«Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі Санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитеті Қостанай облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті» республикалық мемлекеттік мекемесінің және оның аумақтық бөлімшелерінің қызметіндегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне сыртқы талдау нәтижелері бойынша ақпарат

«Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі Санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитеті Қостанай облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті» республикалық мемлекеттік мекемесінің және оның аумақтық бөлімшелерінің қызметіндегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне сыртқы талдау нәтижелері бойынша ақпарат

«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабының 2-тармағына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 4 желтоқсандағы №806 қаулысымен бекітілген сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне сыртқы талдау жүргізу қағидаларына сәйкес, Қазақстан Республикасы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) 2021 жылғы 3 ақпандағы №39 және Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2021 жылғы 3 ақпандағы №48 бірлескен бұйрығы негізінде, ағымдағы жылғы 1 ақпан мен 5 наурыз аралығындағы кезеңде «Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитетінің Қостанай облысы санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті» республикалық мемлекеттік мекемесінің және оның аумақтық бөлімшелерінің (бұдан әрі –СЭБ департаменті, СЭБ басқармасы, талдау объектілері) қызметінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне сыртқы талдау жүргізілді.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін сыртқы талдау қорытындылары бойынша талдау объектілерінің қызметінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің мынадай түрлері белгіленген:

- басшы лауазымдарға орналасудың ұзақ кезеңі («тұрақты байланыстар» және мүдделер қақтығысы тәуекелі);

- басшы құрамның орындаушылық құрамға мөлшерлес емес арақатынасы (жоғары шығындарға және білікті орындаушылардың кетуінің жанама тәуекелдеріне әкеп соғатын ұйымдастырушылық жетіспеушілік);

- жекелеген қызметшілердің біліктілігінің жеткіліксіздігі («заң біліктілігінің қателері» және «біліксіз шешімдерге дау айту» тәуекелдері);

- тиісті тәртіптік жауапкершілік шарасынан сайлау арқылы «алып кету» мүмкіндігі;

- көтермелеулерді төлеу туралы шешімдерді субъективті қабылдау мүмкіндігі (протекционизм тәуекелі);

- жекелеген ұйымдастырушылық-басқарушылық шешімдерді комиссиялық қабылдау (жауапкершіліктің «бұлыңғырлану» тәуекелі);

- сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау бағыты бойынша сыбайлас жемқорлыққа қарсы шаралардың жеткіліксіздігі;

- ішкі бақылау шараларының жеткіліксіздігі (барлық бағыттар бойынша, талдау объектілерінің барлық деңгейлерінде);

- ақпараттық саясаттың жеткіліксіз қамтамасыз етілуі (ССК өңірлік басқармаларының қызметі бойынша ақпараттың «жабық болу» тәуекелі);

- қауіпсіздік шараларын жеткіліксіз қамтамасыз ету (СКУД және бейнекамералардың болмауы, құқыққа қарсы мінез-құлықты жасыру тәуекелдері);

- қызметтің функционалдық бағыттарын айқындаудың олқылықтары-жеткіліксіз нақтылау, өзектілік, талдау объектілерінің жекелеген функцияларын оңтайландыру қажеттілігі;

- әлеуетті объектілер мен тексеру субъектілері туралы интеграцияланған мәліметтерді қамтитын ақпараттық жүйелердің болмауы (қауіптер «емес, қамту/чрезмерности» тексеру);

- бақылаудағы объектілер мен субъектілерге қатысты іріктеу және шешім қабылдау рәсімдерінің жеткіліксіз регламенттелуі (тексерулер кестесіне таңдап енгізу тәуекелдері);

- тексерулер жоспарын жасау бойынша жауапкершілік пен лауазымдық міндеттердің жеткіліксіз регламенттелуі (бұзушылықтардың «жазасыздығы» қаупі);

- жасалған жоспардың толықтығы мен заңдылығын мониторингтеудің немесе ішкі бақылаудың (қайта тексерудің) егжей-тегжейлі рәсімдерінің болмауы («бақылаусыз болу» тәуекелі);

- тексеруші лауазымды тұлғалардың құзыреттерінің жеткіліксіздігі (қате біліктілік және шешімдердің «дауласу» тәуекелдері);

- бақылаудағы субъектілер бойынша тексеруші тұлғаларға ротация жүргізбеу («тұрақты байланыстардың» және мүдделер қақтығысының тәуекелдері);

- дәлелді базаның объективті көздерінің жеткіліксіздігі (бұзушылықтардың жекелеген фактілерін жасыру тәуекелі);

- тексеру жүргізу барысында тексеруші лауазымды адамдардың барлық іс-әрекеттерін тіркеудің болмауы («толық болмау» және тексерудің селективтілігі тәуекелдері);

- тексеру парағы талаптарының «бұлыңғырлығы» (НҚА талаптарын іріктеп түсіндірудің тәуекелдері);

- дәлелдемелердің жекелеген түрлерін алу, алып қою және сақтау шараларының жеткіліксіздігі (дәлелдемелерді жою және ауыстыру тәуекелдері);

- нұсқамалардың орындалу мерзімдерін сайлау мүмкіндігі;

- нұсқамалардың талаптарын таңдап белгілеу мүмкіндігі;

- нұсқамалардың орындалуын негізсіз есепке алу мүмкіндігі (ҚР ӘҚБтК-нің 462-бабы бойынша материалдарды сотқа жібермеу, мерзімдерді орындамағаны және бұзғаны үшін жауапкершіліктен «алып кету» тәуекелі);

- нұсқамаларды орындаудың толықтығы мен сапасын ішкі бақылау шараларының жеткіліксіздігі;

- тексерулер мен әкімшілік істер қорытындыларының дәлелді базасын бұрмалау мүмкіндігі (тәуекел «жалтару» бойынша әкімшілік жауапкершіліктен 425-құжат ҒЗК обАП);

- цифрландырудың жеткіліксіздігі, алынған жабдықты пайдаланбау (мобильді планшеттер мен принтерлер);

- ҚР ӘҚБтК-нің 425-бабы салалық диспозициясын іріктеп түсіндіру мүмкіндігі;

- бақылау іс-шараларын және әкімшілік іс жүргізуді жүргізудің бірыңғай нормативтік бекітілген егжей-тегжейлі әдістемесінің болмауы;

- енгізілетін шектеулер негіздерінің  «бұлыңғыр» заңдық табиғаты;

- мониторингтік топтардың ЭСК органдарымен өзара іс-қимылының жеткіліксіздігі;

- мониторинг объектілеріне келуді таңдау (мониторингтік топтардың тәуекелі);

- мониторингтік топтардың материалдары негізінде қозғалған әкімшілік өндірістің дәлелді базасының жеткіліксіздігі;

- мониторингтік топтардың материалдары бойынша әкімшілік іс жүргізу мерзімдерін жүйелі түрде бұзу;

- материалдар мен алдын ала біліктілігі біліксіз тұлғалардың біліктілігі негізінде әкімшілік іс жүргізуді қозғау;

- кәсіптік бақылаудың әлеуетті объектілерінің бірыңғай базасының болмауы («ерікті қосу» қаупі);

- ақша қаражатын пайдалану рәсімдерінің ашық еместігі;

- өнімді сатып алу барысында ССК басқармаларының лауазымды тұлғаларының іс-қимылын бақылаудың жеткіліксіздігі;

- сатып алынатын өнімді есепке алудың жеткіліксіздігі, сараптама жүргізілгеннен кейін өнімді пайдалану және жою рәсімдерінің ашық еместігі;

- нұсқамалардың орындалуын бақылаудың жеткіліксіздігі;

- тексеру актісін беру рәсімдерін стандарттаудың болмауы (қорытындылар беруге ұқсас «Жасырын қызмет»);

- қорытындылар мен рұқсаттарды алған объектілердің сәйкестігін постбақылау рәсімдерінің болмауы.

 

Ұсынымдар

Баяндалғанның негізінде ұсынамыз:

  1. Комитетке заңнаманы өзгерту және мынадай бағыттарда ұйымдастыру-басқару қызметін орталықтандырылған оңтайландыру жөнінде ұсыныстар енгізу:

1) Отандық медициналық жоғары оқу орындарының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында бейінді мамандарды даярлау практикасын енгізу;

2) СЭБ аумақтық органдарының басшыларын ротациялау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

3) Әкімшілік шығыстарды үнемдеу және атқарушылық құрамның жалақысын арттыру мақсатында барлық деңгейлерде ССК органдарындағы басшылық лауазымдар жоспарын әзірлеу және оңтайландыруды жүргізу;

4) Тәртіптік іс жүргізу әдістемесін әзірлеу және бекіту (оның ішінде нақтылауымен негіздер мерзімінен бұрын алып тасталған тәртіптік);

5) Қызметшілерді көтермелеудің ішкі қағидаларын әзірлеу және бекіту (оның ішінде төлемдердің негіздері мен шеңберлерін нақтылаумен);

6) Қызметтің барлық негізгі бағыттары бойынша ішкі бақылаудың егжей-тегжейлі рәсімдерін әзірлеу және бекіту;

7) Тексерулер мен кәсіптік бақылаудың әлеуетті объектілері мен субъектілері туралы интеграцияланған мәліметтерді қамтитын ақпараттық жүйелерді әзірлеу және енгізу;

8) Бақылаудағы объектілер мен субъектілерге қатысты іріктеу және шешім қабылдау рәсімдерінің әдістемесін ішкі актілермен белгілеу (нақтылауымен сатыларын және жауапты тұлғалардың);

9) Бақылаудағы объектілер мен субъектілердің жасалған тізімінің толықтығы мен заңдылығы мәніне мониторинг (немесе ішкі бақылау) рәсімдерін әзірлеу және бекіту;

10) Бақылаудағы субъектілер бойынша тексеруші лауазымды тұлғаларды ротациялау рәсімдерін әзірлеу және бекіту (мамандар саны жеткілікті болған жағдайда);

11) Фото-бейнетіркеудің техникалық құралдарын сатып алуды жүргізу (видеожетондар);

12) Алынған сынамаларды уақытша сақтау үй-жайларын стационарлық бейнекамералармен жабдықтау мәселесін қарау;

13) Бақылау іс - шараларын фото-бейнетіркеуді жүргізу тәртібін, сондай-ақ бейнежетондар мен стационарлық бейнекамералар материалдарын сақтау және пайдалану мерзімдері мен тәртібін әзірлеу және бекіту;

14) Бақылау іс-шараларын (тексерулер мен кәсіптік бақылау) жүргізу әдістемесін әзірлеу және бекіту, дәлелдемелер базасын жинау мен біліктілігінің дұрыстығына ішкі бақылау рәсімдерін белгілеу, нұсқамалар енгізу, олардың орындалу мерзімдері мен есепке жатқызылуын айқындау, әкімшілік іс жүргізудің барлық сатыларын жүзеге асыру;

15) Өңірлердің бас мемлекеттік санитарлық дәрігерлерінің қаулыларын НҚА санатына енгізу. Салалық заңнамада оларды тіркеудің және күшіне енудің жеделдетілген рәсімі белгіленсін;

16) Мониторингтік топтар қызметінің егжей-тегжейлі рәсімдерін (оның ішінде рейдтік іс-шаралар рәсімдерін регламенттеумен, болжамды бұзушылықтарды тіркеумен және оларды ЭСК органдарына жолдаумен), сондай-ақ барлық мүдделі органдар мен тараптардың өзара іс-қимыл жасау рәсімдерін нормативтік деңгейде бекіту;

17) Техникалық регламенттерде белгіленген талаптардың сақталуын бақылау рәсімдерін оңтайландыру мәселесін қарау (ақша қаражатын пайдалану және есепке алу, тауарларды сатып алу және есепке алу, үлгілерді жою және т.б. бөлігінде);

18) Жоғары тәуекел дәрежесіне жатқызылмаған объектілерге тексеру актісін беру рәсімін стандарттау;

19) Қорытындылар мен рұқсаттарды алған объектілерге қатысты сәйкестік мәніне постбақылау рәсімдерін әзірлеу және бекіту;

  1. Талдау объектілерінің ұйымдастырушылық-басқарушылық қызметінің бағыттары бойынша:

20) Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу жоспарын әзірлеу және бекіту (СЭК департаменті және СЭК өңірлік басқармалары деңгейінде), жауапты тұлғаларды айқындау;

21) СЭК департаментінің ресми интернет-сайтында өңірлік көрсеткіштер бойынша бөле отырып, СЭК басқармаларының қызметі туралы егжей-тегжейлі ақпаратты орналастыру практикасын енгізу, жауапты тұлғаларды айқындау;

22) Комитетпен келісім бойынша СКУД СЭК департаменті мен басқармаларының ғимараттары мен негізгі үй-жайларын және стационарлық бейнекамералармен қамтамасыз ету мәселесін қарау;

23) Қызметтің функционалдық бағыттары бойынша талдау объектілерінің құрылтай құжаттарына заңдық тексеру жүргізу, өзекті функцияларды анықтау, қолданыстағы функцияларды оңтайландыру немесе нақтылау;

24) Уәкілетті тұлғалардың лауазымдық нұсқаулықтарында бақылаудағы объектілер мен субъектілердің тізімін жасау үшін жауапкершілік белгілеу (жоспарлы тексерулер, кәсіптік бақылау кезінде);

25) Әкімшілік өндіріс барысында сатып алынған жабдықты – мобильді планшеттер мен принтерлерді пайдалану практикасын енгізу, жауапты тұлғаларды айқындау;

26) Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне сыртқы талдаудың қорытындыларын талдау объектілерінің интернет-сайтында жариялау;

27) Талдау қорытындыларын қараумен кеңес өткізу, Департаментпен келісім бойынша анықталған сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің алдын алу жөніндегі шараларды әзірлеу.