Ағымдағы жылдың шілде айында Денсаулық сақтау министрлігінің Кардиология және ішкі аурулар ҒЗИ-да Алматыда донорлық жүректі алғашқы трансплантаттау жүргізілді. 7 жыл бойы донорлық жүректі күткен «Созылмалы жүрек жеткіліксіздігі» диагнозы қойылған 23 жастағы жігітке жүрек трансплантатталды.
Жүрек доноры 53 жастағы алматылық, 3 сатыдағы артериялық гипертензиядан зардап шеккен үй шаруасындағы әйел, 4-сатыда болды. 2017 және 2022 жылдары ол ишемиялық типтегі жіті ми қанайналым бұзылуларын бастан өткерген. 2023 жылы ишемиялық типтегі үшінші ЖМҚБ-дан қайтыс болды. Жедел медициналық көмек бригадасы оны №4 қалалық клиникалық ауруханаға жеткізді. Қарқынды терапия нәтиже бермеді, 6-шы күні мидың өлімі анықталды. Туыстарына донорлық және жүрек, бауыр және бүйрек аурулары бар мұқтаж пациенттерге көмек көрсету мүмкіндігі туралы айтылды. Олар «Ананың жүрегі соғып, басқа біреуге көмектеседі» деген сеніммен бірден келісті.
Бұрын донорлық жүректі трансплантаттау Астанадағы Ұлттық кардиохирургия ғылыми орталығында жүргізілген. Жүректі трансплантаттау - бұл қызметкерлерді ұйымдастыру, даярлау және арнайы жабдықты сатып алу тұрғысынан өте көп уақытты қажет ететін процесс. Донордың пайда болуынан бастап, мидың өлімі туралы мәлімдеме, донорды тексеру, оның отбасымен өзара іс-қимыл, сот медицинасының рұқсаты, ағзаларды алу, содан кейін ғана - ағзаларды трансплантаттау. Медициналық мекемелер, санавиация, полиция және басқа да арнайы қызметтер арасындағы нақты үйлестіру маңызды фактор болып табылады.
Трансплантаттау мен жоғары технологиялық медициналық қызметтерді үйлестіру жөніндегі республикалық орталықтың арқасында құрылымдардың өзара іс-қимылы бірқалыпты өтті. Жүректі трансплантаттау мүмкіндігіне профессор Юрий Пя және м.ғ. д. Махаббат Бекбосынова бастаған ҰҒКО және UMC үлкен үлес қосты, олар ұйымдастырушылық және практикалық қолдау көрсетті.
Мидың өлімі туралы мәлімдемеден кейін ықтимал жүрек доноры үш кезеңнен тұрады. Бірінші кезең - пациенттің жасына, бойына, салмағына, жынысына, АВ0 жүйесі бойынша қан тобына және RH факторына, өлімнің себебіне және әдеттегі зертханалық мәліметтерге қатысты нақты ақпарат жинау. Скринингтің екінші кезеңі ықтимал қарсы көрсетімдерді іздеуде қосымша зерттеуді қамтиды. Донор скринингінің үшінші кезеңі ағзаның зақымдануын болдырмау үшін ағзаны алу операциясы кезінде орын алады.
Кардиология және ішкі аурулар ҒЗИ кардиохирургия бөлімінің меңгерушісі Рүстем Төлеутаевтың айтуынша, іріктеу өлшемшарттары бар: реципиент қан тобына, дене салмағының индексіне, бойына қарай таңдалады. Донордың салмағы реципиенттің салмағынан 30%-дан аспауы тиіс. Жүрек доноры 60 жастан аспауы керек, өйткені мұндай жүрек қалпына келтіру үшін жеткілікті резервке ие, кардиопатия мен жүрек жарақаты жоқ, қалыпты ЭКГ және ЭХОКГ бар.
«Қазір Данияр емханадан шығып, үйде отыр. Біз онымен күнделікті байланыста боламыз. Трансплантаттаудан кейін пациентті қадағалап-қарау екі фазадан тұрады: ерте индукция және ұзақ мерзімді қолдау. Оң жақ қарыншаның эндомиокардиалдыұ биопсиясы алынды, бұл жедел бас тарту диагнозын қою үшін «алтын» стандарт. Ағзадан бас тартудың алдын алу мақсатында иммуносупрессивті терапия жүргізіледі», - дейді клиниканың кардиохирург дәрігері Жанар Нұрбай.
«Өзімді қалыпты сезінемін. Күн сайын динамика жақсаруда. Жаңа жүрекпен сезіну әдеттегідей - табиғаттан тыс ештеңе жоқ. Операцияға дейін физикалық белсенділікке төзу қиын болды. Мен арнайы жоспарлар жасамаймын, бірінші жылы мен толық қалпына келгім келеді, фитнес-залға барып, денемді жетілдіргім келеді. Мен сондай-ақ қызмет түрін өзгерткім келеді, бірақ мен нақты не істегім келетінін әлі шешкен жоқпын», - дейді Даниярдың өзі.
ҒЗИ-дың бірінші басшысы Марат Пашимов дәрігерлердің, орта медицина персоналының өздерінің кәсіби деңгейін тұрақты негізде арттыруы, жақын және алыс шетелдердің жетекші клиникаларымен ынтымақтастық орнатуы, материалдық-техникалық базаны жақсарту үшін қажетті жағдайлар жасалуы үшін барлық жағдай жасалатынын атап өткен жөн. Бұл клиникада сәтті нәтижемен бірегей операциялар жасауға мүмкіндік береді.
Соңғы 5 жылдың ішінде Қазақстанда туберкулез бойынша эпидемиологиялық жағдайда тұрақты оң динамика байқалады.
Туберкулезбен сырқаттанушылықтың негізгі көрсеткіші 2018 жылы 81,7-ден 2022 жылы 100 мың халыққа шаққанда 36,5-ке дейін төмендеді, таралуы бойынша 2018 жылы 69,2-ден 2022 жылы 49,6-ға дейін төмендеді, өлім-жітім де -2018 жылы 7,4-тен 2022 жылы 1,6-ға дейін төмендеді.
ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің штаттан тыс бас фтизиатры Мәлік Әденов түсіндіргендей, 2023 жылдың 1 жартыжылдығындағы көрсеткіштерді талдау кезінде сырқаттанушылықтың, таралудың және өлім-жітімнің төмендеуі байқалады. Бұл факт ҚР бойынша эпидемиологиялық жағдайдың көпжылдық тұрақтанғанын көрсетеді.
Қазақстанда туберкулезді уақтылы анықтау үшін халықаралық стандарттарға сәйкес келетін және көптеген дәріге көнбейтін туберкулез бен туберкулездің (КДК ТБ) болуын анықтауға мүмкіндік беретін ДДҰ ұсынған заманауи әдістер енгізілді.
Туберкулездің белгілері мен симптомдары бар барлық адамдар үшін бастапқы диагностикалық сынақ ретінде ДДҰ молекулалық диагностикалық жедел сынақтарды қолдануды ұсынады. Осы сынақтардың көмегімен 2 сағаттың ішінде нәтиже алуға және адамның негізгі туберкулезге қарсы препаратқа сезімталдығының бар-жоғын білуге болады.
Қазіргі уақытта барлық МСАК ұйымдары, оның ішінде аудандық деңгейдегі ұйымдар туберкулезді және оның тұрақты түрлерін тез диагностикалау үшін жабдықтармен қамтамасыз етілген.
Жұмыс істеп тұрған 19 өңірлік (облыстық, қалалық) туберкулезге қарсы зертханалар жаңа және қайта бейінді препараттарды қоса алғанда, дәрілік сезімталдыққа тестілеу бойынша сапаны сыртқы бағалаудың халықаралық раундынан өтті. Қазақстанда туберкулезбен ауыратын науқастарды емдеудің тиімділігі әлемдегі ең жоғары көрсеткіштердің бірі болып табылады және 2021 жылы сезімтал туберкулезбен алғаш анықталған науқастардың арасында ол 85,9% (ДДҰ стандарты - 85%) және дәріге көнбеушілігі – 80,2% (ДДҰ стандарты - 75%) құрады.
Аурумен күресте үлкен тиімділікке дәрі-дәрмектердің жаңа түрлерін енгізумен, сондай-ақ жаңа технологиялар маңызды рөл атқарған процестің өзін жетілдірумен қол жеткізілді.
Мысалы, смартфон арқылы бейне байланыс арқылы медицина қызметкерлері емдеу процесін бақылайтын бейне-бақыланатын емдеу тәжірибесі енгізілді. Бұл ретте интернет үшін шығындарды медициналық мекеме өзіне алады. Егер пациентте смартфон болмаса, медициналық мекеме оны ұсынады.
Бүгінгі таңда ҚР заңнамасына сәйкес туберкулезбен ауыратын науқастарға психикалық-әлеуметтік қолдау көрсетіледі, 2022 жылдың қорытындысы бойынша амбулаториялық ем алатын пациенттердің 95%-ы әлеуметтік қолдау шараларымен қамтылды.
Туберкулез - бұл жақсы бақыланатын инфекциялық ауру. Бұл ретте Қазақстанда туберкулездің профилактикасы, диагностикалау және емдеу мүлдем тегін және мемлекеттің тарапынан толық қаржыландырылады.
Әлем халқының шамамен төрттен бір бөлігі туберкулез бактерияларын жұқтырған деп есептеледі. Жұқтырған адамдарда туберкулездің белгілері пайда болып, аурудығ даму ықтималдығы шамамен 5-10% құрайды.
Мемлекеттік басқару жүйесі үшін талантты жастарды анықтау және тарту мақсатында Президенттік жастар кадр резервіне кезекті үшінші іріктеу жоспарлануда.
Іріктеуге өтінімдерді қабылдау 1 қыркүйектен бастап pkrezerv.gov.kz сайтында қолжетімді. Өтінімдер 30 қыркүйекке дейін қабылданады.
Іріктеуге жасы 35-тен аспаған, жоғары білімі және 5 жыл жалпы жұмыс тәжірибесі бар, қазақ тілін меңгерген (В1 деңгейінен төмен емес) Қазақстан Республикасының азаматы қатыса алады.
Биыл іріктеу келесі бағыттар бойынша жүргізіледі:
Іріктеу 6 кезең бойынша өткізіледі:
Іріктеу қорытындысы бойынша 50 кандидат резервке алынады. Жеңімпаздар ағымдағы жылғы желтоқсанда жарияланады.
2023 жылғы 6-8 қыркүйекте Астанада алғаш рет «Орталық Азия онкологиялық апталығы» халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы өтеді.
Конференцияның барысында хирургияның өзекті мәселелері бойынша Орталық Азияның, жақын және алыс шетелдердің жетекші мамандарымен тәжірибе алмасу, спутниктік симпозиумдар өткізу, қазақстандық тәжірибеге онкологтардың халықаралық тәжірибесін кеңінен енгізу және танымал етуге бағытталған стендтік баяндамалармен танысу және талқылау жоспарлануда.
Қазақстан, Өзбекстан, Түркия, Ресей, Беларусь, Ұлыбритания, Германия, АҚШ және Оңтүстік Кореядан спикерлер қатысады деп күтілуде.
Конференцияда келесі мәселелерді талқылау жоспарланған: денсаулық сақтау және медициналық құқық, радиациялық онкология және ядролық медицина, онкологиядағы дәрілік терапияға дербестендірілген тәсілдер, онкологиялық науқастарға паллиативтік және қолдаушы көмек, онкологиядағы қарқынды және ноцицептивтік терапия ,әртүрлі локализациядағы ісіктерді емдеудегі хирургиялық тәсілдерді оңтайландыру (сүт безі обыры, онкогинекология, онкохирургия, онкоурология, онкогепатология), онкологиядағы мейіргер ісінің үштігі: практика, білім және ғылым.
Ұйымдастырушылар - Ұлттық ғылыми онкология орталығы, «Онколог-хирургтар қоғамы» ҚБ.
Іс-шара ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің қолдауымен өтеді.
Конференция гибридті режимде (off-line алаң on-line іс-шара платформасы), қатысу форматы күндізгі (баяндама, постерлік баяндама), сырттай (тезистерді жариялау), трансляция тілі - қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде өтеді.
Конференцияның барлық күндері медициналық техниканы, дәрілік препараттарды және медициналық мақсаттағы бұйымдарды өндіруші жетекші фирмалардың көрмесі жұмыс істейтін болады.
Конференция бағдарламасымен мына сілтеме бойынша танысуға болады: https://kz-oncoconf.org/
Постерлік баяндамалар конкурсына қатысу үшін мына байланыс телефондары арқылы хабарласуға болады: Жарлығанова Динара Сарқыбекқызы, Тел.+7 702 213 6155; Хамзина Сәуле Сансызбайқызы, Тел.+7 775 796 6235, +7 775 717 2961, khamzina.saule88@gmail.com;
Whatsapp нөмірі бойынша бақ аккредиттеу: +7 778 700 43 24, Мырзаханова Алуа Жарылқасынқызы.
Өтетін орны-С4.3 блогы және С4.4 блогы, "AIFC Property Offices", Мәңгілік Ел даңғылы, 55/22, Астана қ., Қазақстан Республикасы.
Денсаулық сақтау министрлігі Жетісу облысы Ақсу ауданының жедел медициналық жәрдем қызметкерлерінің туыстары мен жақындарына көңіл айтады.
Фельдшер Демеубаев Мұхит Қожахметұлы және жүргізуші Есболатов Ермек Сауытқалиұлы Матай ауылындағы балаға шақыртудан базаға оралып келе жатып, трассада өліммен аяқталған жол апатына ұшырады.
Бұл қызметтік міндеттерін атқару кезінде қаза тапқандардың отбасылары үшін және денсаулық сақтаудың барлық саласы үшін үлкен қайғылы жағдай. Мұндай жағдайлар дәрігерлердің жанқиярлығын білдіреді, олар өз өмірлерін қатерге тігіп, басқаларды құтқарады.
"АрселорМиттал Теміртау "АҚ Көмір департаментінің "Қазақстан"шахтасындағы өрттің салдарынан бүгінгі таңда 13 кенші медициналық көмек алуда, оның 11-і стационарлық емделуде, екеуі амбулаториялық емханада ем алуда.
Кеше, 17 тамызда Қарағандыда профессор Х. Ж. Мақажанов атындағы көпбейінді ауруханаға улы газдармен, оның ішінде ауыр дәрежелі көміртегі тотығымен уланған 9 кенші жеткізілді. Олардың екеуі бүгін таңертең реанимациялық блоктан токсикология бөлімшесіне ауыстырылды.
Пациенттердің жағдайы орташа ауырлықта, тұрақты. Пациенттер есін жинады, жағдайлары қалыпты. Ауырлығы жіті улану синдромы мен энцефалопатияға байланысты. Гемодинамикалық көрсеткіштері тұрақты.
Қалған төрт зардап шегуші Шахтинск қаласының орталық ауруханасында медициналық көмек алуда, олардың екеуі амбулаториялық емделуде, екеуі стационарда, ауырлығы орташа күйде.
Денсаулық сақтау министрлігі қаза тапқан кеншілердің туыстары мен жақындарына қайғырып көңіл айтады.
Үйлесімді хирургтар тобы Сарысу аудандық орталық ауруханасына кеуде қуысының пышақ жарақатымен жеткізілген 23 жастағы ер адамның өмірін сақтап қалды. Қысқа уақыт ішінде және бұл жарақат алғаннан кейін 5-7 минуттың ішінде пациент қанның жартысынан көбін жоғалтты және ес-түссіз, нөлдік қысыммен келді.
Шұғыл жағдайларда хирург дәрігерінің жұмысы әрдайым өте үлкен қиындықтармен, шұғыл көмек көрсетуде белгісіздікпен байланысты. Бұл әсіресе кеуде қуысы мен іш қуысының жарақаттарына қатысты. Заманауи технологиялармен, білікті дәрігерлермен және соңғы талаптарға сай жабдықталған реанимация бөлімшелерімен бірге жүрегі жараланған пациенттің өмірін сақтап қалу өте қиын.
Жас жігітті қабылдау кезінде дәрігерлер көп қан кетумен пышақ жарақатын анықтады. Пышақ сыртқы қабыққа, жүректің сол жақ қарыншасына, сондай-ақ сол жақ өкпенің тамырына тиіпті.
Бірнеше минуттың ішінде пациент операциялық үстелге алынды. Операция 1 сағат 20 минутқа созылды, онда торакотомия жасалды, бұл жүректің сол жақ қарыншасының жарасына қол жеткізуге және тігуге мүмкіндік беретін кеуде қуысын ашуды білдіреді. Мұндай жарақаттың күрделілігі мынада: операция және жараны тігу жүректің соғуын тоқтатпай жұмыс істейтін жүрекке жасалады.
Дәрігерлер жарақатты тігіп, қан кету қаупін жойды, гемодинамика қалпына келді. Хирургтар Қайрат Әжібеков, Ержан Досалиев және анестезиолог-реаниматолог дәрігер Дәурен Әбдіров жасаған операция сәтті өтті. Пациенттің өміріне төнген қауіп жойылды. Жағдай тұрақталды.
Ол "жейдеде" дүниеге келген дейді пациент туралы жоғары санатты хирург дәрігер, аудандық аурухананың хирургия бөлімінің меңгерушісі Қайрат Әжібеков. Оның айтуынша, көбінесе жүрек пен өкпенің мұндай жарақаттары өліммен аяқталады. Қиындық - оларды орындау жылдамдығы, хирургтар тобының, анестезиолог-реаниматологтардың, операциялық мейіргерлердің тез және үйлесімді жұмысы.
"Бұл жағдайда пациент уақыт факторын сақтап қалды, барлық дәрігерлер тобы тарапынан уақтылы жедел емдеу жүргізілді. Мұның бәрі үшінші түннің жартысында болды, ол шамамен 5-7 минуттан кейін қабылдау бөлмесіне жеткізілді және дереу операциялық үстелге алынды. Менің хирургиядағы 36 жылдық жұмысымда осындай жағдайлар болған", - деді Қ.Әжібеков.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен "С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті" КеАҚ-ның 2028 жылға дейінгі даму бағдарламасы қабылданды.
Осы бағдарламаға сәйкес университетте ғана емес еліміздің денсаулық сақтау жүйесінде де ғылыми әлеуетті одан әрі дамыту үшін жағдайлар жасалатын болады. Сонымен, атап айтқанда, бұл университеттің QS WUR әлемдік рейтингіндегі ұстанымы сақталады деп болжайды; "ҚазҰМУ" КеАҚ ғылыми-зерттеу қызметі және ғылым, білім, клиника және басқару (менеджмент) бағыттары бойынша қызметті интернационалдандырудың негізінде халықаралық академиялық және ғылыми қоғамдастыққа интеграциялау күшейтіледі.
Тиімді басқару және орнықты даму жөніндегі міндеттерді табысты шешудің келесі шарты "ҚазҰМУ" КеАҚ және оның қызметінің жекелеген бағыттарын трансформациялау болады. Бұл бағытта даму процестерін стратегиялық жоспарлау және жобалық басқару, бизнес-процестерді реинжиниринг әдістерін енгізу жоспарлануда.
Сондай-ақ қаржыландыру көздерін әртараптандыруды, оның ішінде эндаумент-қорды құру мен дамытуды, бизнес-процестерді құруда цифрлық технологиялардың мүмкіндіктерін барынша тиімді пайдалануды, серіктес ұйымдардың зияткерлік, кадрлық және инфрақұрылымдық ресурстарын тартуды, бенчмаркингті, брендті позициялауды және дамытуды, имиджді нығайтуды, инфрақұрылымды жаңғыртуды жүзеге асыру көзделеді.
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Республикалық психикалық денсаулық ғылыми-практикалық орталығы БҰҰ Балалар қорымен (ЮНИСЕФ) бірлесіп, USuppot интернет-платформасын іске қосуға дайындады, ол арқылы балалар мен жастар білікті мамандардан психологиялық қолдау ала алады .
Қазіргі уақытта жасөспірімдер мен жастар психикалық денсаулық дағдарыстарымен, соның ішінде мазасыздықпен, депрессиямен және басқа да жағымсыз эмоционалды жағдайлармен бетпе-бет келеді.
ДДҰ мәліметтері бойынша, барлық психикалық бұзылулардың жартысы 14 жастан басталады, ал 75% 24 жасқа дейін дамиды. Көптеген жағдайлар айқын стигма себебінен анықталмайды, нәтижесінде мамандарға жүгінуден қорқады.
USupport психикалық денсаулық бойынша онлайн қызметтер көрсету саласындағы әлемдік сарапшылардың озық тәжірибесі негізінде әзірленуде. Осы платформа арқылы анонимді көмек алу және бейне/аудио/чаттарға қол жеткізу мүмкіндігі пайда болады. Мұнда ең көп таралған психикалық денсаулық мәселелері және жас ұрпақтың психоәлеуметтік мәселелері талқыланады.
Жаңа платформа жастарға стигматизациялық факторларсыз қажетті көмек ала отырып, психикалық денсаулық сақтау қызметінің мамандарымен тиімді өзара іс-қимыл жасауға мүмкіндік береді.
Пайдаланушылар маманды және уақытты таңдау мүмкіндігімен онлайн білікті консультация ала алады.
Өзін-өзі дамыту үшін психикалық әл-ауқат мәселелері бойынша мазмұн орналастырылған, онда қолжетімді түрде мысалдар, жиі қойылатын сұрақтарға жауаптар және нақты ұсынымдар берілген.
Техникалық тұрғыдан алғанда, платформа пайдаланушылары интуитивті интерфейсті, тегін демеушілік сеанстарды қолдауды және толық веб-нұсқасын күтеді.
Қазіргі уақытта платформаның ақпараттық мазмұнын бейімдеу және әзірлеу жүзеге асырылуда.
Жастардың психикалық денсаулығын қолдауға арналған бірлескен жобаны 2023 жылдың соңына дейін іске қосу жоспарлануда.
Денсаулық сақтау министрі Ажар Ғиният бастаған қазақстандық делегация Дүниежүзілік Түркі медициналық конгресіне және Түркі мемлекеттері ұйымы елдерінің денсаулық сақтау министрлерінің кездесуіне қатысты.
Іс-шара барысында министрліктер басшылары Түркі мемлекеттері Ұйымы Хатшылығының қолдауымен денсаулық сақтау саласындағы өзекті мәселелерді талқылады, "Медицина тарихына, ортақ мұраға құрмет" туралы Самарқанд декларациясын қабылдады.
Декларацияны қабылдау елдерге онкологиялық көмекті, фармацияны, медициналық және фармацевтикалық кадрларды даярлауды және олардың біліктілігін арттыруды, денсаулық сақтаудағы цифрландыруды және т. б. қоса алғанда түркі мемлекеттерінің халқына медициналық көмекті жетілдіру бойынша сындарлы тәсілдерді әзірлеуге мүмкіндік береді.
Форумның шеңберінде ТМҰ Бас хатшысы Қ. Өміралиевпен, Әзірбайжан, Түркия, Өзбекстан, Татарстан Денсаулық сақтау министрлерімен кездесулер өткізілді.
Қорытындысы бойынша Түркі әлемі мемлекеттерінің өзара тиімді әріптестігін нығайту туралы уағдаластыққа қол жеткізілді, сондай-ақ ТМҰ мемлекеттерінде қазақстандық медицина күндерін өткізуге қатысты Қазақстанның бастамашыл ұсынысы қолдау тапты.
Сапар барысында Министрліктің басшысы "Samarkand England Eco-medical" және "Tashkent Pharma Park" Самарқанд фармацевтикалық зауытына және басқаларға барды.
Іс-шара барысында А.Ғиният түркі мемлекеттерінің өкілдерін 2023 жылғы 22-27 қазанда Астана қаласында жоспарланған МСАК жөніндегі жаһандық конференцияға және ДДҰ Еуропалық өңірлік комитетінің 73-ші сессиясына қатысуға шақырды.