Электрондық гаджеттердің кең таралуы, әлеуметтік желілер мен компьютерлік ойындардың танымалдығы, сонымен қатар қашықтықтан оқыту балалар мен жасөспірімдердің компьютерлердегі уақытының артуына әкелді.
Көп қозғалмау, дәрумендер мен минералдарды жеткіліксіз пайдалану балалар ағзасындағы метаболикалық процестердің бұзылуына және әртүрлі аурулардың дамуына, соның ішінде көру қабілетінің бұзылуына әкеледі.
Қазіргі студент ұялы телефонға қоңырау шалып қана қоймай, әлеуметтік желілерде жиі ойнайды және сөйлеседі. Экранның жыпылықтауы және ашық бейнелер баланың көру қабілетін нашарлатады. Бұл миопияның пайда болуының алғышарттары.
Медициналық статистикаға сәйкес, миопия диагнозы оқушылардың үштен бірінде және мектепке дейінгі балалардың 20 пайызында расталған. Оқушыларда аккомодацияның спазмы, алыстан көргіштік және астигматизм жиі кездеседі.
Жыл сайын Жамбыл облысында тар мамандарды тарта отырып, оқушыларға жоспарлы түрде тереңдетілген медициналық тексерулер жүргізіледі. 2022 жылы 222869 бала мен жасөспірім тексерілді. Тексеру барысында әртүрлі патологиялармен 10495 оқушы немесе 4,7% анықталды. Аурушаңдыққа жүргізілген талдау оқушылардың аурушаңдық құрылымында "жетекші" позицияларды көру органдарының аурулары – 22,6% немесе 2370 жағдай алатындығын көрсетеді.
Жоғары сынып оқушылары арасында көру органдарының патологиясын анықтау 29%, орта буын 5-9 сынып оқушылары – 48%, бастауыш сынып оқушылары – 23% құрады. Облыс өңірлері бөлінісінде Тараз қаласының (49 %), Меркі (17 %) ауданның оқушыларында көру органдары ауруларының ең көп саны анықталды.
Аумақтық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармаларының мамандары оқушылардың көз ауруларының алдын алу бойынша кең ақпараттық-ағарту жұмыстарын жүргізеді: педагогтармен дәрістер, тұрғындармен әңгімелер, жарияланымдар.
Гигиенист дәрігерлер егер балалар ұзақ уақыт бойы компьютерлер мен гаджеттерді пайдаланып экранға қараса, олардың көру қабілеті қатты күйзеліске ұшырайтынын, бұл көру қабілетінің нашарлауына, көздің құрғауына және бас ауруына әкелетінін атап өтуде.
Балалардың көру қабілетінің бұзылуының алдын алу үшін келесі ережелерді сақтау қажет:
- қатаң күн тәртібі,
- сабақтар мен демалыстардың кезектесуі,
- рационалды теңдестірілген тамақтану,
- жеткілікті ұйқы.
Білім беру және тәрбиелеу ұйымдарында, сондай-ақ үйде жеткілікті біркелкі жарықтандыру қамтамасыз етілуі тиіс. Баланың үстеліндегі үстел шамы оң қолды балалар үшін сол жақта, ал солақай балалар үшін оң жақта болуы керек. Қатты қарама - қарсылықтың болмауы және шаршауды азайту үшін бөлмеде жалпы жарықтандыру болуы керек. Жарықты болдырмау үшін жарық көзі экранға тік бұрышта, ал терезелер сол жақта екеніне көз жеткізіңіз. Компьютерде жұмыс істеген кезде дәрігерлер арнайы жарқылға қарсы көзілдірікті қолдануды ұсынады.
Баланың көздерін, оқулықтары мен дәптерлері арасында 30 см қашықтықты сақтауы өте маңызды. Сіз гаджеттермен жұмыс істей алмайсыз, телешоуларды көре алмайсыз және электронды ойындарды жұмыс үстелінде емес, жарық сөніп тұрған бөлмеде ойнай алмайсыз.
Компьютермен, планшеттермен және басқа гаджеттермен сабақтар 30 минуттан аспауы керек. Дәрігерлер баланың ұйқысынан 1 сағат бұрын компьютерлік ойындарға кеңес бермейді. Балалар мен жасөспірімдердің көру жүктемесін шектеңіз.
Мезгіл - мезгіл бес-он минуттық үзіліс жасау керек, егер көзілдірік бар болса, көзілдірікті шешіп, көз жаттығуларын жасау керек: жиі жыпылықтату, қысқа уақытқа мықтап қысу, содан кейін көзді босаңсыту, көзді шеңбер бойымен айналдыру, басын бұрмай жоғары, төмен, оңға және солға қарау. Көзіңізді жұмып, оларды алақаныңызбен уқалауға да болады.
Егер дәрігерлер, мұғалімдер мен ата-аналар профилактикалық жұмыстарды бірлесіп жүргізсе, бұл балалар мен жасөспірімдердің көру қабілетінің бұзылуын сақтауға және алдын алуға көмектеседі.