Тұрмыстық химия тауарларына қойылатын талаптар

Тұрмыстық химия тауарларына қойылатын талаптар

Тұрмыстық химия тауарлары (бұдан әрі-ТХТ) ұнтақтар, паста тәрізді, гель тәрізді қатты және сұйық нысандар түрінде кәдімгі және аэрозольді қаптамада шығарылады. Қазіргі уақытта ТХТ құралдарын қолданбай өмір сүру мүмкін емес: кір жуғыш ұнтақ, ас үй мен жуынатын бөлмеге арналған әртүрлі тазалау және жуғыш заттар, ыдыс жууға арналған құралдар, терезелер мен айналарды тазалауға арналған құралдар, ауа тазартқыштар, кілем тазалағыштар және т. б.

ТХТ қауіпсіздігі әзірленген қорғау шараларының мақсаты мен тәсілін және жеткіліктілігін ескере отырып, құрамымен және рецептурасымен қамтамасыз етіледі.

ТХТ құралдары әзірленген қорғау шараларын ескере отырып, мақсаты бойынша пайдаланған кезде адам денсаулығына, қоршаған ортаға зиян келтірмеуге тиіс және белгіленген санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес келуге тиіс.

ТХТ-ға қойылатын талаптар Кеден одағы комиссиясының 28.05.2010 жылғы № 299 шешімімен бекітілген "Санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға (бақылауға) жататын тауарларға қойылатын бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптармен" (бұдан әрі-БСГТ) регламенттелген.

Тұрмыстық химияны сатып алғанда, өнімнің құрамына назар аудару керек. Денсаулыққа ең қауіпті зиянды заттар-хлор және оның қосылыстары, беттік белсенді заттар (ББЗ), фосфаттар.

Хлор және оның қосылыстары дезинфекциялау құралдарында, ағартқыштарда, ыдыс жуғыш заттарда болады. Хлор тыныс алу жолдары мен көздің шырышты қабаттарына тітіркендіргіш әсер етеді, бұл бастапқы қабыну өзгерістеріне әкеледі, содан кейін қайталама инфекция оңай қосылуы мүмкін.

Беттік белсенді заттар барлық тазартқыштар мен жуғыш заттарда кездеседі. Олардың әрекеті май молекулаларын байланыстыруға және оларды беттерден шығаруға негізделген. Оларды күнделікті өмірде жиі және мол қолдану терінің майсыздандырылуына және дегидратациясына әкеледі.

Фосфаттар сусабындар, сұйық сабындар, кір жуғыш заттар құрамындағы суды жұмсарту үшін қолданылады. Тері жасушаларының қышқыл-негіздік тепе-теңдігін бұзу, яғни табиғи қорғанысты бұзу, ББЗ жақсы енуіне және онда қалуына мүмкіндік береді, кейіннен аллергия мен терінің тітіркенуін тудырады.

Ескертпе таңбалаусыз және ТХТ барабар қорғау шараларымен қолдану тәсіліне нұсқаусыз жүгінуге жол берілмейді, олар:

- асқазанға енгізу кезінде, теріге жағу және ингаляциялық әсер ету кезінде жедел уыттылық бойынша қауіптіліктің 1-ші және 2-ші сыныптарына жатады,

- теріге коррозиялық әсер етеді және шырышты қабыққа қайтымсыз әсер етеді;

- теріге ингаляциялық әсер ету кезінде сенсибилизациялық (аллергенді) әсері бар;

- мутагендік әсерді және көбею функцияларының бұзылуын тудырады;

 - канцерогендер болып табылады.

Нарыққа айналымға шығарар алдында өнім сәйкестікті міндетті бағалау (растау) рәсімінен өтуі тиіс. Өнімнің сәйкестігін растайтын құжаттар тауарларды мемлекеттік тіркеу, сәйкестікті декларациялау немесе сертификаттау болып табылады.

Сондықтан, ТХТ қаражатын сатып алу кезінде Қостанай облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті (бұдан әрі-Департамент) облыс тұрғындарына өнімді қатаң мақсатқа сай пайдалануды, синтетикалық жуғыш заттар мен ТХТ құралдарының құрамына кіретін ингредиенттер туралы ақпаратты мұқият зерделеуді ұсынады. Тұтынушылық таңбалауда сақтық шаралары, сақтау, қолдану ережелері бойынша міндетті нұсқаулар және  «Балалардан сақта!» немесе «Балалардың қолы жетпейтін жерде сақтаңыз» немесе «Бөлшектемеңіз немесе балаларға бермеңіз». Ақпарат мемлекеттік және орыс тілдерінде көрсетілуі тиіс.       

Бүгінгі таңда 2025 жылға арналған Өнімді сатып алу жоспарына сәйкес департамент мамандары және оның аумақтық бөлімшелері халық тұтынатын тауарлардың, оның ішінде тұрмыстық химия тауарларының қауіпсіздігін бақылауды жүзеге асырады.

Ағымдағы жылдың 6 айында Өнімді бақылау сатып алу шеңберінде 49 тұрмыстық химия тауарлары сатып алынды және зерттелді, оның ішінде 48 импорттық өндіріс және 1 отандық өндіріс сынамалары. Барлық сынамалар БСГТ талаптарына сәйкес келді.

 

Ахметова Н.Б. - департаменттің бөлім басшысы