Біздің облыстың ең өзекті мәселелерінің бірі - тұрмыстағы ботулизммен күрес және облыс халқын осы аурудан қорғау. Ботулизм - бұл тамақтан улану тобының ең ауыр ауруы және жүйке жүйесінің басым зақымдануымен сипатталады, өкінішке орай, ботулизм жоғары өліммен сипатталады – 30% дейін.
2021 жылы облыс бойынша 9 зардап шегушімен "ботулизм" диагнозы қойылған күнделікті өмірде тамақтан уланудың 6 жағдайы тіркелді.
2022 жылдың 9 айында облыс бойынша 2 зардап шеккен адаммен бірге тұрмыста ботулизм диагнозымен өтетін тамақтан уланудың 2 жағдайы тіркелді (Тараз қаласында 1 зардап шеккен адаммен 1 жағдай, Қордай ауданында - 1 зардап шеккен адаммен 1 жағдай). Барлық жағдайларда ауру үйде дайындалған тағамдарды тұтынуға байланысты пайда болды. Айта кету керек, ботулизм негізінен (90% дейін) үйде консервіленген тамақ өнімдерін: маринадталған саңырауқұлақтарды, қиярды, баклажанды, көкөніс салаттарын, консервіленген жемістерді, ет және балық консервілерін, сондай-ақ кептірілген, ысталған балықты, шұжықтарды, шикі ысталған Ветчина, балықты тұтынған кезде пайда болады.
Ботулизмнің әрбір жағдайы тіркеу кезінде біздің қызмет мамандары ошаққа санитариялық-эпидемиологиялық тексеру жүргізеді. Эпидемиологиялық анамнез жинау, науқастарға сауалнама жүргізіледі. Ботулизмнің пайда болу көзі анықталады.
Науқастар аурухананың қабылдау бөлімшесіне түскен кезде ботулизм қоздырғыштары мен ботулинум токсиндерінің: қан, зәр, асқазанның шаю сулары, нәжістің бактериологиялық культурасының болуына науқастан биоматериалдар алынады және Жамбыл облысы бойынша ҚР ДСМ "Ұлттық сараптама орталығы" ШЖҚ РМК филиалының бактериологиялық зертханасына жіберіледі.
Науқастарға детоксикация, симптоматикалық терапия және нақты емдеу тағайындалады. Ботулизм ауруының спецификалық емі ботулинге қарсы бұл А, В, Е типті сарысуды енгізу. Үй ошағында тамақтан улану мен ботулизмнің алдын алу туралы әңгімелер өткізіледі.
Аурудың пайда болуы адам ағзасынада – ботулинум токсинінің енуімен байланысты, ол ботулизм микробының көбеюі кезінде тек анаэробты жағдайда (ауаға қол жеткізбестен) герметикалық жабық ыдыста пайда болады. Ботулизм микробы белгілі бір экзотоксинді шығарады, ол барлық белгілі табиғи улардан асып түседі және басқа токсиндердің ішіндегі ең күшті органикалық улардың бірі болып табылады.
Уланудың алғашқы белгілері консервіленген тағамдарды пайдаланғаннан кейін 6-24 сағаттан кейін, сирек 6-14 күннен кейін пайда болуы мүмкін: әлсіздік, жүрек айну, құсу, іштің ауыруы, көзге заттың қосақталып көрінуі, көздің алдындағы "тор", заттардың бұлыңғыр көрінісі, дауыстың қарлығуы, мұрыннан су ағу, тамақты жұта алмау.
Ботулизмнің алдын алуға болады, егер келесі алдын-алу шаралары орындалса:
- инфекцияның алдын алу, көбеюдің алдын алу және токсиндердің жойылуының алдын алу. Бұл ережелердің барлығына жеке гигиена ережелерін сақтау арқылы қол жеткізіледі; - қолданылатын көкөністерді, жемістерді жидектерді және басқа да тағамдарды мұқият өңдеу қажет; - жер мен көң бөлшектерінің түсуіне жол бермеңіз; - тек жақсы өнімдерді консервілеңіз, бүлінген көкөністерді, жемістерді, жидектерді консервілеуге болмайды; - стерильдеудің белгіленген режимдерін, банкаларды, қақпақтарды өңдеу ережелерін және орау ережелерін, сондай-ақ сақтау шарттарын қатаң сақтау; - күмәнді, белгісіз консервілеу рецептерін қолданбаңыз; - үйде ет, балық, саңырауқұлақ, бұршақ, жүгеріні сақтау ұсынылмайды.
Шикі ысталған тауық етін жасау кезінде - тұздықты суық жағдайда жасаңыз! Тамақтанар алдында қосымша пісірген дұрыс. Үйде дайындалған шұжықтарға да қатысты!
Үйде консервіленген консервілерді белгісіз стихиялық сауда орындарында, белгісіз адамдардан, олардың сапасы мен қауіпсіздігін растайтын тиісті құжаттарсыз сатып алмаңыз!
Дайын өнімді 0-ден +16-ға дейінгі температурада бір жылдан аса сақтамаған дұрыс.
Айта кету керек, науқастар медициналық көмекке кеш жүгінген кезде барлық күш-жігер нәтижесіз болады. Ботулизмнің алғашқы белгілерінде дереу медициналық көмекке жүгініңіз.