25 сәуір Дүниежүзілік безгекпен күрес күні
Безгек – өлімге әкелуі мүмкін адамның паразиттік ауруы. Безгек қоздырғышының тасымалдаушылары-Африка, Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінде кең таралған белгілі бір түрдегі масалар. Ауру 2-3 күн аралығымен мезгіл – мезгіл қайталанатын қызбалы шабуылдар түрінде жүреді.
Жыл сайын 25 сәуірде Дүниежүзілік безгекпен күрес күні атап өтіледі, бұл осы аурудың алдын алу мен бақылаудың маңыздылығын еске түсіруге себеп болады. Ағымдағы жылы безгекпен күрес күні "Безгек бізбен бірге аяқталады: қайта инвестициялау, қайта ойластыру, қайта тірілту"ұранымен өтеді.
Айтарлықтай прогреске қарамастан, безгек денсаулық сақтаудың маңызды мәселесі болып қала береді, әсіресе Сахараның оңтүстігіндегі Африка елдерінде, ДДҰ әр минут сайын аурудан бір адам қайтыс болады деп есептейді. Иммунитеті жоқ жас балалар, жүкті әйелдер, АҚТҚ/ЖҚТБ-мен ауыратын науқастар, эндемиялық елдерге халықаралық сапарлар жасайтын адамдар жұқтыру қаупіне көбірек ұшырайды.
- 2023 жылы әлемнің 83 елінде безгектің 263 миллион жаңа жағдайы тіркелді, бұл 2022 жылы 252 миллионнан және 2015 жылы 226 миллионнан жоғары.
- Дүние жүзінде безгектен қайтыс болғандардың жалпы саны 2023 жылы 597 000-ға жетті, ал 2015 жылы 578 000-ға жеткен болатын.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша, безгекпен күресу безгек паразиттерінің безгекке қарсы препараттарға төзімділігімен қиындайды, бұл емдеудің тиімділігіне қауіп төндіреді. Масалар инсектицидтерге төзімді болады, бұл тасымалдаушылармен күресудің алғашқы шараларының тиімділігін төмендетеді. Климаттың өзгеруі масалардың тіршілік ету ортасын және инфекция жолдарын өзгертіп, безгекпен күресудің жаңа мәселелерін тудырады.
Осы қиындықтарды жеңу және оларды жою жолындағы ілгерілеуді жеделдету үшін безгектің алдын алу, диагностикалау және емдеу қызметтеріне қол жетімділікті жақсарту, әсіресе ең қауіпті адамдар үшін инсектицидтермен өңделген торларды қолдану, инсектицидтердің қалдықтарын үй ішінде бүрку, химиопрофилактика, безгекке қарсы вакцинация және аралас терапия сияқты инновациялық стратегиялар мен құралдар қажет. Безгекті жою безгекпен күресудің түпкі мақсаты болып табылады.
Антонова И.А. – департаменттің бас маманы