БЦЖ вакцинациясы дегеніміз не, қарсы көрсеткіштер мен жанама әсерлері
Міндетті вакциналардың бірі — балаларға салынатын БЦЖ вакцинациясы, ол алғаш рет нәресте шағында-перзентханада, нәресте туылғаннан кейін 3-4 күн ішінде жасалады. Бұл вакцина туралы көптеген аңыздар, оның салдары туралы көптеген қорқынышты әңгімелер бар. Оларды естіген ата-аналар мұқият түсінбестен осы вакцинациядан бас тартады.
БЦЖ — BCG–BacillusCalmette, яғни Кальметт-Герен бацилласы дегенді білдіретін шетелдік аббревиатура. Бұл адамдар үшін қауіпті емес, өйткені ол арнайы жасанды ортада өсіріледі. Оның негізгі ерекшеліктері— туберкулезді жұқтырудан емес, жасырын инфекцияның ашық ауруға айналуынан қорғайды; аурудың ауыр түрлерінің — туберкулезді менингиттің, буындар мен сүйектердің инфекциясының, өкпенің қауіпті инфекцияларының дамуына жол бермейді; балалар арасындағы сырқаттанушылықтың айтарлықтай төмендеуіне қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Мұндай вакцинацияның маңыздылығы ескерілетіндіктен, жаңа туған нәрестелерде БЦЖ вакцинациясы перзентханада қарсы көрсетілімдер болмаған кезде салынады. Содан кейін, қажет болған жағдайда, ол тағы бір рет енгізіледі— бұл процесс ревакцинация деп аталады. Бұл әдіс кішкентай ағзаның туберкулезге қарсы иммунитетін арттыруға, микобактериялардың әсеріне төзімділік пайызын арттыруға мүмкіндік береді. Бұл ретте 6 жаста ревакцинация қажет.
Вакцинация үшін шала туылу сияқты қарсы көрсеткіштер бар (егер баланың салмағы 2500 грамнан аспаса); өршу кезіндегі аурулар (вакцинация сауыққаннан кейін салынады); жатырішілік инфекция; гемолитикалық ауру; іріңді-септикалық аурулар; жүйке жүйесінің ауыр зақымдануларындағы неврологиялық белгілер; терінің ауқымды зақымдануы; қатерлі ісіктер; бастапқы иммун тапшылығы; иммуносупрессанттарды қабылдау; отбасының басқа мүшелерінде туберкулез; сәулелік терапия; анада АИТВ-инфекциясының болуы. Ревакцинация үшін (2 айдан кейін) қарсы көрсетілімдердің бірнеше басқа тізімі бар: өткір аурулар; аллергиялық реакциялар; иммун тапшылығы; күмәнді немесе оң Манту реакциясы; қатерлі ісіктер; сәулелік терапия; иммуносупрессанттарды қабылдау; туберкулез; алдыңғы вакцинацияға күрделі реакция; туберкулезбен ауыратын науқаспен байланыс.
Дәрігер баланы вакцинациялаудан бұрын осы қарсы көрсетілімдердің болуын анықтауға міндетті, өйткені оларды сақтамау норманың бұзылуына және асқынуларға әкеледі. БЦЖ вакцинациясынан кейінгі реакцияға сәйкес, яғни вакцинацияның сәтті өтуіне, нәрестеде туберкулезге қарсы иммунитет қалыптасуына байланысты қорытынды жасалады.
Ата-аналарға БЦЖ вакцинациясынан кейінгі реакцияның норма аясында даму көріністерін, кей жағдайларда мұқият болып, олар туралы дәрігерге уақтылы хабарлау керек. Егер БЦЖ вакцинасының орны қызарған болса, бұл реакция вакцинациядан кейін бір жыл ішінде қалыпты болып саналады. Әсіресе инъекция орнында пайда болған қызару ата-аналарда үрей туғызады. Шынында да, бірнеше ай бойы ине орнында ортасында ақ басы бар ірің пайда болады. Ол біртіндеп қыртыспен жабылады, оны алуға немесе ештеңе жағуға болмайды, кейін ол өздігінен алынып қалады, ал вакцина орны жазылып кетеді. Сондықтан, егер БЦЖ вакцинасы іріңдесе, қорықпаңыз - бұл сіздің оған дұрыс қарамай, немесе бала денсаулығында кінәрат бар дегенді білдірмейді. Барлығы осылай болуы керек.
Егер БЦЖ вакцинациясынан кейін баланың қлындаіз болмаса, қосымша тексеру қажет болады. Әрі қарай, вакцинацияны тағы қайталау керектігін немесе болмайтынын дәрігер шешеді. Салдардың тағы бірі БЦЖ вакцинациясынан кейін бірнеше күн ішінде жоғары температура болуы мүмкін. Егер ол ауыр өтпей, 2-3 күннен кейін басылса, қорқудың қажеті жоқ: ағза оған енгізілген бактерияларға белсенді жауап береді. Егер температура тым жоғары болса және 3 күннен ұзаққа созылса, дереу медициналық көмекке жүгінуіңіз керек.
Вакцинация жасамас бұрын дәрігерлер ата-аналарға қарсы көрсетілімдерді сақтамаған жағдайда БЦЖ вакцинациясы қаншалықты қауіпті екендігі туралы кеңес беруі керек. Қарсы көрсетілімдер болмаса - қауіпті те жоқ. Есесіне баланың ағзасы туберкулез сияқты қорқынышты аурудан қорғалғанына сенімді болады, ол 100% болмаса да , кем дегенде аурудың жеңіл түріне кепілдік беріледі. Балаңыздың денсаулығына байланысты жауапты шешім қабылдамас бұрын, сіз оның барлық жағымсыз жақтарын сараптауыңыз керек.