20 қазан Дүниежүзілік остеопорозға қарсы күрес күні

             20 қазан бүкіл әлемде Дүниежүзілік остеопорозға қарсы күрес күні атап өтіледі. Жыл сайын бұл ауру бүкіл әлем бойынша 200 миллионға жуық әйелге әсер етеді: шамамен 60 жастағы әйелдер халқының оннан бір бөлігін, 70 жастағы-бестен бірін, 80 жастағы- бестен екісін және 90 жастағы- үштен екісін.

             Бұл аурудан қазақстандықтар да зардап шегеді.

             Бұл өте кең таралған созылмалы қаңқа ауруы, онда сүйектер біртіндеп беріктігін жоғалтып, сынғыш болады, нәтижесінде остеопорозды сынықтар пайда болады. Грек тілінен аударғанда остеопороз "нәзік сүйек"деп айтылуы бекер емес.

             Осы аурумен ауыратын науқастар арасында сүйек сынуы әр 3 секунд сайын тіркеледі. Статистикаға сәйкес, әлемде жыл сайын шамамен 9 миллион адам осы себептен сүйек сынығын алады. Дистальды білектің, омыртқаның сынуы жиі кездесетін типтік сынықтарға жатады, ал жамбас мойнының сынуы ең қауіпті сыныққа жататындықтан, сынық алған пациенттердің 40% - ы бірінші жылы қайтыс болуы ықтимал.

             Тек Қазақстанда ғана ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің деректері бойынша күн сайын санның проксимальды бөлігінің 32 остеопороздық сынықтары тіркеледі. Мамандардың болжауынша, 2050 жылға қарай дистальды білек пен проксимальды иық сүйегі сынған науқастар санының екі есе өсуін күтуге болады, сонымен қатар жамбас сынған науқастар санының 140% - ға өсуі күтілуде.

             Остеопороз ҚР Денсаулық сақтау министрлігі үшін әлеуметтік маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Соңғы онжылдықтарда 50 жастан асқан халық санының өсуіне байланысты аурудың өсуі байқалды. Жасы неғұрлым үлкен болса, сыну қаупі соғұрлым жоғары болады.

             Остеопорозға тәуекел топқа аз қозғалысты өмір салтындағы, ұзақ төсек тартып жатқан, дұрыс  тамақтанбайтын (D дәрумені мен кальций жеткіліксіз тағамдарды тұтыну), күн сәулесінде жеткіліксіз болатын, жаман әдеттері бар және кейбір дәрі-дәрмектерді бақылаусыз тұтынатын адамдар жатады.

             Остеопороздың және сынықтардың алдын-алудың негізгі шараларына кальций мен D дәрумені жеткілікті мөлшерде тамақтануды қамтамасыз ету жатады. D дәрумені күн сәулесінің әсерінен теріде түзіледі (ультракүлгін сәуле организмде кальцийдің сіңуіне көмектесетін D дәруменінің түзілуіне ықпал етеді). Ұзақ қыс мезгілінде D дәруменінің өндірісі іс жүзінде тоқтайды.

             Сонымен қатар, D дәрумені кейбір тағамдарда кездеседі, мысалы, майлы балық (майшабақ, Сардина, Лосось), балық уылдырығы, бауыр, жұмыртқаның сарысы, жаңғақтар, ірімшік. Сүт өнімдері мен майдың құрамында D дәрумені мөлшері әлдеқайда аз.      

             Кальцийдің ең көп мөлшері күнжітте (1500 мг /100 г өнім), ірімшіктің қатты сорттарында (600 мг /100 г өнім), сардиналарда (350 мг/100 г), бадамда (260 мг/100 г), балдыркөкте (240 мг/100 г), кептірілген өрікте (180 мг/100 г), сүзбеде (90 мг/100 г өнім), қырыққабат көкөністерінде (шалқан, брокколи, гүлді қырыққабат және т.б.).

             Сонымен қатар, қалыпты физикалық белсенділік, күнделікті серуендеу, жүзу, гимнастика, би, белсенді өмір салты әл-ауқатты жақсартып, салауаттылық сезімін тудырады және өмір сапасын жақсарту арқылы сыну жиілігінің төмендеуіне себеп болады.

             Жоғарыда көрсетілген қарапайым ұсыныстарды сақтай отырып, сіз өзіңізді тәуекелден қорғайсыз.

            Остеопорозға жол жоқ!