Бүгін Астанада Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев барған медициналық мақсаттағы бұйымдар шығаратын елордалық кәсіпорындар көрмесінде донорлық органдарды сақтау, емдеу және тасымалдауға арналған инновациялық жүйе таныстырылды.
Елордада өткен көрмеде қазақстандық кәсіпорындардың ғылыми әзірлемелері мен медициналық технологиялары ұсынылды. Солардың бірі — ALEM (Astana Life Ex-situ Machine) деп аталатын инновациялық құрылғы. Бұл жүйе донорлық мүшенің ағза сыртында 24 сағаттан астам уақыт бойы қызметін сақтап тұруға мүмкіндік береді. Құрылғы температура, қысым, қан құрамындағы газ концентрациясы және басқа да негізгі физиологиялық көрсеткіштерді бақылайтын сенсорлармен және мониторинг жүйесімен жабдықталған.
Бұл ғылыми жаңалық пациенттер, дәрігерлер және жалпы денсаулық сақтау жүйесі үшін тың мүмкіндіктер ашады. Енді трансплантологтар мүшені мыңдаған шақырымға тасымалдап, ота алдында оның жай-күйіне диагностика жүргізе алады. Бұл сәтсіз оталардың тәуекелін төмендетіп, ағза сыртында мүшені емдеуге және қалпына келтіруге жол ашады. Соның нәтижесінде трансплантацияға жарамды донорлық материалдар саны артады.
Қазақстандық инженерлер мен UMC «Жүрек орталығы» мамандары бірлесіп жасаған бұл бірегей жүйені жобаның жетекшісі Юрий Пя таныстырды. Оның айтуынша, биылғы мамыр айында жалпы аумағы 3 000 шаршы метрді құрайтын құрылғыны құрастыру зауытының құрылысы басталды. Зауытты 2026 жылдың маусым айында іске қосу жоспарланып отыр.
ALEM құрылғысының сериялық өндірісі қазақстандық клиникаларды отандық құрылғылармен жабдықтауға және шетелдік баламаларға тәуелділікті азайтуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар зауытта трансплантологияда қолданылатын шығын материалдар, пластик вакутейнерлер (қанға арналған пробиркалар), биоматериалдарды сақтауға арналған контейнерлер мен дренажды банкілер, диагностикалық модульдер және медициналық экожүйені кеңейтуге арналған цифрлық компоненттер де шығарылады. Барлық құрамдас бөлшектер мен құрылыс материалдары қазақстандық өндірістен болады.
Eira Med фармацевтикалық кешені Еуропа Одағы елдері мен АҚШ-тан келетін медициналық бұйымдар импортын алмастырумен және технологияны трансферлеумен белсенді түрде айналысады.
Бұдан бөлек, Президентке Kazecotech кәсіпорнының ғылыми-техникалық жетістіктері көрсетілді. Соңғы үш жылда компания ең үздік әлемдік стандарттарға сай келетін 250-ден астам протез дайындап, 500 адамды Ottobock мүгедек арбасымен қамтамасыз еткен.
Мемлекет басшысы көрмені аралау барысында отандық фармацевтика өнеркәсібі мен медициналық бұйымдар өндірісін дамытудың маңыздылығын атап өтті.
Бүгінгі таңда республикада - туғаннан бастап және бүкіл балалық шақ бойы балалардың денсаулығын қолдау бойынша шаралар кешені іске асырылуда.
Денсаулық сақтау министрлігі балаларға көмек көрсетуді жүйелейді - МСАК деңгейінде балалар барлық қажетті қызметтерді бір жерде алуы үшін педиатриялық бөлімшелер жұмыс істейтін болады.
Патронаж қызметінің жұмысы жетілдірілуде:
- еліміз бойынша 4 428 патронаждық мейіргер жұмыс істейді.
Тағы 25 мың орта буын медицина қызметкерлері патронаждық барулардың әмбебап прогрессивті моделі және балалар жасындағы ауруларды интеграцияланған басқару бағдарламасы бойынша білім алды
Нәтижесінде үйде балалардың өлімі 22%-ға, балаларды стационарларға кеш жатқызу 3%-ға төмендеді
2025 жылдан бастап МСАК – та «диагнозға дейін-мүгедектікке дейін» қағидатымен 94 ерте даму және араласу орталығы ашылды. Мұнда дамуында кідірісі бар балалар логопед, психолог, реабилитологтың көмегін алады.
Туа біткен кемістіктер мен даму бұзылыстарын ерте анықтау үшін жатырішілік кезеңнен бастап скринингтің 4 түрі жүргізіледі:
- неонаталдық,
- аудиологиялық,
- офтальмологиялық,
- психофизикалық.
2024 жылы жаңа туған нәрестелердің 96%-ы - 347 мыңға жуық бала неонаталдық скринингпен қамтылды.
10 жылдың ішінде балалар саны 34%-ға, ерте шақтағы 2,4 миллион жас баланы қоса алғанда, 5 миллионнан 6,8 миллионға дейін өсті, бүгінде әрбір азаматтың 3-сі бала болып табылады.
Жыл сайын 0-ден 17 жасқа дейінгі балалардың арасында 182 мыңнан астам жазатайым оқиға мен жарақат тіркеледі. Бұл әрбір оныншы бала кем дегенде бір рет жарақат алатынын білдіреді, деп хабарлады бүгін ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің штаттан тыс бас балалар травматологы Арслан Дүйсенбаев ОКҚ алаңында өткен брифингте.
Балалар жарақатының себептері: тұрмыстық жарақаттар - 40%, көшедегі жарақаттар – шамамен 35%, жол-көлік жарақаттары – шамамен 10%; спорттық жарақаттар – 5%; жоғары биіктіктен құлау – шамамен 5%; басқа себептер: суға бату, өрт, улану – 5%.
«Мұндай оқиғалардың басым көпшілігі ересектердің бақылауы жеткіліксіз болған кезде пайда болатын абайсызда тұрмыстық және көшедегі жарақаттар», – деп атап өтті штаттан тыс травматолог.
Денсаулық сақтау министрлігінің бағалауы бойынша, балалар жарақатының 1,2%-дан астамы баланың мүгедектігіне әкеледі. Басқаша айтқанда, 200 мың бала жарақатының 2,4 мыңға жуығы жыл сайын өмір бойы мүгедек болып қалады – бұл омыртқаның сынуының, бас миының жарақаттарының және басқа да ауыр жарақаттардың ауыр салдары.
Қазақстанда сыртқы себептерден (жарақаттанудан, жазатайым оқиғалардан, уланудан) балалардың өлім деңгейі халықаралық стандарттар бойынша жоғары болып қала береді. Жыл сайын жарақаттар мыңға жуық баланың өмірін қиады.
«Өлімнің сыртқы себептерінің ішінде жол-көлік оқиғалары, суға бату және биіктіктен құлау ең маңызды болып табылады. ЖКО-да және басқа да жазатайым оқиғаларда қаза тапқан балалар санының артуы осы мәселені шешуге ведомствоаралық кешенді тәсілдің қажеттілігін көрсетеді», - деді ҚР ДСМ Ана мен бала денсаулығын сақтау д епартаментінің директоры Мағрипа Ембергенова.
Ұлттық шұғыл медицинаны үйлестіру орталығының деректеріне сәйкес, республика бойынша 2023 жылы балалардың терезеден құлауының 492 жағдайы, өлім жағдайлары – 26, 2024 жылы – 357, өлім жағдайлары – 25 тіркелген. 2025 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша балалардың терезеден құлауының 105 жағдайы, оның ішінде – 7 өлім жағдайы тіркелді.
Жазатайым оқиғалардың негізгі себебі - жақын маңдағы ересектердің немқұрайлылығы, жайбарақат отыру немесе кішкентай балаларға қарау мәселелерін «үлкен балалар» мен қарт туыстарына жүктеу болып табылады.
Балалардың биіктіктен құлау жағдайлары санының өсуіне байланысты Денсаулық сақтау министрлігі сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге көппәтерлі тұрғын үйлердің пәтерлерінде терезелі (фрамугалық) ашылатын терезе блоктарын (балалар үшін қолжетімсіз) міндетті пайдалануды және бұралмалы терезелерге тыйым салуды көздейтін өзгерістер енгізу мүмкіндігін қарастыруды ұсынады. Осы талаптарды тұрғын үй мақсатындағы нысандарды жобалау кезінде, сондай-ақ көппәтерлі тұрғын үйлерді күрделі жөндеу және реконструкциялау кезінде міндетті шарт ретінде белгілеу;
Қазақстанда балалар жарақаттарының ең көп тараған түрлері - бұл аяқ-қолдың зақымдануы және бас жарақаты.
Статистикаға сәйкес, балалардың барлық жарақаттарының шамамен 75%-ы қол мен аяқтың жарақаттарынан тұрады. Тағы 12%-ы бас пен мойын жарақаттарынан келеді. Қалған 13% басқа жарақаттарды қамтиды: омыртқаның сынуы, ішкі ағзалардың жарақаттары, қатты күйіктер, улану және көптеген аралас жарақаттар.
«Жарақаттар мен жазатайым оқиғалар балалар өлімі мен мүгедектіктің алдын алуға болатын себептері болып табылады. Әрқашан алдын алуға болмайтын аурулардан айырмашылығы, жарақаттардың көпшілігі адам факторына байланысты - қадағалаудың жеткіліксіздігі, немқұрайлылық немесе қауіпсіздік ережелерін білмеу. Балалармен болған қайғылы жағдайлардың 80%-ы ересектердің кінәсінен болады. 2019-2024 жылдары жарақаттар 6 мыңға жуық қазақстандық баланың өмірін қиды», - деп атап өтті бас штаттан тыс балалар травматологы.
Бүгінде Қазақстанда 75 балаларды оңалту орталығы жұмыс істейді, олардың төсек қоры екі есеге — 4 мың орынға дейін ұлғайтылды. Өңірлерде 3 жасқа дейінгі балаларға арналған 19 ерте араласу орталығы ашылды, деп хабарлады ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Ана мен бала денсаулығын сақтау департаментінің балаларды медициналық-әлеуметтік оңалту басқармасының басшысы Майра Бейсен бүгін ОКҚ брифингінде.
Сонымен қатар, аутизм спектрі бұзылған балаларға көмек көрсету мүмкіндіктері кеңейтілуде. Ағымдағы жылы аутизмі бар балалар үшін оңалту емінің қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатында Ақмола, Шығыс Қазақстан, Қарағанды, Түркістан облыстарында медициналық оңалту орталықтарын ұйымдастыру көзделеді.
Денсаулық сақтау министрлігі әрбір баланың дені сау, қауіпсіз және қолдаушы ортада өсуіне және дамуына ықпал ететін жағдайлар жасау бойынша жүйелі жұмыс жүргізуде. Шаралардың бірі - медициналық оңалту, әсіресе жас балалар үшін мүгедектікке әкелетін қауіптердің алдын алудағы маңызды құрал, деп атап өтті ведомство өкілі.
Қазақстанда медициналық оңалту кезең кезеңімен жүзеге асырылады:
● 1-кезең - жедел ағым кезеңінде (72 сағатқа дейін), хирургиялық араласулар мен жарақаттар кезінде жүргізіледі (стационар деңгейінде жүзеге асырылады);
● 2-кезең – аурудан немесе жарақаттан кейін жедел және ерте қалпына келтіру кезеңдерінде (алғашқы 6 ай ішінде), сондай-ақ аурудың қалдық көріністері кезеңінде жүргізіледі; оңалту стационарлық ұйымдарда жоғары технологиялық медициналық көмекті қолдану арқылы жүзеге асырылады;
● 3-кезең - амбулаториялық-емханалық ұйымдарда, күндізгі және тәулік бойғы стационарларда, оңалту орталықтарында, санаторийлік-курорттық ұйымдарда өткізіледі.
«Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесін енгізумен балалар үшін медициналық оңалтудың қолжетімділігі артып келеді. Осы көмекті қаржыландыру көлемі соңғы бес жылда 2,4 есеге – 2019 жылғы 12,2 млрд теңгеден 2025 жылы 29,3 млрд теңгеге дейін ұлғайды», - деді М.Бейсен.
Денсаулық сақтау министрлігі ерекше балаларға көмектесудің заманауи тәсілдері мен инновациялық әдістерін зерттеп жатыр. Мәселен, Назарбаев Университетімен және Болат Өтемұратов қорымен ынтымақтастықта «Аутизм. Барлығына арналған әлем» аутизм спектрі бұзылған балаларға арналған жасанды интеллект негізіндегі роботтық терапияны қолдану бойынша зерттеулер жүргізілуде.
Сонымен қатар, оңалту практикасын кеңейту шеңберінде психомоторлық терапия енгізілуде – бұл баланың моторлық, эмоционалдық және мінез-құлық функцияларын қалпына келтіруге және үйлестіруге бағытталған әдіс.
Қазақстанда медициналық оңалту кезең кезеңімен жүзеге асырылады:
● 1-кезең - жедел ағым кезеңінде (72 сағатқа дейін), хирургиялық араласулар мен жарақаттар кезінде жүргізіледі (стационар деңгейінде жүзеге асырылады);
● 2-кезең – аурудан немесе жарақаттан кейін жедел және ерте қалпына келтіру кезеңдерінде (алғашқы 6 ай ішінде), сондай-ақ аурудың қалдық көріністері кезеңінде жүргізіледі; оңалту стационарлық ұйымдарда жоғары технологиялық медициналық көмекті қолдану арқылы жүзеге асырылады;
● 3-кезең - амбулаториялық-емханалық ұйымдарда, күндізгі және тәулік бойғы стационарларда, оңалту орталықтарында, санаторийлік-курорттық ұйымдарда өткізіледі.
Балаларға медициналық көмектің сапасын арттыру мақсатында ҚР Денсаулық сақтау министрлігі дәрігерлерді даярлау жүйесіндегі маңызды өзгерістерге бастамашылық жасайды. Резидентураның бірқатар сұранысқа ие мамандықтары бойынша даярлықтың балалар бейінін енгізу жоспарлануда.
Бұл болашақ дәрігерлердің педиатрия саласындағы терең мамандануына назар аударуға және арнайы бейінді балалар мамандарының тапшылығын азайтуға мүмкіндік береді.
Бұл инновацияның негізгі дәлелі аурудың анатомиясындағы, физиологиясындағы, клиникалық көріністеріндегі, сондай-ақ ересектер мен балаларды диагностикалау мен емдеу әдістеріндегі айырмашылықтар болды.
Инновация заманауи білім мен клиникалық тәжірибеге сүйене отырып, балалар ауруларын диагностикалау, емдеу және алдын алу ісінде кешенді және нақты тәсілді қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Жаңартылған даярлық жүйесі шеңберінде резидент дәрігерлер 20 жаңа балалар бағыты бойынша білім ала алады, олардың ішінде:
- балалар кардиологиясы және кардиохирургиясы
- балалар анестезиологиясы
- балалар инфекциялық аурулары
- балалар нейрохирургиясы
- балалар пульмонологиясы
- балалардың жақ-бет хирургиясы
- балалар нефрологиясы және басқа да мамандықтар.
Резидентураны ұйымдастырудағы жаңа тәсілдер отандық денсаулық сақтауды жаңғыртудың маңызды қадамы болады және балаларымызға медициналық көмектің сапасы мен қолжетімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Салидат Қайырбекова атындағы ұлттық ғылыми денсаулық сақтауды дамыту орталығы Қазақстан Республикасы халқының денсаулық жағдайының, сондай-ақ денсаулық сақтау ұйымдарының 2023-2024 жылдардағы қызметінің негізгі көрсеткіштерін көрсететін жаңа статистикалық жинақты ұсынды.
Жинақ статистикалық мәліметтердің кең спектрін қамтиды:
* мемлекеттік, жеке және ведомстволық денсаулық сақтау ұйымдары бойынша ақпарат,
* қалалық және ауылдық денсаулық сақтау деректері,
* өңірлер, сондай-ақ Астана, Алматы, Шымкент қалаларының арасындағы салыстырмалы талдау,
* басқа елдердің деректерімен салыстырылатын жеке көрсеткіштер.
20 тақырыптық бөлім денсаулық сақтау жүйесіндегі негізгі бағыттарды қамтиды, медициналық көмектің әртүрлі деңгейлері мен бағыттары бойынша кешенді көріністі қамтамасыз етеді.
Жинақ денсаулық сақтауды ұйымдастырушылар мен әкімшілерге, медициналық ұйымдардың мамандарына, денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыратын сарапшыларға, сондай-ақ лицензиарлар мен медициналық қызметті реттеушілерге бағдарланған.
Барлық есептеулер мен қорытындылар Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің «Салидат Қайырбекова атындағы ұлттық ғылыми денсаулық сақтауды дамыту орталығы» ШЖҚ РМК дайындаған бекітілген жылдық есептік нысандар негізінде орындалды.
📥 Жинақты:
https://nrchd.kz/index.php/ru/?option=com_content&view=article&id=973 сілтемесі арқылы танысуға және жүктеуге болады.
2025 жылғы 19–20 маусым күндері Ақтауда Каспий маңы елдерінің ІІ эндохирургиялық пәнаралық конгресі өтеді.
Эндохирургия саласындағы жыл сайынғы ең ауқымды әрі маңызды шаралардың бірі өңірдегі медицинаның дамуына оң ықпал етеді деп күтілуде.
Бұл туралы Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Қазақстан эндохирургиялық қауымдастығының президенті Владимир Котлобовский мәлімдеді.
Спикердің айтуынша, конгресс шеңберінде Қазақстан, Түркия, Ресей, Әзербайжан, Түрікменстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Моңғолия және басқа да елдердің жетекші хирургтары, ғалымдары мен медициналық ұйым өкілдері бас қосады.
«Медициналық ұйымдардың өкілдері тәжірибе алмасып, соңғы технологиялар, күрделі операциялар туралы ақпаратпен бөліседі. Сондай-ақ эндохирургиядағы инновациялық әдістер мен кәсіби стандарттар ұсынылады. Іс-шараның бір ерекшелігі – Ақтау қаласына 2025 жылы түркі әлемінің мәдени астанасы мәртебесінің берілуі. Бұл мәртебе өңірде ғылым, білім және мәдениет салаларындағы ықпалдастыққа жаңа серпін береді. Мұндай алаңдар – өңір елдерінің кәсіби достығын нығайтудың жарқын үлгісі. Мұндай жоғары деңгейдегі конгрестің Ақтауда өтуі – үлкен мәртебе әрі тарихи оқиға», – деді Владимир Котлобовский.
Брифинг барысында медицина ғылымдарының докторы Серік Тоқпанов конгресс бағдарламасының шеңберінде өтетін практикалық мастер-кластар мен ғылыми тақырыптар туралы айтып өтті.
Конгресс басталар алдында, 17–18 маусым күндері Ақтаудағы клиникалық базаларда конгрессалды мастер-кластар ұйымдастырылады. Ал 19–20 маусымда «Достық үйінде» негізгі іс-шаралар басталады.
Бағдарламада - жоғары технологиялық лапароскопиялық операциялардың 3D HD, ICG, 4K бейнелеумен тікелей көрсетілімі, отандық және шетелдік сарапшылардың ғылыми баяндамалары, балалар, әйелдер, урологиялық, абдоминалдық және эндокриндік хирургия бағыттары бойынша дөңгелек үстелдер мен пікірталастар, хирургтар мен мейіргерлерге арналған симуляциялық тренингтер мен оқыту сессиялары қамтылған.
Конгреске қатысу үшін алдын ала тіркелу қажет екенін қосымша хабарлаймыз.
Тіркелу үшін сілтеме: https://medq.kz/events/4124
Жоспардан тыс тексерулер барысында Жамбыл облысында жұмыс істеп тұрған 133 емшара кабинетінен 91 нысан өз еркімен дәрігерге дейінгі медициналық қызметін тоқтатты, деп хабарлайды ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің Медициналық және фармацевтикалық бақылау комитеті өңірдегі емшара кабинеттерінің қызметін жоспардан тыс тексерудің аралық қорытындылары туралы.
ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Жеке емшара кабинеттерінде көрсетілетін медициналық қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін бақылауды күшейтеді.
Биылғы жылдың басынан бері Жамбыл облысында медициналық көмек көрсету стандарттарын бұзған медициналық ұйымдарда екі адам қайтыс болғанын естеріңізге сала кетейік.
ҚР ДСМ Медициналық және фармацевтикалық бақылау комитеті осы мекемелерді тексеру кезінде елеулі бұзушылықтарды, оның ішінде шұғыл медициналық көмек көрсету үшін лицензиялар мен шарттардың жоқтығын, дәрі-дәрмектерді сақтау қағидаларын сақтамауды анықтады.
Өңірде қоғамдық мониторингтік топтар құрылды. Жүргізілген тексерулерден кейін олар медициналық көмек көрсету стандарттарын бұзатын 133 емшара кабинетін анықтады.
«Жоспардан тыс тексерулер барысында облыстың 133 жұмыс істеп тұрған емшара кабинетінен 91 нысан өз еркімен дәрігерге дейінгі медициналық қызметін тоқтатты, оның ішінде 33-і медициналық лицензияға дәрігерге дейінгі көмек қосымшасын тапсырды, 58-і рұқсат құжаттарынсыз медициналық қызметпен айналысты. 37 нысанда тексеру жүргізілді, 3 нысан жұмыс істеп тұр, Департамент тексеруді жалғастыруда және 2 нысанға тексеру жүргізу жоспарлануда»,-деп хабарлады ҚР ДСМ Медициналық және фармацевтикалық бақылау комитеті.
Жүргізілген тексерулердің нәтижелері бойынша 37 нысанға әкімшілік құқық бұзушылық туралы 46 хаттама жасалды, 10, 2 млн теңгеге айыппұл салынды.
Осыған ұқсас жұмыс Қазақстанның басқа өңірлерінде де жүргізілетін болады.
Жоспардан тыс тексерулер азаматтардың ресми өтініштері, әкімдіктердің, денсаулық сақтау басқармаларының, құқық қорғау органдары тапсырмаларының негізінде ғана жүргізілуі мүмкін екенін ескеткен жөн.
Денсаулық сақтау министрлігі тек лицензияланған медициналық ұйымдарға жүгінуді, персоналдың біліктілігіне және медициналық қызметті жүзеге асыруға лицензияның болуын сұрап-білуі, дәрігерлік бақылаусыз үйде емшараларды жүргізбеуді ұсынады.
ҚР Денсаулық сақтау вице-министрі Тимур Мұратов ОКҚ брифингінде денсаулық сақтау инфрақұрылымын жаңғырту туралы айтты.
Сөз сөйлеу барысында Т. Мұратов денсаулық сақтау инфрақұрылымы елдің әлеуметтік-экономикалық дамуында – медициналық көмектің қолжетімділігін арттырудан бастап инвестициялар үшін қолайлы орта құруға және өңірлердің тұрақты өсуіне дейін маңызды рөл атқаратынын атап өтті.
«Ауылдық денсаулық сақтауды жаңғырту» жөніндегі ұлттық жобаның шеңберінде 479 МСАК нысандарының құрылысы аяқталды. Бұл ретте бұрын медициналық нысандар болмаған ауылдарда 178 нысан салынды. 301 нысан ескірген және бейімделген нысандардың орнына салынған. 2025 жылдың соңына дейін тағы 176 МСАК нысанын аяқтау жоспарлануда»,-деді вице-министр.
Сондай-ақ, ол ұлттық жобаның шеңберінде жергілікті жерге одан әрі байланыстыру үшін 5 климаттық және сейсмикалық аймақ бойынша эталондық жобалар әзірленгенін айтты. Бұл жобалау мерзімдерін оңтайландыруға, МСАК нысандарын жобалау мен салуда шамамен 16,5 млрд теңге бюджет қаражатын үнемдеуге, сондай-ақ ұлттық оператор әзірлеген эталондық жобаларды қолданудың мультипликативтік әсерін қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.
Денсаулық сақтау вице-министрі атап өткендей, эталондық жобалардағы отандық тауар өндірушілердің үлесі 80%-дан асты.
Маңызды мәселе – өңірлерде кадрлармен қамтамасыз ету және әлеуметтік қолдау шаралары. Мәселен, ауылдық жерге жұмыс істеу және тұру үшін келген денсаулық сақтау мамандарына әлеуметтік қолдау «Дипломмен ауылға!» бағдарламасының шеңберінде көрсетіледі. Медицина қызметкерлерінің мәртебесін арттыру мақсатында әлеуметтік кепілдіктер мен ынталандырушы төлемдер пакеті кеңейтілді.
Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес Денсаулық сақтау министрлігі Денсаулық сақтау инфрақұрылымын дамытудың 2024-2030 жылдарға арналған тұжырымдамасын әзірледі. Құжат Денсаулық сақтау инфрақұрылымын – ғимараттар мен құрылыстарды дамытудағы кешенді тәсілді, материалдық-техникалық қамтамасыз етуді және медициналық персоналды көрсетеді. Тұжырымдама шеңберінде барлығы 41 іс-шара көзделген.
Негізгі іс-шаралардың бірі ұзақ мерзімді өңірлік стратегияларды (мастер-жоспарларды) құру болды.
Қарағанды, Қызылорда, Маңғыстау, Жамбыл, Ақтөбе, сондай-ақ Ұлытау және Жетісу облыстары бойынша 7 өңір бойынша осындай жоспарларды әзірлеу аяқталды. Қалған өңірлер бойынша жұмыс жалғасуда.
34 негізгі жобаны іске асыруға ерекше назар аударылады, оның ішінде-ұлттық ғылыми орталықтар, перинаталдық және көпбейінді ауруханалар, университеттік клиникалар. Үш ірі жоба аяқталды: Ұлттық ғылыми онкология орталығы және Астанадағы Ұлттық шұғыл медицина орталығы, сондай-ақ Алматыдағы инфекциялық аурулар ұлттық ғылыми орталығы. Мастер-жоспарларды әзірлеу нәтижелері бойынша басқа да инфрақұрылымдық жобалар іске асырылатын болады.
Ол сондай-ақ Тұжырымдама шеңберінде ҚР ЦДИАӨМ цифрлық үкіметті қолдау орталығымен бірлесіп денсаулық сақтау инфрақұрылымы нысандарының цифрлық картасының жобасы әзірленіп жатқанын хабарлады. Өткен жылы цифрлық картаның жобасы 10 өңірге, биыл қалған өңірлерді қамтыды.
Денсаулық сақтау министрлігі 36 көпбейінді облыстық аурухананы ауқымды жаңғырту жұмыстарын бастады. Мақсаты — өңірлердегі медициналық көмектің сапасы мен қолжетімділігін арттырып, оны тұрғындардың нақты қажеттіліктеріне барынша бейімдеу.
Бұл ретте жалпы төсек қорының тек 20%-ын ғана әлеуметтік мәні бар созылмалы ауруларды (жүрек-қан тамырлары, бүйрек, асқазан-ішек аурулары және басқалар) емдеуге арналған терапиялық төсектер құрайды, мұндай дерттер көбінесе мүгедектікке әкеледі және ұзақ емдеуді қажет етеді.
Жаңғырту шеңберінде төсек қоры нақты жүктемеге және сұранысқа сай қайта бөлінеді. Қажетсіз, артық төсектер аса сұранысқа ие терапиялық бағыттарға — гастроэнтерология, эндокринология, ревматология, пульмонология және басқа да салаларға бейімделеді.
Жаңғырту шеңберінде мынадай негізгі шаралар көзделген:
• созылмалы аурулармен ауыратын пациенттердің емделу жолын оңтайландыру;
• кадрлық әлеуетті дамыту және мамандарды әлеуметтік қолдау;
• ұлттық және халықаралық сарапшылардың қатысуымен қашықтан консультация беру мен диагностиканы енгізу;
• медициналық жабдықтарды жаңарту;
• өңірлік симуляциялық орталықтар желісін құру;
• диагностика мен емдеудің озық технологияларын енгізу.
Сондай-ақ республикалық және өңірлік құзырет орталықтарының рөлі күшейтіледі. Бұл орталықтар жаңа клиникалық тәсілдерді енгізетін алаңға айналмақ. Бас штаттан тыс мамандардың мәртебесін арттыру, сондай-ақ жас дәрігерлерді даярлау және қолдау да басты назарда болады.
Бүгінде Қазақстанда ересектер мен балаларға арналған 36 көпбейінді облыстық аурухана жұмыс істейді, оларда жалпы 15 550 төсек орны бар.
Жаңғырту бағдарламасын іске асыру өңірлердегі денсаулық сақтау жүйесінің тиімділігін арттыруға, созылмалы аурулардан болатын өлімді азайтуға және халықтың өмір сүру ұзақтығын ұлғайтуға мүмкіндік береді.