ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІНІҢ АЛҚАСЫНДА 2025 ЖЫЛДЫҢ 9 АЙЫНДАҒЫ САЛА ЖҰМЫСЫНЫҢ НЕГІЗГІ КӨРСЕТКІШТЕРІ АТАП ӨТІЛДІ

ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІНІҢ АЛҚАСЫНДА 2025 ЖЫЛДЫҢ 9 АЙЫНДАҒЫ САЛА ЖҰМЫСЫНЫҢ НЕГІЗГІ КӨРСЕТКІШТЕРІ АТАП ӨТІЛДІ

Денсаулық сақтау министрлігінде ведомство басшысы Ақмарал Әлназарованың төрағалығымен алқа отырысы өтті, онда ағымдағы жылдың 9 айындағы саланың негізгі көрсеткіштері қаралып, 2026 жылға басым міндеттер қойылды.

Отырыс қызметтік міндеттерін атқару кезінде қаза тапқан 23 жастағы жедел жәрдем фельдшері Ұлдана Мырзуанды еске алу сәтінен басталды.

Бірінші вице-министр Тимур Сұлтанғазиев отырысқа қатысушыларды сала жұмысының негізгі бағыттары бойынша негізгі көрсеткіштер туралы хабардар етті.

2025 жылдың 9 айының қорытындысы бойынша:

● жалпы өлім 3 %-ға төмендеді, бұл өмір сүру ұзақтығының мақсатына жетуге тікелей әсер етеді; ● нәресте өлімі 19,3%-ға төмендеді, бұл көрсеткіш екінші жыл қатарынан мақсатты деңгейге жетеді;

● ана өлімі тарихи төмен мәндерде қалады – 100 мың тірі туғанға шаққанда 10,3;

● онкологиялық пациенттердің 5 жылдық өмір сүру деңгейі 65%-ға дейін өсті;

● ЖКО-дан өлімнің төмендеуі жалғасуда (жоспар 11,7 болған кезде факт – 9,4).

Сонымен қатар, Т. Сұлтанғазиев прегравидарлық дайындықпен қамтудың жақсарғанын (46,1%), балалар бөлімшелерінің төсек қорының 38%-ға өскенін және ұрық медицинасының жаңа технологияларын енгізгенін атап өтті

2024 жылы 71 жатырішілік операция жасалды, соның арқасында 96 баланың өмірі сақталды. Барлық МСАК ұйымдарында ерте даму және араласу орталықтары құрылды, әйелдер консультацияларының жұмысы қайта жанданды.

Дәрігерлерді әлеуметтік қолдау мәселесіне келетін болсақ, 2025 жылдың 10 айында 1326 дәрігер, оның ішінде 417 – ағымдағы жылдың түлектері біржолғы төлем алды. 801 маман ауылдық жерлерде жұмыс істейді.

Медицина қызметкерлерін тарту және әлеуметтік қолдау бойынша ең белсенді Ақмола, Атырау, Батыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан, Қостанай облыстары және Жетісу облысы болып табылады.

Батыс Қазақстан, Шығыс Қазақстан, Павлодар, Алматы және Атырау облыстарында жіті тапшы мамандықтар бойынша (100 ЕТЖ) дәрігерлерді қолдау бойынша ТОП-5 өңір.  

Бірінші вице-министр тиімді өңірлік қолдау шарасы іске асырылған Жетісу облысын атап өтті.

«Мұнда ауылдық жерлерге келген 45 дәрігер 10 млн теңге көлемінде біржолғы төлем алды»,

– деді ол.

 Медициналық көмекті қаржыландыру туралы вице-министр Ардақ Амангелдиев баяндама жасады.

«2019 жылдан бастап медициналық көмекті қаржыландыру көлемі 3 есеге – 1 трлн теңгеден 3 трлн теңгеге дейін өсті. Медициналық қызмет көрсетушілердің саны 40%-ға өсті, бұл бәсекелестік пен қолжетімділікті арттырды»,

– деді ол.

Қаржыландырудың ең көп өсуі онкологиялық және онкогематологиялық көмек бағыттары бойынша байқалады, бұл олардың мемлекеттік денсаулық сақтау саясатындағы басымдығын растайды.

Сондай-ақ, алқада онкологиялық аурулар және туберкулез бойынша деректер ұсынылған. Мәселен, ағымдағы жылы республика бойынша өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда туберкулезбен сырқаттанушылықтың жалпы 11%-ға төмендеуі байқалады.

Жалпы республика бойынша фтизиопульмонология орталықтарында есепте 81 596 байланысушы адам тұр. Ағымдағы жылдың 9 айында жоғары қауіп тобындағы флюорографиялық зерттеу жоспары 97,5%-ға, міндетті контингент 96,3%-ға орындалды. Республика бойынша 26 фтизиопульмонология орталығы, 2169 қақырық жинау пункті жұмыс істейді, 3523 төсек қарастырылған.

«ҚазҒЗИ онкология және радиология» АҚ Басқарма төрағасы Ербол Бекмұхамбетов 9 айдың ішінде онкологиялық көмек көрсету бойынша мәліметтерді ұсынды. Есепті кезеңде 3 индикаторға қол жеткізілді:

  • қатерлі аурулардың ерте (0-I) сатыларының үлесінің артуы 32,8%-ды құрады, 2024 жылмен салыстырғанда өсім-4,1%;
  • онкологиялық аурулардан болатын өлімнің 3%-ға төмендеуі, бұл жоспарлы көрсеткіш 65,3 болған кезде 100 мың тұрғынға шаққанда 59,0-ды құрады;
  • бес жылдық өмір сүрудің өсуі жоспарлы көрсеткіш 58,0 болған кезде 65,0 -ті құрады.
«Қазақстанның жалпы бес жылдық өмір сүруіне сүт безі обыры, жатыр мойны обыры және қуықасты безі обыры негізгі оң үлес қосады, онда өмір сүру деңгейі еуропалық стандарттарға жақын. Теріс үлесті өкпе обыры, бауыр обыры және ұйқы безі обыры қалыптастырады»,

– деді Е. Бекмұхамбетов.

Онкологиялық аурулармен күрес жөніндегі Кешенді жоспардың индикаторларына сәйкес есепті кезеңде 8 өңірде: Астана және Шымкент қалаларында, Шығыс Қазақстан, Павлодар, Атырау, Жетісу, Батыс Қазақстан, Қызылорда, Ақтөбе облыстарында барлық бес индикаторға қол жеткізілді.

Бұл онкологиялық ауруларды ерте анықтау, өмір сүру көрсеткіштерінің жақсаруы, өлімнің төмендеуі және осы өңірлерде мамандандырылған көмектің қолжетімділігінің кеңеюі бойынша жүйелі жұмысты көрсетеді.

Министр саланың статистикалық көрсеткіштері тек сандар ғана емес, бүкіл жүйенің кешенді жұмысының нәтижесі, көптеген шешімдер мен басқару процестерінің нәтижесі екенін атап өтті.

«Әр санның артында нақты әрекеттер тұр. Дәл осы реформалардың сапалы іске асырылуы біз көріп отырған суретті айқындайды»,

– деп атап өтті ол.

Ағымдағы жылдың қорытындысы бойынша ана мен бала денсаулығын сақтау саласында оң динамика сақталуда. Нәрестелер мен аналар өлімінің көрсеткіштері тәуелсіздік жылдарында тарихи ең төменгі деңгейге жетті және нысаналы мәндерге сәйкес келеді.

Жалпы өлімнің өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 3%-ға төмендеуі байқалды, бұл өмір сүру ұзақтығының өсуіне тікелей әсер етеді.

Ол сондай-ақ инфрақұрылымды ауқымды жаңарту туралы хабарлады: облыстық ауруханалар, 18 перинаталдық орталық және 15 балалар ауруханасы жаңартылып, құзырет орталықтары, симуляциялық алаңдар мен телемедициналық орталықтар құрылды.

Ұйымдардың жарақтандырылуы 15%-ға, ал операциялық дәрігерлердің үлесі 20%-ға өседі. Бұл кадрлық әлеуетті нығайтуға, оның ішінде жалақыны және кәсіптің тартымдылығын арттырудың есебінен нығайтуға мүмкіндік береді.

Жыл соңына дейін 17 өңірде бейіндік бөлімшелер ашылады (кардиология, пульмонология, гастроэнтерология, нефрология, эндокринология, гематология және т.б.). ПІБ Медициналық орталығының ауруханасының базасында озық менеджмент орталықтарында 200-ден астам маманды оқыту жоспарлануда.

Министрдің айтуынша, динамикалық бақылау саласында да оң динамика байқалуда, консультациялардың, диагностиканың және амбулаториялық дәрі-дәрмектердің қолжетімділігі кеңейді.

Министр кардиохирургияны дамытуға қосқан үлесі үшін UMC жүрек орталығына алғысын білдіріп, бүгінгі басты міндет – жоғары шығынды технологиялардан ҚЖА ерте диагностикасы мен алдын алуға баса назар аудару екенін атап өтті. Осыған байланысты Кардиология және ішкі аурулар ҒЗИ бүкіл ел бойынша кардиологиялық қызметті үйлестіруге жауапты болып айқындалатын болады.

Сөз сөйлеудің жеке блогы СӨС және қоғамдық денсаулық орталықтарының қызметіне арналды. Министр жастар денсаулық орталықтарының материалдық-техникалық базасын нығайтуды, жасөспірімдер мен жастарды қамтуды ұлғайтуды, сондай-ақ профилактикалық қызметтерге мемлекеттік тапсырысқа жаңа тәсілдерді әзірлеуді тапсырды.

Сөзін қорытындылай келе, А. Әлназарова Премьер-Министрдің тапсырмасының шеңберінде тоғыз бағыт пен 217 іс-шараны қамтитын 2029 жылға дейінгі денсаулық сақтауды дамытудың жаңа тұжырымдамасы әзірленгенін атап өтті.

«Тұжырымдаманың негізгі идеясы – бала кезінен қартайғанға дейін адам денсаулығын сақтау мен нығайтудың бірыңғай интеграцияланған жүйесіне көшу»,

– деді министр. Құжатта алғаш рет қаржыландыру көзделген және 72 процестік индикатор айқындалған, олардың әсері саланың стратегиялық көрсеткіштеріне қол жеткізуге әсер ететін болады.

Отырыстың қорытындысы бойынша ведомство басшысы өңірлік денсаулық сақтау басқармаларына, бейіндік комитеттерге, республикалық орталықтар мен ғылыми ұйымдарға бірқатар нақты тапсырмалар берді.