Зоб

Зоб – бұл әртүрлі себептермен пайда болуы мүмкін қалқанша безінің ауруы. Ауру қабыну процестеріне немесе ісік пайда болуына байланысты емес қалқанша безінің ұлпасының өсуімен байқалады. Зобтың эндемиялық таралуы судағы микроэлементтердің жеткіліксіз болуымен байланысты. Эндемиялық ошақтарда адамға зоб бала кезінен әсер етеді. Болашақта ісік өсе береді, ауыр жағдайларда жақын маңдағы органдардың жұмысының бұзылуына әкелетін мөлшерге жетеді, тіпті жұмыс қабілеттілігін жоғалтуға дейін барады.

Эндемиялық зобтың ошақтары Жердің екі жарты шарыңда да жиі кездеседі, бірақ олардың әрқайсысында халықтың жаппай аурулары пайда болмайтын қатаң анықталған шекаралар бар. Зобтың эндемиялық ауруының негізгі себебі – қалқанша безінің қалыпты дамуы мен қызметі үшін қажетті йодтың ағзаға енбеуі.

Бұл аймақтың жалпы жеткіліксіз йодталуына байланысты. Бұл жерлерде су, топырақ, соңымен өсімдіктер мен тамақ өнімдері йодқа бай емес. Эндемиялық зоб қоршаған ортаға йод буларының түсуінің қуатты көзі болып табылатың теңізден алыс, көбінесе таулы аймақтарда болады. Көбінесе бұл жерлерде мұздан шыққан тұзсыз суды пайдалану жалпы йод жетіспеушілігін одан әрі күшейтеді. Мұндай жағдайларда халықты йодталған өнімдермен қамтамасыз ету, ас тұзын йодпен байыту сияқты тұзға бай йодтың басқа көздерінің барлық мүмкіндіктері пайдаланылуы тиіс. Зобтың даму қаупін азайтуға салауатты өмір салты, ұтымды тамақтану – көкжидек, мүкжидек, жасыл бұршақ, қара өрік, теңіз балдыры сияқты табиғи тағамдар, сондай-ақ дәрігер жазып берген дәріхана өнімдерін пайдалану ықпал етеді.