Қауіпті жүктерді авиакөлікпен тасымалдау қағидалары

 

       Қауіпті жүк дегеніміз не?

       Қауіпті жүк − бұл көлік оқиғасы не оны тасымалдау нәтижесінде адамдардың денсаулығына немесе өміріне, сондай-ақ қоршаған ортаға зиян келтіретін жүк. Мұндай жүктерді тасымалдауға белгілі бір шектеулер қойылады.

       Халықаралық көлік авиациясы ұйымының (ICAO) ережелеріне − техникалық басшылық болып табылатын және заң күші бар авиакөлікпен қауіпті жүктерді қауіпсіз тасымалдау жөніндегі техникалық нұсқаулықтарға сәйкес қауіпті жүктер сыныптарға бөлінеді:

1-сынып - жарылғыш материалдар;

2-сынып - сығылған, сұйытылған және қысыммен ерітілген газдар;

3-сынып - тез тұтанатын сұйықтықтар;

4-сынып - тез тұтанатын қатты заттар, өздігінен тұтанатын заттар; сумен өзара әрекеттескенде тұтанғыш газдар бөлетін заттар;

5-сынып  - тотықтырғыш заттар және органикалық пероксидтер;

6-сынып - улы заттар және инфекциялық заттар;

7-сынып - радиоактивті материалдар;

8-сынып - күйдіргіш және (немесе) коррозиялық заттар;

9-сынып - басқа да қауіпті заттар.

       Азаматтық әуе кемелерінде әуе арқылы қауіпті жүктерді тасымалдау қағидаларына сәйкес жөнелтуші әуе кемелерімен тасымалдау үшін қауіпті жүктерді анықтайды және тиісті түрде дайындайды, қауіпті жүктің әуе кемелерімен тасымалдау үшін тыйым салынбағанына, сыныпталғанына, буып-түйілгеніне, таңбаланғанына, белгілермен жабдықталғанына және жүк жөнелтушінің қауіпті жүкке арналған декларациясымен (қауіпті жүкті тасымалдау құжаты) бірге жүретініне көз жеткізеді) Техникалық нұсқаулықтардың талаптарына сәйкес рәсімделген. Жүкқұжатта жүк жөнелтушінің қауіпті жүкке арналған декларациясы туралы, тасымалдау үшін ұсынылған қауіпті жүктің тиеп-жөнелту атауларына сәйкес толық көлемде айқындалғанын, жіктелгенін, буып-түйілгенін, таңбаланғанын, қауіптілік белгілерімен жабдықталғанын және әуе кемесінің тасымалдауға дайын күйінде екенін куәландыратын ақпарат болуға тиіс. Шет мемлекетке қауіпті жүкті тасымалдау кезінде декларация қосымша ағылшын тіліне аударылады. Ұшу алдында әуе кемесінің командиріне қауіпті жүк туралы жазбаша ақпарат беріледі, сондай-ақ межелі әуежай әуе кемесінің бортында қауіпті жүктің бар екендігі туралы хабардар етіледі.

      Тасымалдау үшін қауіпті жүктер мына жағдайларда қабылданбайды:

      1) егер Техникалық нұсқаулықтарда көрсетілген жағдайларды қоспағанда, қауіпті жүкке жүк жөнелтушінің осындай құжаттың болуы талап етілмейтіні туралы декларациясымен бірге жүрмесе;

     2) егер қабылдау тәртібіне сәйкес қауіпті жүктері бар жүк орнын, сыртқы орамасын немесе жүк контейнерін тексеру болмаса.

      Әуе кемесінің бортында қауіпті жүктерді жөнелту кезінде оларды зақымданудан қорғау қамтамасыз етіледі, ұшу кезінде оның қозғалуын болдырмайтындай етіп бекітіледі.

      Авиациялық оқиға немесе елеулі авиациялық инцидент жағдайында тасымалдаушы әуе кемесінің бортындағы қауіпті жүктер туралы мәліметтерді авариялық қызметтерге дереу береді. Авиатасымалдаушы 24 сағат ішінде мемлекеттің және елеулі авиациялық инцидент болған мемлекеттің азаматтық авиация саласындағы тиісті уәкілетті органдарына мәліметтерді береді.

      Қауіпті жүктер әуе кемесінің салонында жолаушылары бар немесе экипаж кабинасында тасымалданбайтынын есте ұстаған жөн.