📌Туляремия – табиғи ошақты жұқпалы ауру

Біздің облыстың 13 ауданының 9 ауданының аумағы туляремияның табиғи ошағы аймағында орналасқан. Облыс бойынша 2025 жылдың І-тоқсанында туляремиямен сырқаттану жағдайлары өткен жылдағыдай тіркелген жоқ. Соңғы жағдай 2018 жылы тіркелді – 1 жағдай, көрсеткіш -0,18.

Туляремия – жалпы интоксикациямен, қызбамен сипатталатын және қоздырғыштың берілу механизміне байланысты лимфа түйіндерінің, тыныс алу жолдарының, ас қорыту жолдарының, сыртқы жабындардың және басқа мүшелер мен жүйелердің зақымдалуымен сипатталатын бактериалды этиологиялы табиғи ошақты жұқпалы ауру.

Туляремия Francisella tularensis бактерияларынан туындайды, олар сыртқы ортада ұзақ уақыт сақтала алады: суда +13, +15° температурада 3 айға дейін; астықта, сабанда 0° төмен температурада кемінде 6 ай, су егеуқұйрықтарының терісінде +20-25 ° бір айға дейін сақталады. Туляремиядағы негізгі резервуар және инфекция көзі-жабайы және синантропты кеміргіштердің әртүрлі түрлері (ондатрлар, қояндар, су егеуқұйрықтары, сұр тышқандар, атжалмандар, тышқандар және басқалар. Адамнан адамға туляремия берілмейді.

Табиғи ошақтарда қоздырғыштың тіршілігін қолдайтын инфекцияның тасымалдаушылары-қан соратын жәндіктер (иксод және гамаз кенелері, масалар, соналар).

Адамның инфекцияны келесі жолдармен жұқтыруы мүмкін:

* қатынас - ауру немесе өлген кеміргіштер мен қояндармен байланыста болған кезде зақымдалған және зақымдалмаған тері мен шырышты қабаттар арқылы;

* алиментарлық-ауру кеміргіштерден туляремия қоздырғышымен ластанған тамақ өнімдерін, ауыл шаруашылығы өнімдерін және суды (құдық, тау бұлақтары және басқа да ашық су айдындары) пайдаланған кезде;

* ауа-шаң (аспирациялық) - ауру кеміргіштерден туляремия қоздырғышымен ластанған астықты қайта өңдеу, шөпті, сабанды көтерген кезінде пайда болатын ауа-шаң аэрозолін жұту кезінде;

* трансмиссивті-жұқтырған қан соратын буынаяқтылардың (масалар, соналар, кенелер) шағуы нәтижесінде жүзеге асырылады.

Аурудың белгілері қандай?

Ауру жедел басталады, температураның кенеттен 39-40°C-қа дейін көтерілуі. Қатты бас ауруы, бас айналу, аяқ, арқа және бел аумағының бұлшық еттерінің ауруы, тәбеттің жоғалуы. Тән белгісі-лимфа түйіндерінің ұлғаюы, олардың мөлшері бұршақтан жаңғаққа дейін болуы мүмкін.

Өзіңізді туляремия ауруынан қалай қорғауға болады?

Туляремияның нақты алдын алудың ең тиімді әдісі ол иммундау. Вакцинация туляремияның табиғи ошақтарында тұратын, 7 жастан 55 жасқа дейінгі, медициналық қарсы көрсетілімдері жоқ және қауіп тобына кіретін адамдар: аңшылар, балықшылар арасында жоспарлы түрде жүргізіледі. Ревакцинация 5 жылдан кейін жүргізіледі.

* Қансорғыш жәндіктер мен кенелерден қорғану үшін репелленттерді, жеке қорғау құралдарын, қорғаныш киімін пайдалану қажет, егілмеген халықтың қолайсыз аумақтарға кіруін шектеу қажет;

* Бөлмеде кеміргіштер пайда болған кезде оларды тұзақтар немесе химиялық заттар көмегімен жоюға бағытталған шаралар қабылдау керек.

* Аулалар мен бақша учаскелеріндегі тазалықты қатаң қадағалау, қоқыстануға жол бермеу, қоқыс пен тамақ қалдықтарын қатаң белгіленген орындарда, тығыз жабылатын қақпақтары бар қоқыс жинағыштарда сақтау;

* Азық-түлікті кеміргіштер кірмейтін жерлерде, суды жабық ыдыстарда сақтау керек.

* Кеміргіштердің іздері бар тағамдарды жеуге болмайды, сонымен қатар кеміргіштермен зақымдалған саңырауқұлақтарды жинамаңыз (тістерінің ізі, қоқыстың болуы). Көкөністер мен жемістерді ішу, жуу, тамақ дайындау үшін тек қайнатылған суды пайдалану керек;

* Ашық су айдындарында шомылудан аулақ болу. Аңшылықта қоян, ондатр, атжалмандар мен су егеуқұйрықтарының терісін сыпырғанда қолды дезинфекциялау қажет.