Нанның картоп ауруы - бұл дәнді ұнтақтау кезінде өнімге енетін картоп пен шөп таяқшаларының спораларынан туындаған ең көп таралған нан ауруы.
Көбінесе ақ нанда картоп ауруының дамуы орын алады. Картоп таяқшасының споралары үшін шамамен 37-40°C температура, ылғалдың, қоректік ортаның және қышқылдықтың төмендеуі оңтайлы жағдай болып табылады.
Картоп таяқшасының споралары жоғары температураға төзімді (120°C дейін) және нан пісіру кезінде жойыла қоймайды. Осы спора түзетін бактериялар жоғары және бірінші сұрыптағы ұнға қарағанда астаты сыртқы бөліктерінен жасалған екінші сұрыпты ұнда кездеседі.
Картоп таяқшасы жоғары қышқылдығы бар қара бидай өнімдерінде, жоғары рецепт бойынша пісірілген өнімдерде (торттар мен торттар), ұсақ нан өнімдері мен ылғалдылығы төмен өнімдерде (кептірілген нан өнімдері) әдетте мүлде дамымайды.
Картоп ауруының белгілері өндірілгеннен кейінгі екінші, үшінші күні пайда болады. Нанның жұмсақ бөлігі тайғақ және жабысқақ болады, кейінірек нан қарая, тұтқырлана бастайды, иісі жағымсыз болады.
«Тұтқыр» аурудың зақымдану белгілері бар нан мен нан-тоқаш өнімдерін тағамдық мақсатында пайдалануға, сақтауға және қайта өңдеуге (кептірілген нан жасауға, тартылған етке қосуға және т.б.), оның ішінде жануарларға жем ретінде пайдалануға болмайды!
Балалар мен иммунитеті төмен адамдарда қоздырғыштар аллергиялық реакциялардың дамуына, ішектің, буындардың, өт қабынуына және тағамдық интоксикациясына әкелуі мүмкін.
Зақымдалған өнімді сатып алу және пайдалану қаупін азайту үшін келесі жағдайларды ескерген жөн:
- сауда орындарында сенмді өндірушілердің өнімдерін сатып алу;
- өнімнің дайындалған күні мен жарамдылық мерзіміне, сондай-ақ сақтау шарттарына назар аударыңыз;
- нанды бір жеуге жеткілікті көлемде сатып алыңыз;
- жылдың жылы мезгілінде нанды тоңазытқышта сақтаған дұрыс;
- нан ыдыстарын, тақталар мен пышақтарды мезгіл-мезгіл 3% сірке суының ерітіндісімен өңдеңіз.