Ауылдық және шалғай өңірлердің тұрғындарын қоса алғанда, халықтың сапалы медициналық көмекке тең қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатында ҚР Денсаулық сақтау министрлігі «Онлайн медицина» пилоттық жобасын іске қосты.
Оның басты міндеті — мамандардың қашықтығы мен тапшылығына байланысты кедергілерді еңсеру үшін телемедициналық технологияларды енгізу.
Жоба еліміздің сегіз өңірін-Ақмола, Ақтөбе, Алматы, Атырау, Жамбыл, Батыс Қазақстан, Қарағанды облыстарын және Астана қаласын қамтиды.
Оған әртүрлі деңгейдегі 100 медициналық ұйым қатысады. Салидат Қайырбекова атындағы ұлттық ғылыми денсаулық сақтауды дамыту орталығы үйлестіруші болып табылады.
Күтілетін нәтижелер:
* ауылдық өңірлерде медициналық көмектің сапасы мен қолжетімділігін арттыру;
* консультациялар мен емдеуді күту мерзімін қысқарту;
* халықтың денсаулық көрсеткіштерін жақсарту;
* тұрғылықты жеріне қарамастан медициналық қызметтерге тең қолжетімділік.
«Онлайн медицинаны» енгізу денсаулық сақтау жүйесін цифрлық трансформациялаудың маңызды кезеңі болады, ауылдық жерлердегі тұрғындарға білікті медициналық көмекке, соның ішінде дәрігерлердің кеңестері мен үй маңындағы зерттеп-қарауларға өз ауданынан шықпай-ақ қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Биыл алғаш рет, 15 қыркүйекте санитариялық-эпидемиологиялық қызмет қызметкерлері өздерінің кәсіби мерекелерін атап өтуде. Енді күнтізбедегі бұл күн СЭС қызметкерінің күні ретінде белгіленеді.
Бүгінде республика бойынша 12 мыңнан астам маман ауыз судың, тамақ өнімдерінің сапасын, қоршаған ортаның жай-күйін бақылай отырып, инфекциялық және инфекциялық емес аурулардың таралуын болдырмай, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етеді.
ҚР Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова өзінің құттықтау сөзінде СЭС мамандарының халықтың денсаулығын қорғаудағы және биологиялық қауіпсіздікті нығайтудағы басты рөлін атап өтті.
«Болашақ сақтық медицинасына жатады - екі ғасыр бұрын айтылған бұл сөз тіркесі бүгінгі күнге дейін өзекті болып қала береді. Сіздерің жұмыстарыңыздың арқасында елде қауіпті инфекциялар жойылды, эпидемияларға, соның ішінде COVID-19 пандемиясы кезінде сенімді тосқауыл қойылды. Сіздер тәулік бойы елдің санитариялық-эпидемиологиялық әл-ауқатын қамтамасыз етесіздер. Таңдалған іске батылдықпен қызмет еткендеріңіз үшін баршаңызға алғысымды білдіремін», — деді министр.
Салтанатты іс-шарада қызметтің 400-ге жуық үздік қызметкерлері мен ардагерлері санитариялық-эпидемиологиялық қызметті дамытуға қосқан зор үлесі және көп жылғы адал еңбегі үшін мемлекеттік және ведомстволық наградалармен марапатталды. Осылайша, қызмет қызметкерлеріне Премьер-министрдің атынан 80 Алғыс хат және Денсаулық сақтау министрінің 3 Құрмет грамотасы табыс етілді.
Санитариялық дәрігерлер мен эпидемиологтардың қажырлы еңбегі «Еңбек ардагері» медальдарымен, «Денсаулық сақтау ісінің үздігі» төсбелгілерімен және «Денсаулық сақтау ісіне қосқан үлесі үшін» төсбелгілерімен, бас мемлекеттік санитариялық дәрігердің атынан алғыс хаттармен және Құрмет грамоталарымен марапатталды.
Көп жылдық жұмысы санитариялық-эпидемиологиялық бақылаудың заманауи жүйесін дамытудың берік негізін қалаған қызмет ардагерлеріне ерекше назар аударылды.
«Сіздердің еңбектеріңіз мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызметке денсаулық сақтау жүйесінің негізгі құрамдас бөлігі болуға мүмкіндік берді, ал тәжірибе дәстүрлерді сақтауға көмектеседі және жас мамандарға үлгі болады», — деп атап өтті А.Әлназарова.
Бүгін ҚР ДСМ Кардиология және ішкі аурулар ҒЗИ базасында Республикалық эндокринология және қант диабеті құзыреттілігі орталығының салтанатты ашылуы өтті.
Іс-шараға ҚР Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова, С. Асфендияров атындағы ҚазҰМУ ректоры Марат Шоранов, Алматы қаласының ҚДБ басшысы Марат Пашимов және басқа да ресми тұлғалар қатысты.
Қант диабеті негізгі медициналық-әлеуметтік проблемалардың бірі болып қала береді: Қазақстанда 544 мыңнан астам пациент тіркелген, оның 95%-ы 2 типті қант диабетімен ауырады.
«Эндокринологиялық қызметті нығайту - отандық денсаулық сақтаудың стратегиялық бағыты. Жаңа орталық диагностика мен емдеудің заманауи әдістерін енгізуге, пациенттердің өмір сүру сапасын арттыруға және асқыну қаупін азайтуға мүмкіндік береді», - деп атап өтті Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова.
Орталық өңірлерге әдістемелік көмек көрсету, пәнаралық тәсілді енгізу және диабеттік табан кабинеттерін қоса алғанда, мамандандырылған кабинеттер желісін кеңейту үшін үйлестіру алаңына айналады.
Команданың құрамында эндокринологтар, офтальмологтар, педиатр хирургтары және басқа да мамандар бар. Пациенттер қант диабетін кешенді басқару және өзін-өзі бақылау бойынша білім алады. Орталықта мониторинг пен терапияға арналған заманауи құрылғылар енгізілді, сондай-ақ «Қант диабеті мектептері» жүргізілуде.
Орталықтың ашылуы асқынулардың алдын алуға және мамандандырылған көмектің қолжетімділігін арттыруға бағытталған Қазақстанның эндокринологиялық қызметін дамытудағы маңызды қадам болды.
Министр «эндокринология» бейіні бойынша құзыреттілік орталықтарын тек көпбейінді облыстық ауруханалар базаларында ғана емес, сонымен қатар МСАК деңгейінде, атап айтқанда, асқынулардың дамуын болдырмау және аяқтардың саулығын сақтау үшін диабеттік табан кабинеттерін ашу қажеттігін атап өтті. КІАҒЗИ өңірлерге ұйымдастырушылық-әдістемелік көмек көрсету үшін үйлестіруші орталыққа айналуы тиіс.
Бүгін Алматыда А. Н. Сызғанов атындағы Ұлттық ғылыми хирургия орталығының 80 жылдығына арналған Қазақстан хирургтарының IX Конгресінің салтанатты ашылуы өтті.
Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «А. Н. Сызғанов атындағы Ұлттық хирургия ғылыми орталығы» АҚ ұжымына құттықтау хат жолдады. Мемлекет басшысы өзінің құттықтау сөзінде:
«Көрнекті ғалым және дәрігер Александр Сызғановтың бастамасымен құрылған орталық осы уақыт ішінде айтарлықтай жетістіктерге жетті. Мұнда пациенттерді емдеудің инновациялық әдістері енгізіліп, маңызды ғылыми зерттеулер жүргізілді. Хирургияның әртүрлі бағыттары жан-жақты дамыды, білікті дәрігерлер мен ғалымдардың тұтас бір тобы қалыптасты. Нәтижесінде Орталық елдің жетекші ғылыми медициналық мекемесіне айналды. Ұжымның қажырлы еңбегінің арқасында отандық хирургия жаңа биіктерге жетті. Болашақта да сіздер ұлт денсаулығының игілігі үшін өз жұмысыңызды жалғастыра беретіндеріңізге сенімдімін»,-деп атап көрсетті.
Құттықтау хатында Қазақстан Республикасының Премьер-министрі Олжас Бектенов Орталыққа жұмыста жаңа табыстар тілеп, «Инновациялық тәсілдің арқасында Орталық талантты, ойлы және өз еліне адал мамандарды тәрбиелеудің табысты дәстүрін жалғастыра отырып, болашақта әлемдік ғылым аренасында лайықты орын алатынына» сенім білдірді.
Форумның ашылуында ҚР Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова құттықтау сөз сөйледі:
«Бүгінгі Конгресс шетелдік әріптестермен тәжірибе және білім алмасуға, жаһандық ғылыми және медициналық байланыстарды нығайтуға, жұртшылықты заманауи ғылыми жетістіктермен таныстыруға және өзекті мәселелерді талқылауға жаңа мүмкіндіктер ашады».
Конгресстің ғылыми бағдарламасы Жапония, Корея, Қытай, Үндістан, Иран, БАӘ, Венгрия, Испания, Литва, Ресей, Беларусь, Грузия, Әзірбайжан, Тәжікстан, Қырғызстан, Өзбекстан және Қазақстанның жетекші мамандарын біріктірді.
Іс-шараға 400-ден астам хирург, оның ішінде 100-ден астам шетелдік сарапшылар қатысады, олардың 58-і спикер болды. Қазақстанды 250-ге жуық маман таныстырды.
Қазақстан хирургтарының IX Конгресі тәжірибе алмасу, заманауи хирургияның өзекті сын-қатерлерін талқылау және бірлескен шешімдер әзірлеу үшін маңызды алаңға айналды. Оның қорытындылары Ұлттық хирургиялық қызметті дамытуға және халықаралық ынтымақтастықты нығайтуға ықпал ететін болады.
Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша бастамашылық жасалған «Ауылдық денсаулық сақтауды жаңғырту» ұлттық жобасының шеңберінде жоспарланған 655 медициналық-санитариялық алғашқы көмек нысандарының 540-ы салынды, тағы 115-і ағымдағы жылдың соңына дейін аяқталады, деп хабарлады бүгін ОКҚ брифингінде ҚР Денсаулық сақтау вице-министрі Тимур Мұратов.
Бұл ретте 200-ге жуық ауылдық елді мекенде алғаш рет жаңа медициналық мекемелер пайда болды және медициналық көмек ауыл тұрғындары үшін қолжетімді болды.
«346 нысан ескірген ғимараттардың орнына, 194 нысан бұрын медициналық инфрақұрылыммен қамтылмаған ауылдарда салынды. Жоба бойынша барлығы 260 медициналық пункт, 235 ФАП және 160 дәрігерлік амбулатория салынады», - деді Т.Мұратов.
Әрбір нысанның жобасы бірыңғай стандарттар бойынша әзірленеді және оған телемедицина, физиотерапия кабинеттері, дәріхана пункттері, емдік дене шынықтыру залдары кіреді. Олар үшін жабдықтардың 70%-дан астамын отандық кәсіпорындар өндіреді.
Сонымен қатар 32 аудандық орталық аурухана, 12 жұмыс істеп тұрған көпбейінді аудандық орталық аурухана және 20 жұмыс істеп тұрған аудандық орталық аурухана жаңғыртылады.
Бүгінгі таңда 10 КАОА құрылыс-монтаждау жұмыстарын аяқтады, қалғандары 2026 жылдың соңына дейін құрылыс-монтаждау жұмыстарын аяқтайды.
Олардың базасында инсульт және жүрек орталықтары, хирургия, травматология, оңалту және қарқынды терапия бөлімшелері ашылады. Теміртау, Балқаш, Жаңаарқа, Үржар, Шу, Мерке, Талас және Бейнеу қалаларында сегіз аурухана қайта құрылды.
Денсаулық сақтау вице-министрі медициналық кадрлармен қамтамасыз ету мәселелеріне жеке тоқталды. Ұлттық жобаның шеңберінде ауылдық медициналық ұйымдарда жұмыс істеу үшін 1100-ден астам маман даярлау жоспарлануда.
Ұлттық жобаны іске асыру кезеңінде ауылдық ұйымдарға 1009 медицина қызметкері жіберілді және жұмысқа орналастырылды, оның ішінде МСАК нысандарына - 55 жалпы практика дәрігері, 168 орта медицина қызметкері, аудандық ауруханаларға 400-ден астам бейінді дәрігер және 380-ден астам мейіргер жұмысқа орналасты.
Ауылдық елді мекендерге жұмыс істеу және тұру үшін келген денсаулық сақтау мамандарына «Дипломмен ауылға!» бағдарламасының шеңберінде әлеуметтік қолдау шаралары көрсетіледі.
Сондай-ақ медицина қызметкерлерінің мәртебесін арттыру мақсатында әлеуметтік кепілдіктер мен ынталандырушы төлемдер пакеті кеңейтілді.
Сонымен, 2024 жылдан бастап ауылдық жерге жұмысқа келетін аса тапшы мамандықтардың медицина қызметкерлеріне 100 ЕТЖ – 8,5 млн теңге мөлшерінде біржолғы ақшалай төлемді көздейтін норма іске асырылуда.
Аталған шаралар кешені ауыл тұрғындары үшін медициналық көмектің қолжетімділігін арттыруға және денсаулық сақтау жүйесінің кадрлық әлеуетін нығайтуға бағытталған.
ҚР Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова ұлттық реттеу жүйесін бағалау үшін Қазақстанға келген Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының делегациясымен кездесті
Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сараптау ұлттық орталығында ҚР Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарованың доктор Алирэаз Хадим бастап келген Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДСҰ) делегациясымен кездесуі өтті.
ДДСҰ сарапшыларының сапарлап келу мақсаты – Жаһандық бенчмаркинг құралының көмегімен Қазақстанның ұлттық реттеу жүйесіне кешенді бағалау жүргізу. Бағалау дәрілік заттар айналымы саласындағы тіркеу, сараптау, фармакоқадағалау, инспекциялау, маркетингтен кейінгі қадағалау және бақылау, лицензиялау, зертханалық зерттеулер және клиникалық зерттеулерді қадағалауды қоса, реттеу функцияларының негізгі индикаторларын қамтиды.
Аудит бір апта бойы өткізіледі, оның қорытындылары бойынша институттық дамыту жоспары жаңартылады және Қазақстанның ұлттық реттеу жүйесін әріқарай нығайтудың жол картасы келісіледі.
Министрдің айтуынша, еліміздің ұлттық реттеу жүйесі белсенді даму үстінде және жаңа кемелдік деңгейіне көтерілген: заңнамалық база жаңартылуда, заманауи цифрлық шешімдер мен жасанды интеллект элементтері енгізілуде, тіркеу рәсімдері оңтайландырылуда. Ұлттық реттеуді халықаралық стандарттармен үйлестіруге, PIC/S жүйесіне қосылуға даярлануға, сонымен қатар ЕАЭО, Шанхай ынтымақтастық ұйымы және Түрік мемлекеттерінің ұйымы шеңберінде ынтымақтасуды дамытуға ерекше көңіл бөлінеді.
Әлназарова ханым Қазақстанның сұхбаттастыққа дайын екенін мәлімдеп, ДДСҰ-мен бірге күш жұмылдырумен ұлттық реттеу жүйесінің келесі үшінші кемелдік деңгейіне сәтті көтерілетініне сенімділігін білдірді.
ДДСҰ делегациясының жетекшісі, доктор Алирэз Хадим өз тарапынан Денсаулық сақтау министрлігіне реттеу жүйесін дамыту жолындағы айнымас табандылық пен Қазақстан мен ДДСҰ арасындағы ұзақ уақыт жалғасып келе жатқан ынтымақтастық үшін алғыс айтты.
Ол алғашқы сапарлар сәтінен бастап елеулі ілгері дамудың байқалатынына сүйініш білдірді: елде тіркеу және бақылау мақсатындағы цифрлық шешімдер енгізілген, қазіргі замандық зертханалар дамытылуда, үдерістердің ашықтығы жоғары деңгейде қамтамасыз етілген, Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде өзара әрекеттесудің тұрақты желісі құрылған. Бірқатар бағыттар — мысалы, зертханалардың жұмыс деңгейі бойынша Қазақстан 4 деңгейге жуық кемелдік деңгейінің көрінісін береді.
Сарапшының сөзі бойынша, ағымдағы бағалау инспекциялау мен тіркеу куәліктерін беруден бастап фармакологиялық қадағалау және этикалық комитеттерді басқаруға дейінгі реттеу жүйесінің 8-9 функциясын талдауды қамтитын ДДСҰ стандартты әдіснамасы (Global Benchmarking Tool) бойынша жүргізіледі.
Доктор Хадим Қазақстанның өңірлік реттеушілер желісінде айшықты рөл атқаратынын және осы саланың даму келешегінде ауқымды қуаттылығы танылатынын атап өтті.
Бүгін ҚР Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова ҚР Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаевпен бірлесіп Абай Құнанбаев атындағы №87 гимназия мен Астана қаласындағы №99 жалпы білім беретін мектепке барды.
Сапар барысында ведомство басшылары мектептегі тамақтанудың жаңа стандартының енгізілуімен, сондай-ақ ағымдағы жылы ашылған стоматологиялық кабинеттердің жұмысымен танысты.
Бірінші баратын жер мектеп асханасы болды, онда басшылар тамақтанудың ұйымдастырылуын тексеріп, жаңа стандартқа сай дайындалған тағамдардың дәмін татты.
2025 жылғы 1 қыркүйектен бастап мектептегі тамақтанудың жаңа стандарты күшіне енді, онда алғаш рет семіздік, қант диабеті, жүрек-қан тамырлары және басқа аурулардың даму қаупін азайту мақсатында тұздың 5 есеге дейін және қанттың 3,6 есеге дейін шектелуі бекітілді.
Сондай-ақ, құжат диеталық қажеттіліктері бар оқушылардың, соның ішінде тағамдық аллергиясы және глютенге төзбеушілігі бар балалардың тамақтануына назар аударады.
Жаңартылған мәзірде балық пен сүт өнімдері, көкөністер, жемістер, бұршақ дақылдары мен дәнді дақылдар ерекше орын алады. «Жеуге жарамсыздық индексі» ұғымы енгізілді — бұл пісірілген тағамдардың қанша бөлігі табақтарда қалатынын көрсететін көрсеткіш.
Екінші негізгі бағыт - «Болашаққа сау тіспен» бағдарламасы шеңберінде мектеп стоматологиясын дамыту. Оқу-ағарту министрлігімен және әкімдіктермен бірлесіп 150-ге жуық стоматологиялық кабинет ашылды, жыл соңына дейін олардың саны 240-тан асады, ал 2028 жылға қарай Қазақстан мектептерінде 1000-нан астам осындай кабинет жұмыс істейтін болады.
Денсаулық сақтау министрінің айтуынша, балалардың арасында тісжегінің жоғары таралуын ескере отырып, мектеп стоматологиялық кабинеттері ауру деңгейін төмендетуге және өскелең ұрпақтың ауыз қуысына күтім жасау мәдениетін қалыптастыруға көмектеседі.
«Балаларымыздың қауіпсіздігі мен денсаулығын қамтамасыз ету — мемлекеттік саясаттың аса маңызды басымдығы. Мектеп әр бала физикалық және рухани жағынан күшті болатын кеңістік болуы керек. Сауықтыру-педагогикалық тәсілге баса назар аудара отырып, саламатты өмір салты мәдениетін қалыптастыру сапалы оқытудың ажырамас бөлігі болып табылады», – деп атап өтті Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев.
«Мемлекет басшысының балалардың қауіпсіздігін нығайту, олардың құқықтарын қорғау және үйлесімді даму үшін жағдай жасау туралы тапсырмасы бойынша біз мектеп медицинасын дамыту шеңберінде оқушылардың денсаулығын жақсарту үшін бірқатар маңызды қадамдарды қабылдадық. Бүгін біз дұрыс тамақтану стандартына негізделген жаңа мектеп мәзірінің енгізілгенін көрдік. Енді балалардың диетасында жаңа және пайдалы тағамдар көп. Биыл бірқатар мектептерде балалар тегін профилактикалық көмек ала алатын стоматологиялық кабинеттер ашылды. Бұл шаралардың барлығы ағзаның өсуінің ең маңызды кезеңінде балаларды сауықтыруға және жас кезінен бастап өз денсаулығына қамқорлық жасау мәдениетін қалыптастыруға бағытталған», - деп атап өтті А. Әлназарова.
Екі ведомство басшылары саламатты тамақтану стандарттарын енгізу, мектеп медицинасын дамыту және өскелең ұрпақ үшін қауіпсіз білім беру ортасын құру жөніндегі бірлескен бастамаларды белсенді іске асыра отырып, балалардың денсаулығын сақтау ісінде өзара ынтымақтастықты нығайтуға келісті.
ҚР Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова Хуанжан медициналық орталығынан Shanghai Maijieke Investment Management Co., Ltd компаниясының өкілдерімен кездесу өткізді.
Келіссөздер барысында тараптар денсаулық сақтау саласындағы ынтымақтастықты дамыту перспективаларын талқылады.
Ведомство басшысы Қазақстан мен Қытай тату көршілік, стратегиялық әріптестік және көпжылдық ынтымақтастық қарым-қатынастарын байланыстыратынын атап өтті.
Бүгінгі таңда екі елдің де медицина ғылымын дамытуға, цифрландыруға, денсаулық сақтау инфрақұрылымын жаңғыртуға және инновациялық технологияларды енгізуге ерекше назар аударылуда.
«Біз медициналық жабдықтарды қалпына келтіру және жаһандық сауда бойынша бірегей үлгіні жүзеге асыратын сіздерің компанияңыздың үлкен әлеуетін атап өтеміз. Қазақстан медициналық технологияларды жаңартуға және ұтымды пайдалануға мүдделі және біз сервистік қызмет көрсету және кадрларды даярлау орталықтарын дамытуға бағытталған бірлескен жобаларды қарауға дайынбыз», — деді министр.
Кездесу қорытындысы бойынша тараптар Қазақстанның денсаулық сақтау саласында цифрлық технологияларды қолдану, медициналық жабдықтарды жеткізу, денсаулық сақтау нысандарын салу жөніндегі бірлескен іс-шараларды іске асыру, медициналық қалдықтарды жою бөлігінде Қытай тәжірибесін қолдану және т. б. мәселелерде ынтымақтастықты дамыту ниетін растады.
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі медициналық-санитариялық алғашқы көмектің (МСАК) медицина қызметкерлерін ынталандыруға бағытталған жан басына шаққандағы нормативтің ынталандырушы компонентінің жаңартылған жүйесін ұсынды.
Өзгерістердің себептері
Жүйені жетілдіру қажеттілігі бастапқы буын дәрігерлерінің ерекше еңбек жағдайларымен, жоғары психоэмоционалды жүктемемен және созылмалы инфекциялық емес аурулардың (СИЕА) профилактикасы рөлінің артуымен байланысты.
ЖБЫНК 2011 жылы енгізілген және ұзақ уақыт бойы қайта қаралмаған, бұл оның мотивация құралы ретіндегі тиімділігін төмендеткенін ескере кеткен жөн. Сонымен қатар, 2020-2024 жылдар кезеңінде СИЕА бойынша шұғыл емдеуге жатқызу санының 2-4%-ға өсуімен медициналық қызметтерге шығындар 600%-ға өсті.
Жаңа тәсілдер
Жаңартылған ЖБЫНК-тің басты міндеті - пациенттерді ерте анықтау және динамикалық бақылау арқылы профилактикалық жұмысты күшейту және емдеуге жатқызуды азайту.
Жаңадан әзірленген индикаторлар толығымен автоматтандырылған, формалды тәсілді болдырмайды және учаскелер жұмысының нәтижелілігін объективті бағалауға мүмкіндік береді.
Жұмысты сапалы орындау кезінде көтермелеу сомасы тоқсанына 1,7 млн теңгеге жетуі мүмкін. Төлемдер учаскелік дәрігерлерге, мейіргерлерге, фельдшерлерге, сондай-ақ жүкті әйелдермен жұмыс істейтін акушерлерге арналған.
Балдық жүйе
* 50 балл (1 балл = 4,5 АЕК) — қанайналым жүйесі аурулары мен қант диабеті бар пациенттерді толық динамикалық бақылау үшін;
* 25 балл — созылмалы ауруларды ерте анықтау және әйелдерді жүктілікке дейін сауықтыру;
* Бонустар (1 бонус = 5 АЕК) — қатерлі ісіктерді және туберкулез жағдайларын анықтағаны үшін.
Күтілетін нәтижелер
Жаңа жүйені енгізу:
* СИЕА байланысты асқынулар мен шұғыл ауруханаға жатқызу санын азайтуға;
* профилактикалық жұмыстың сапасын арттыруға;
* дәрігерлердің халықпен әріптестігін нығайтуға;
* азаматтардың денсаулық сақтау жүйесіне қанағаттануын арттыруға мүмкіндік береді.
Жаңа шаралар бастапқы буын мамандары үшін пәрменді ынталандыру болады және созылмалы аурулармен күресте ұзақ мерзімді әсерді қамтамасыз етеді
Скрининг – бұл аурудың алғашқы белгілері байқалмай тұрып, денсаулық жағдайын алдын ала тексеру. Адам өзін жақсы сезінгенімен, денесіндегі кейбір алаңдатарлық белгілерді байқамауы немесе маңыз бермеуі мүмкін.
Дәл осы кезде скрининг аурудың бастапқы кезеңін анықтауға мүмкіндік береді. Бұл адамға өмір салтын дер кезінде өзгертуге кеңес беруге, қажет болса емдеуді ертерек бастауға жол ашады.
Скринингтік тексерулер аурудың асқынуына жол бермей, мүгедектікке немесе өлімге әкелуі мүмкін ауыр зардаптардан қорғауға көмектеседі.
СКРИНИНГТЕН ҚАШАН ЖӘНЕ ҚАЛАЙ ӨТУГЕ БОЛАДЫ?
Скринингтен өту тәртібі мен көлемі «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодекспен реттеледі.
Аталған Кодекстің 80-бабының 3-тармағына сәйкес, Қазақстан Республикасы азаматтары профилактикалық медициналық қарап-тексерулер мен скринингтік зерттеулерден міндетті түрде өтуі тиіс.
Тіпті ешқандай шағым немесе белгілер болмаған күннің өзінде скрининг тексеруінен өту – өз денсаулығыңызға сенімді болудың ең тиімді жолы.
Скринингтер тегін жүргізіледі – кепілдендірілген тегін медициналық көмек көлемі (ТМККК) және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) пакеттерінің шеңберінде.
Скринингтен тіркелген емханаңызда өте аласыз. Жеке куәлігіңіз болуы жеткілікті.
СКРИНИНГ ҚАНДАЙ АУРУЛАРДЫ АНЫҚТАУҒА БАҒЫТТАЛҒАН?
Скринингтік тексерулер келесі ауруларды ерте анықтауға және алдын алуға бағытталған:
- Жүрек-қан тамырлары жүйесінің аурулары (артериялық гипертония, ишемиялық жүрек ауруы);
- Қант диабеті;
- Глаукома;
- Сүт безі қатерлі ісігі;
- Жатыр мойны қатерлі ісігі;
- Тоқ ішек және тік ішек қатерлі ісігі (колоректалды обыр);
- В және С вирустық гепатиттері;
- Ми қан айналымының бұзылыстары.
Бұрын онкоскринингтер тек сақтандырылған азаматтар үшін ғана қолжетімді болса, 2025 жылдан бастап олар ТМККК пакетіне енгізілді. Енді бұл тексерулер сақтандыру мәртебесіне қарамастан, барлық азаматтар үшін қолжетімді.
ҚАНДАЙ ЖАСТАҒЫ АЗАМАТТАР СКРИНИНГТЕН ӨТЕДІ ЖӘНЕ ҚАНША ЖИІ?
Скринингтен өту жас ерекшеліктеріне қарай төмендегідей жүргізіледі:
Артериялық гипертония және ишемиялық жүрек ауруы – 40–76 жас аралығындағы ерлер мен әйелдер;
Қант диабеті – 40–76 жас аралығындағы ерлер мен әйелдер;
Глаукома – 40–76 жас аралығындағы азаматтар;
Сүт безі қатерлі ісігі – 40–76 жастағы әйелдер;
Жатыр мойны қатерлі ісігі – 30–74 жастағы әйелдер;
Колоректалды қатерлі ісік – 50–76 жастағы ерлер мен әйелдер;
В және С вирустық гепатиттер – келесі топтарда:
- медицина қызметкерлері;
- жоспарлы және шұғыл операция алдында жатқан науқастар;
- гемодиализ, гематология, онкология, трансплантология орталықтары мен бөлімшелеріндегі емделушілер;
- қан құю, трансплантация (ағзалар, тіндер, жасушалар), жүктілік кезінде.
Ми қан айналымының бұзылыстары – 50–76 жастағы ер адамдар.
Скринингке тіркелген емханаңызда жеке куәлігіңізбен баруыңыз қажет
НЕГЕ СКРИНИНГТІ ЕСКЕРМЕУГЕ БОЛМАЙДЫ?
Көптеген аурулар ерте кезеңде ешқандай белгісіз өтеді. Сіз қауіпті дерттің дамып жатқанын білмей қалуыңыз мүмкін.
Скрининг – ауруды оның клиникалық белгілері пайда болмай тұрып анықтауға мүмкіндік береді. Ерте басталған ем – тиімді әрі нәтижелі.
Скринингтің пайдасы:
- Созылмалы және онкологиялық аурулардан болатын өлім-жітімнің төмендеуі;
- Халық өмірінің ұзақтығы мен сапасының артуы;
- Өз денсаулығына деген жауапкершілік мәдениетін қалыптастыру.
СКРИНИНГКЕ ҚАЛАЙ ЖАЗЫЛУҒА БОЛАДЫ?
Скринингке жазылу үшін:
- емхана регистратурасына хабарласыңыз;
- call-орталыққа қоңырау шалыңыз;
- медициналық ұйымның мобильді қосымшасы немесе порталы арқылы жазылыңыз
Көп жағдайда учаскелік дәрігерлер мен мейірбикелер тұрғындарды жас және басқа критерийлер бойынша тізімдеп, өздері шақырады.
СКРИНИНГТЕН КЕЙІН НЕ ІСТЕУ КЕРЕК?
Егер скрининг нәтижесінде қандай да бір ауытқулар анықталса, сіз нақты диагноз қою үшін қосымша тексеруге немесе маманға жіберілесіз.
Ауру расталған жағдайда – емдеу мен бақылау тағайындалады.
Егер ешқандай ауытқу болмаса – денсаулығыңыздың жақсы күйде екендігі расталып, алдын алу бойынша кеңес аласыз.
ДЕНСАУЛЫҒЫҢЫЗДЫ ҚАДІРЛЕҢІЗ – СКРИНИНГТЕН УАҚЫТЫНДА ӨТІҢІЗ!
Аурудың алдын алу – емдеуден әлдеқайда жеңіл, тиімді және арзан. Скрининг – бұл сіздің құқығыңыз, әрі болашағыңызға салынған инвестиция.