Рентген сәулелері - ультракүлгін және гамма-сәулелену арасындағы диапазонда болатын электромагниттік толқындар. Сондықтан рентген аппараты иондаушы сәулеленудің көзі болып табылады, оның шамадан тыс дозаларыы ДНҚ және РНҚ тізбектерінің тұтастығының бұзылуына әкелуі мүмкін.
Рентген сәулелері медицинада көптен бері қолданылып келеді. Рентген сәулелері бүкіл әлемде органдар мен жүйелердің патологиясын диагностикалау үшін қолданылады, өйткені ол диагнозды анықтауды айтарлықтай жеңілдететін жоғары сападағы суреттерді алуға мүмкіндік береді. Алайда ол тез арада сынға ұшырай бастады, сондықтан ультрадыбыстық сияқты заманауи технологияларды қолдануға деген құлшыныс артуда. Дегенмен, рентгендік зерттеулерден бас тарту әлі мүмкін емес, өйткені бұл зерттеу әдісі көптеген салаларда ең тиімді әдістердің бірі болып қала береді.
Статистикаға сәйкес, барлық диагноздардың шамамен 50% -ы осы технологияны қолдану арқылы тексеруден кейін жасалады. Рентген сәулелері травматология мен стоматологияда қолдану ерекше маңызды. Сәулеленудің бұл түрінің артықшылығы аурудың дамуының бастапқы кезеңдерінде көптеген диагноздарды қоюға мүмкіндік береді. Біздің көпшілігіміз жыл сайынғы флюорографиядан өтеміз, ал флюорография рентген сәулелерінің бір түрі болып табылады. Бұл тәжірибе өкпедегі патологияны ерте диагностикалаудың арқасында туберкулезбен ауыратындардың санын айтарлықтай азайтты.
Жалпы, рентген сәулесінің қоғамға тигізетін пайдасы даусыз, бірақ енді оның адамға әсері туралы айтуымыз керек.
Қоғамдағы негізгі наным - рентген сәулелері ісік тудыруы мүмкін. Дегенмен, бұл үлкен дозалардың әсерінен ғана болуы мүмкін.
Рентген сәулелерінің зиянды әсерін келесі әрекеттерді орындау арқылы азайтуға болады:
- зерттеулерді қатаң түрде дәрігердің нұсқауы бойынша ғана жүргізу;
- «уақыттан қорғауды» қолданыңыз, яғни бір күнде екі немесе одан да көп рентгендік зерттеу жүргізбеңіз;
- зерттеу жүргізілетін органға іргелес дененің мүшелері рентген кабинеттерінде бар жеке қорғаныс құралдарын пайдалану арқылы қорғалуы тиіс (мысалы, жамбас сүйектері мен жамбас буындарын тексеру кезінде шап аймағын қорғасынды резеңке алжапқышпен жабу).
- 15 жасқа дейінгі балаларды және жүкті әйелдерді рентген сәулелендіру ерекше қажеттілік болған жағдайларда ғана жүргізілуі керек. Жүкті әйелдерге, әсіресе жүктіліктің алғашқы айларында рентгендік зерттеу жүргізу қажет емес деп саналады. Алайда, ананың жағдайына қауіп төнетін жағдайларда, мысалы, пневмония немесе жарақат алған жағдайда, алдымен ішті арнайы алжапқыштармен және пластиналармен қорғағаннан кейін рентгенге түсіруге болады.
Зерттеу жүргізу алдында дұрыс дайындықжасаусенімді, нақты нәтиже алудың негізі болып табылады және зерттеулердің қайталануын болдырмайды.
Мысалы, бел аймағының рентгенографиясы кезінде омыртқаның көлеңкесіне түскен газ және ішек кескіннің дұрыс оқылмауына және оны қайтадан жасауына әкеледі, бұл қосымша сәулеленуге алып келеді.
Рентгендік әсер адам ағзасына айтарлықтай зиян келтіре алмайды. Рентгендік зерттеу, оның ағзаға ықтимал қауіпті әсері болса да, орынды жасалған сәулеленулер іс жүзінде қауіпсіз.
Әр адамның денсаулығы тікелей өз қолында. Денсаулығыңызды қадағалаңыз, салауатты өмір салтын ұстаныңыз, сол кезде Сізге рентген сәулесі ешқашан қажет болмауы мүмкін.