Қостанай облысындағы ауыз су сапасының жай-күйі туралы
Су-жер бетіндегі тіршіліктің маңызды көздерінің бірі. Бұл таңғажайып сұйықтық барлық тірі организмдердің құрамына кіретін маңызды зат болып табылады.
Ол барлық жерде – күнделікті өмірде, ауыл шаруашылығында және өнеркәсіпте қажет. Табиғаттағы су ешқашан химиялық таза қосылыс түрінде болмайды. Әмбебап еріткіштің қасиеттеріне ие, оның құрамында әртүрлі элементтер мен қосылыстардың көп мөлшері бар, олардың құрамы мен сандық қатынасы судың пайда болу жағдайымен, Сулы жыныстардың құрамымен анықталады. Жер үсті және жер асты табиғи суларының құрамына олардың техногендік ластануы үлкен әсер етеді.
Судың сапасы-өмір сапасы. Ауыз су эпидемиялық және радиациялық тұрғыдан қауіпсіз, химиялық құрамы жағынан зиянсыз және қолайлы органолептикалық қасиеттерге ие болуы керек. Егер су жеткіліксіз болса немесе оның құрамы күмәнді болса, бұл әл-ауқатқа әсер етеді. Таза су энергия беріп, денені пайдалы минералдармен байыта алады, ал ластанған су денсаулықты айтарлықтай бұзады.
Халықты сумен жабдықтау жағдайын бақылау Қостанай облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау органдарының басым міндеттерінің бірі болып табылады. Қостанай облысының санитариялық қызметі су құбыры мен ұңғымалардың таратушы желілерінен халыққа берілетін ауыз судың сапасына ай сайынғы мониторингті жүзеге асырады. Ауыз судың сапасына санитариялық-эпидемиологиялық мониторинг сумен жабдықтау объектілерін тексеру кестесі бойынша, халықтан өтініштер келіп түскен кезде жоспардан тыс тәртіппен, орталықтандырылған және орталықтандырылмаған сумен жабдықтау объектілерінің жай-күйіне санитариялық-эпидемиологиялық мониторинг жоспары бойынша жүргізу іске асырылады.
Сондай-ақ шаруашылық жүргізуші субъектілердің өздері бақылаудағы объектілердегі судың сапасына өндірістік бақылау жүргізеді.
Соңғы 10 жылда Қостанай облысының аумағында су беру факторымен (ауыз суды пайдаланумен) байланысты аурулар тіркелген жоқ.
2022 жылы Қостанай облысының аумағында су құбыры ауыз суының сапасы ұсынылған гигиеналық нормалар шегінде қалды. Бактериологиялық көрсеткіштерге 2471 сынама зерттелді, оның ішінде гигиеналық нормативтерге 47 немесе 1,9% сәйкес келмеді (республика бойынша – 2,3%); санитариялық-химиялық көрсеткіштерге 2432 сынама зерттелді, оның 79 – ауытқулар анықталды немесе 3,25% (республика бойынша-3,8%).
2022 жылы санитариялық-химиялық көрсеткіштер бойынша ауыз орталықтандырылмаған судың сәйкес келмейтін сынамаларының үлес салмағы-15,6% (республика бойынша – 10,3%), микробиологиялық көрсеткіштер бойынша – 5,8% (республика бойынша – 6,0%) құрады.
Су сапасының нашарлауының көптеген себептері бар, олар белгілі бір минералдар бойынша жер үсті және жер асты суларының табиғи минералдануы, маусымдық сипаты (су тасқыны, қардың еруі кезінде), сондай-ақ су құбыры желілерінің, құдықтардың тозуы кезінде, апаттар нәтижесінде және басқа да көптеген себептер бойынша қайталама ластану болып табылады.
Эпидемиологиялық жағдайдың нашарлауына жол бермеу және су жолымен берілетін жаппай жұқпалы аурулардың алдын алу мақсатында қарапайым алдын алу шараларын сақтауды ұсынамыз: қайнатылған немесе бөтелкедегі суды тұтыну, тамақ дайындау, көкөністерді жемістерді жуу үшін тазартылған суды пайдалану, қолды жуудың қарапайым гигиеналық ережелерін сақтау.
Б.А. Қорғанбекова - департаменттің коммуналдық нысандар объектілеріндегі бақылау және қадағалау бөлімі басшысының м. а.