ШҚО 2022 жылдың қорытындысы бойынша нысаналы топтағы балаларды профилактикалық егулермен қамтудың нормалық көрсеткіші қамтамасыз етілді.
Егулермен қамтуға келесі егулер бойынша норма шегінде (95-100%) қол жеткізілді:
1 жасқа дейін:
БЦЖ-96,2%, туберкулезге қарсы перзентханаларда 19606 бала және 1 жасқа дейінгі учаскелерде 404 бала егілді,
В гепатитіне қарсы-96,3%, 19615 бала және 1 жасқа дейінгі учаскеде - 321 бала егілді.
АКДС3+Hib3 бастапқы кешені-100,8% 19353 бала алды және
ВГВ3 аяқталған курс -100,8% 19360 1 жасқа дейінгі бала алды.
пневмококк инфекциясына қарсы 2 - 98,9% - 1 жасқа дейінгі 18999 бала егілді.
1 жастағылар
пневмококк инфекциясына қарсы 3 – 97,6% - 19002 бала егілді,
қызылшаға, қызамыққа, індеттік паротитке қарсы 1-100,3% - 19533 бала егілді.
Полиомиелитке қарсы OПВ 4-80,2%, 15617 бала егілді.
2 жасқа дейінгі полиомиелитке қарсы ревакцинацияның жеткіліксіз болуы-80,2% вакцинаның орталықтандырылған болмауымен байланысты болды.
2 жасқа дейін:
АКДС4 + Hib4-96,5%, ревакцинациямен 18780 бала қамтылған.
6 жастағылар:
ККП2-101,0%, қызылшаға, қызамыққа және індеттік паротитке қарсы ревакцинациямен нысаналы топтағы 19704 бала қамтылды.
16-17 жас аралығында АДС-М-мен қамту 110,0% -. құрады, осы жастағы 15390 жасөспірім егілді.
Дифтерияға, сіреспеге қарсы 37223 ересек адам егілді, бұл нысаналы топтың көрсеткіші 93,7% құрады.
Кәсіптік егулермен қамтуды бақылау мақсатында егулерден бас тарту себептерін есепке алу және талдау жүргізіледі.
ДДҰ сарапшыларының бағалауы бойынша "Вакцинопрофилактика және таза су-бұл қоғамдық денсаулыққа нақты әсер ететін жалғыз шара". Соңғы 150 жылда ДДҰ мәліметтері бойынша әлемде өмір сүру ұзақтығы 30 жылға өсті, оның 25 - і екпе егудің арқасында.
Қазақстанда иммундау мәселелері денсаулық сақтау саласындағы басым бағыттардың бірі болып табылады. Халықты вакцинациялаудың арқасында дифтерия, сіреспе, көкжөтел, қызамық, індеттік паротит, қызылша, В вирустық гепатиті, полиомиелит, туберкулез, гемофильді жұқпа сияқты инфекциялармен сырқаттанушылық деңгейінің айтарлықтай төмендеуіне қол жеткізілді. Соңғы 15 жылда профилактикалық егулер күнтізбесі профилактикалық егулер жүргізілетін аурулардың тізбесін кеңейту есебінен үлкен өзгерістерге ұшырады, аралас екпелер енгізілуде. 2008 жылы гемофильді жұқпаға қарсы егу күнтізбеге енгізілді. Гемофильді жұқпаға қарсы екпені енгізу кезінде елімізде нәрестелер өлім-жітімі (20,2% - ға) және гемофильді таяқшаға байланысты менингоэнцефалиттің ауыр түрлерімен ерте жастағы балалардың аурушаңдығы айтарлықтай төмендеді. 2009 жылы екпе егу күнтізбесіне пневмококк инфекциясына қарсы екпе егу енгізілді.
Ұлттық профилактикалық егу күнтізбесімен қатар эпидемиялық көрсеткіштер бойынша егу күнтізбесі де бар. Бұл егулер жеке аумақтарда немесе халық арасындағы белгілі бір топтарда жасалады, мысалы, А гепатитіне, тұмауға, кене энцефалитіне, туляремияға, күйдіргіге, құтырмаға қарсы егу.
Қазақстанда 11 инфекцияға: туберкулезге, дифтерияға, полиомиелитке, қызылшаға, эпидемиялық паротитке, қызамыққа, сіреспеге, көкжөтелге, В гепатитіне, гемофильді жұқпаға және пневмококк жұқпасына қарсы егу міндетті болып табылады.
Жұқпалы аурушаңдыққа шалдыққан адам осы инфекцияны қайта жұқтыруды қабылдамайтын иммунитетке ие болады. Бірақ науқас адамнан жұқтырған жағдайда пайда болған инфекциялардың көпшілігінің ағымы ауыр және олар асқынуларға дейін жеткізуі мүмкін. Ауырған адам инфекцияның көзі және таратушысы бола алады, медицинада мұндай адамдарды екпе алғаннан кейін байқалмайтын бактерия тасымалдаушылары деп атайды.
Екпе алдымен қауіпсіздік және тиімділік жағынан зертханалық және клиникалық бақылаудан өтеді. Сонымен қатар, өндіруші шығарған екпенің әр партиясын тексеріледі. Екпе қолданатын елде тіркелген кезде мұқият тексеруден өткізіледі.
Екпені жүргізудегі шамалы сәтсіздіктер орын алған жағдайда инфекцияны тез қабылдайтын адамдардың жиналуына және үлкен өршулерге әкелуі мүмкін.
Екпе егудің көмегімен көптеген жұқпалы аурушаңдықтардың салдарынан болатын аурулар мен өлім-жітім санын едәуір азайтуға болады, ал кейбіреулері толығымен жойылады (табиғи шешек, полиомиелит).
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша, әлемде жыл сайын 1,5 миллиардтан астам адам немесе жалпы халықтың шамамен 1/3 бөлігі иммундау рәсімінен өтеді. Қазақстанда жыл сайын инфекциялық ауруларға қарсы шамамен 5 млн.адам, оның ішінде 1,3 млн. бала егіледі. Иммунопрофилактика саласындағы мемлекеттік саясаттың мақсаты аурушаңдықтың алдын алу, ал сырттан әкелінген жағдайда – жұқпалы ауруларды оқшаулауға және жоюға бағытталған.
Ұлттық егу күнтізбесіне сәйкес халыққа екпе егу тегін жүргізіледі.
Біздің балаларымыздың әл – ауқаты-бұл инфекциялар қаупінің болмауы-тек профилактикалық егулерді кеңінен жүргізудің арқасында қол жеткізілді.