Абайлаңыз - бруцеллез!

Бруцеллез бойынша Қазақстан Республикасындағы эпидемиологиялық жағдай соңғы жылдары жақсару үрдісіне ие емес. Бруцеллез бойынша эпизоотиялық жағдай өте шиеленісті болып қала береді. Бруцеллез бойынша эпизоотиялық қолайсыздық және бруцеллезбен мал шаруашылығын жүргізу кезінде санитарлық-гигиеналық нормалар мен ережелердің бұзылуы осы инфекцияның таралуының негізгі себептері болып табылады.

Бруцеллез-зоонозды (жануарлардан адамға берілетін) жұқпалы ауру, қоздырғыштың берілуінің көптеген механизмдерімен, қайталанатын ағымымен, тірек-қимыл аппаратының, жүрек-тамыр және жүйке жүйелерінің басым зақымдалуымен жүретін хронизацияға бейімділігімен сипатталады. Бруцеллалар қоршаған ортада ұзақ уақыт өмір сүре алады. Тоңазытқышта сақталған шикі сүтте бруцеллез қоздырғышы 10 күнге дейін, сары майда − 4 аптадан астам, үй ірімшігінде − 3 апта, етте − 12 күнге дейін сақталады. Табиғи жағдайда ылғалды топырақта және көңде бруцеллалар 2 айдан астам өмір сүре алады. Мұздатылған жұқтырған ет және сүт өнімдерінде бруцеллалар сақтау мерзімі ішінде өміршең болып қала беретінін есте ұстаған жөн.

Бруцеллезбен ауыратын қой, ешкі, ірі қара, шошқа адамдар үшін инфекция көзі болып табылады. Инфекция адамға ауру жануардан жұғады жануарлардан алынатын шикізат (жүн, мамық, тері), ет-сүт өнімдері, жануарларды күтуге арналған жұқтырған заттар, нәжіс және бруцелла жұқтырған басқа да заттар. Адамға бруцеллезді жұқтыру үшін бірнеше тамақ жолдары тән (бруцеллезбен ауыратын жануарлардан алынған және жеткілікті термиялық өңдеуден өтпеген ет және сүт өнімдерін тұтыну кезінде), жанасу (ауру жануармен немесе шикізатпен және жануарлардан алынатын өнімдермен жанасу кезінде), ауа-тамшы (құрамында жүн, көң, жер фрагменттері бар шаңды ингаляциялау кезінде ауада). Инфекция сәтінен бастап симптомдар пайда болғанға дейінгі кезең 1 аптадан 2 айға дейін.

Аурудың басталуы дене температурасының 39-400C дейін көтерілуімен бірге жүреді (кешкі және түнгі температураның көтерілуі тән). Бруцеллездің белгілері тұмауға ұқсас безгек, арқадағы ауырсыну, дененің ауыруы, тәбеттің төмендеуі және салмақ жоғалту, әлсіздік, бас ауруы, түнгі терлеу, іштің ауыруы, жөтел. Асқынулар пайда болуы мүмкін сүйектер мен буындардың жергілікті іріңді инфекциясы дамиды: артрит, бурсит, остеомиелит.

Жүктілік кезінде болған бруцеллез түсік тастауға немесе ұрықтың даму ақауларына әкелуі мүмкін. Бруцеллездің алдын алу бұл аурудан қорғаудың негізгі әдісі-сүт пен етті тамақ ішер алдында термиялық өңдеу. Ауылшаруашылық жануарларымен жұмыс істеу кезінде жеке қорғаныс әдістерін сақтау да маңызды.

 

Ибентаева Б.Т. –департаменттің бас маманы