциясына қатысты, оның барысында ковидтен кейінгі синдромның проблемалық мәселелері талқыланды.
«Коронавирустық пандемия жақында өзінің екінші жылдығын атап өтеді және осы кезеңде ол бүкіл әлемдегі адамдардың өмір салтын түбегейлі өзгертті. Көбісі психоәлеуметтік табиғаттың салдарымен бетпе-бет келді: мазасыздық, депрессия, дүрбелең шабуылдары, эмоционалды сарқылу, жарақаттан кейінгі синдромның көріністері, осының бәрі адамды өмірдің әдеттегі ырғағынан шығарады. Бұл ғалымдардың, соның ішінде әлемнің 100-ден астам елінің зерттеушілерін біріктірген үлкен коллабарациялық зерттеулерге қатысқан қазақстандық ғалымдардың зерттеулерімен расталады. Қалыптасқан жағдай планетаның көптеген тұрғындары үшін ауыр сынақ болды», – деді А.Гиният.
Егер пандемия дамуының бірінші кезеңінде коронавирустың жаңа түрінің таралуын тоқтату және одан науқастарды құтқару басты мәселе болса, карантин мен оқшаулау шаралары енгізілген кезде адамдардың эмоционалды жағдайы да нашарлайтыны белгілі болды. Ғалымдардың, соның ішінде ірі коллаборациялық зерттеулерге қатысқан қазақстандық ғалымдардың зерттеулерінен қауіп расталды. Бүгінгі таңда постковидтік синдром туралы мәліметтер жеткілікті ғылыми және практикалық ақпарат жинақталды, оның құрылымында психикалық бұзылулар жетекші орындардың бірін алды. Ғалымдардың пікірінше, ұзаққа созылған астения, когнитивті бұзылулар аурудың орташа және ауыр түрлерінен кейін 50%-дан астам жағдайда байқалады. Ал орташа және ауыр дәрежеде ауырып жазылғандардың 1,5%-дан астамында деменция көрсетілген, есінің және психозының бұзылулары байқалған.
«Алғашқы соққыны медицина қызметкерлері қабылдады, үлкен физикалық, эмоционалды жүктемелер олардың психикалық денсаулығына әсер ете алмады. Шетелдік зерттеушілердің пікірінше, респонденттердің 67%-ында эмоционалды сарқылу көріністері анықталды», - деп атап өтті вице-министр.
Өз кезегінде Денсаулық сақтау министрлігі БҰҰ Балалар қорының (ЮНИСЕФ) қолдауымен Республикалық психикалық денсаулық ғылыми-практикалық орталығының базасында 2020 жылғы 4 сәуірде ел тұрғындарына психологиялық көмек көрсету және қолдау көрсету үшін онлайн платформаны іске қосты. Платформа жұмысының 1,5 жылында оған 80 мыңнан астам адам келді, олар 250 мыңнан астам сессия өткізді, бірнеше жүздеген Онлайн-кеңестер өткізілді. Сондай-ақ, осы платформа негізінде мектеп психологтары, психотерапевтер, психиатрлар үшін білім беру контенті іске қосылды, жалпы 23 мыңға жуық маманның қатысуымен 100-ден астам вебинар өткізілді, нақты қиын жағдайларға 55-тен астам клиникалық, психологиялық талдау жүргізілді. Қазіргі уақытта, А. Гиният атап өткендей, министрлік ДДҰ-ның Қазақстандағы елдік кеңсесінің қолдауымен Нұр-Сұлтан және Алматы қалаларында медицина қызметкерлерінің эмоционалдық күйіп қалуының алдын алу бойынша пилоттық жобаны іске қосуда.
«Осыған байланысты ментальді Денсаулық, нейрофизиология және басқа да аралас ғылымдар мәселелеріне арналған конференция өткізу ерекше өзектілікке ие болып отыр», - деп атап өтті вице-министр.
А. Гиният конференцияны өткізу — Қазақстанның ғана емес, көрші елдердің де денсаулық сақтау тарихындағы маңызды оқиға екеніне назар аударды. Ол Қазақстанда психологиялық көмек көрсету үдерісінің дамуына үлкен үлес қосады.