
Сібір жарасы – бұл жануарлар мен адамдардың аса қауіпті жұқпалы ауруы, көбінесе ауыр және өліммен аяқталады. Сібір жарасының қоздырғышы – оттегіге қол жеткізген кезде денеден тыс сібір жарасы бактериясы споралар түзеді. Жануарлар үшін сібір жарасының көзі ластанған топырақ болып табылады, онда бұл ауруды тудыратын микробтар ондаған жылдарға дейін сақталуы мүмкін және тіпті белгілі бір жағдайларда көбейе алады. Жануарлардың ауруды жұқтыруы көбінесе
жұқтырған шөпті жеген кезде, сондай-ақ жануарлар шөппен бірге ластанған топырақ бөлшектерін алып, төмен шөпті құрғақшылық кезінде болады.
Сібір жарасының белсенділену жиілігі көбінесе табиғи, климаттық факторлармен (құрғақшылық) байланысты, бұл ауылшаруашылық жануарларының сібір жарасы ауруына әкеледі.

Республиканың өңірлерінде ветеринариялық куәландырусыз мәжбүрлі түрде сойылған ауру ауыл шаруашылығы жануарлары (ІҚМ, жылқы), республикадағы эпизоотиялық жағдайдың жыл сайын нашарлауы және адамдардың сібір жарасымен ауыруына алып келеді.

Сібір жарасы адамдарға инфекция жұқтырған жануарлардың етімен, мал шаруашылығы өнімдерімен (тері, жүн) байланыста болған кезде жұғады. Адамнан адамға сібір жарасы берілмейді.

Адамда сібір жарасының белгілері – жедел басталу, безгек (39-40°C дейін); тері (ойық жара) формасы споралар терінің жараланған бетіне түскенде пайда болады (кесу, сызаттар, жаралар) теріде жаралар пайда болады; өкпе түрінде кеудедегі ауырсыну, ентігу, қанды қақырық, пневмония; ішекте-қанды диарея, құсу, метеоризм. Инкубациялық кезең, яғни инфекция сәтінен бастап алғашқы белгілер пайда болғанға дейінгі уақыт бірнеше сағаттан бір аптаға дейін, көбінесе бұл кезең 2-3 күнге созылады. Адамдарға инфекция ауру жануарлармен тікелей байланыста болған кезде, оларды мәжбүрлеп сою және ет пен олардан алынған шикізатпен, ластанған сыртқы орта объектілерімен жұғады.

Ауру малмен тікелей байланыста болған кезде, микробтар ауыздың, мұрынның, көздің, асқазан-ішек жолдарының терісі мен шырышты қабаттары арқылы жануарларды күту кезінде, олардың мәйіттерін ашу, терісін алу және тұтас етті бөлу кезінде, ветеринариялық-санитариялық ережелерді сақтамаған кезде, ауа-шаң немесе ауа-тамшы жолдарымен, сібір жарасы таяқшаларының споралары жеткіліксіз термиялық өңделген ет өнімдерін тұтынған кезде тыныс алу жолдарына енеді.

Сібір жарасының инфекциясын қалай болдырмауға болады

Адамдар мен жануарларды сібір жарасына қарсы вакцинамен вакцинациялау өте маңызды. Барлық ауылшаруашылық жануарлары жыл сайын вакцинациялауға жатады. Егулерді сондай-ақ зертхана қызметкерлеріне, жұқтыру қаупімен байланысты ветеринариялық мамандарға, ауыл шаруашылығы жануарларын союмен және сібір жарасы бойынша қолайсыз аумақта жануарлардан алынатын шикізатты өңдеумен айналысатын адамдарға жүргізеді.

Егер жануарларда ауру белгілері пайда болса, дереу ветеринарға жүгіну керек. Инфекцияның одан әрі таралуын болдырмау үшін адамдар мен жануарлардың ауру жануармен, ластанған топырақпен және басқа да ластанған қоршаған орта заттарымен байланысын болдырмау қажет. Сібір жарасымен ауырып қалған мал немесе одан өнім алынған болса, оларды жою жөнінде шұғыл шаралар қабылданады, мәйіттер өртенеді, залалданған объектілер зарарсыздандырылады.

Ауру жануарлармен немесе жұқпалы материалмен байланыста болған адамдар 2 апта ішінде белсенді дәрігерлік бақылауға және профилактикалық емдеуге жатады.