АЛМАТЫ ҚАЛАСЫ БОЙЫНША ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕГІ СУБЪЕКТІЛЕРГЕ
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі Медициналық және фармацевтикалық бақылау Комитетінің Алматы қаласы бойынша департаменті биологиялық белсенді қоспалардың, дәрілік заттар айналымы және медициналық көрсетілетін қызметтердің жарнамасына мемлекеттік бақылауды күшейту шеңберінде 2025 жылдың 10 қыркүйектегі «Қазақстан Республикасында биологиялық белсенді қоспалар, медициналық қызметтер және дәрілік заттардың заңсыз жарнамалық фактілерін анықтау және тоқтату жөніндегі жол картасын» жүзеге асыру мақсатында келесіні хабарлайды.
«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 56-бабы 3-тармағының 1), 2), 11-15) тармақшаларына сәйкес Қазақстан Республикасында тіркелмеген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың, мемлекеттік тіркеуге жататын, мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау мен қадағалаудың бақылауындағы өнімнің (тауарлардың), профилактика құралдарының жарнамасына, бұқаралық ақпарат құралдарында рецептімен босатылатын дәрілік заттардың жарнамасына, 11) халыққа арналған жарнамада мынадай ауруларды: жыныстық жолмен берілетін ауруларды, онкологиялық, психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтарды (ауруларды), қауіпті инфекциялық ауруларды, АИТВ инфекциясын, туберкулезді, қант диабетін емдеу тәсілдерін көрсетуге, жарнамада дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қолдануды және (немесе) тағайындауды көтермелеуі мүмкін ғалымдардың, денсаулық сақтау мамандарының, сондай-ақ мемлекеттік органдардың лауазымды адамдарының ұсынымдарына сілтеме жасауға, көрсетілетін қызметтерді, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, мемлекеттік тіркеуге жататын, мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау мен қадағалаудың бақылауындағы өнімді (тауарларды) жарнамада бірегей, барынша қауіпсіз және тиімді ретінде ұсынуға, дәрілік препараттың қауіпсіздігі мен тиімділігі оның табиғи жолмен алынуына байланысты деп сендіруге, ұсынылатын көрсетілетін қызметтің, жарнамаланатын дәрілік препаратпен, тағамға биологиялық белсенді қоспамен емдеудің тиімділігі кепілдендірілген болып табылады, затты қолдану жанама әсерлердің дамуымен ұштаспайды деген болжам туғызуға тыйым салынады.
Қазақстан Республикасының жоғарыда аталған заңнамалық нормаларына қосымша, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды интернет арқылы, оның ішінде маркетплейстер арқылы өткізу ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 20 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-288/2020 бұйрығымен бекітілген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды жарнамалау қағидаларымен (бұдан әрі – ҚР ДСМ-288/2020 қағидалары) реттеледі.
ҚР ДСМ-288/2020 қағидаларының 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың жарнамасы (бұдан әрі – жарнама) – бұл кез келген түрде, кез келген құралдар арқылы таралатын және (немесе) орналастырылатын, белгісіз адамдар тобына арналған, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар туралы жекелеген не жиынтық ақпаратты қамтитын, олардың өткізілуіне және жылжуына ықпал ететін ақпарат.
Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды жарнамалау үшін міндетті талаптардың бірі – фармацевтикалық қызметке арналған мемлекеттік лицензия мен оның қосымшаларының, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында тіркеуден өткенін растайтын мемлекеттік тіркеу куәлігінің болуы ҚР ДСМ-288/2020 қағидаларында айқындалады.
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 20 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-288/2020бұйрығыменбекітілген Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың жарнамасын жүзеге асыру қағидаларының 11-тармағына сәйкес,жарнаманы таратушы өтініш беруші құзыретіне денсаулық сақтау технологияларын бағалау кіретін уәкілетті органның ведомстволық бағынысты ұйымы (Ұлттық денсаулық сақтауды дамыту ғылыми орталығы) жарнаманың Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес келетіні туралы қорытынды берген кезде жарнаманы орналастырады (Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың жарнамалық материалдарының ҚР заңнамасының талаптарына сәйкес екенін растау туралы қорытындылар қоса беріледі).
Жоғарыда баяндалғанның негізінде, Департамент дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өткізу кезінде Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін қатаң сақтауды ескертеді.
Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар айналымы саласындағы заңнама талаптарының бұзылуы анықталған жағдайда, бұл бұзушылықтар Қазақстан Республикасының «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Кодексінің 426-бабының қолданылуына әкеп соғуы мүмкін.