Органикалық өнімнің қауіпсіздігі туралы

"Эко", "био", "органикалық" сияқты көптеген атаулары бар салауатты өмір салты өнімдерінің танымалдығы артып, барған сайын сұранысқа ие болуда.

Сонымен, органикалық өнім дегеніміз не?

Қазақстан Республикасында 2024 жылғы 10 маусымдағы "Органикалық өнім өндіру және оның айналымы туралы" Заң жұмыс істейді, ол топырақты ұтымды пайдалануды қамтамасыз етуге, салауатты тамақтануды қалыптастыруға және қоршаған ортаны қорғауға бағытталған органикалық өнім өндірудің құқықтық, экономикалық, әлеуметтік және ұйымдастырушылық негіздерін айқындайды.

Заңға сәйкес, органикалық өнімдер - бұл ауылшаруашылық өнімдері, жабайы өсімдік өнімдері, ауылшаруашылық өсімдік тұқымдары, ашытқылар мен саңырауқұлақтар, олардың өңделген өнімдері, соның ішінде осы Заңның талаптары мен ұлттық стандарттарға сәйкес келетін тамақ өнімдері. Бұл ретте аңшылық және балық аулау өнімдері органикалық өнім болып табылмайды.

Органикалық өнім ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің, ауыл шаруашылығы жануарларының сау тұқымдарынан, жануарлар мен өсімдік тектес қауіпсіз өнімдер мен шикізаттан өндірілуі тиіс.

Органикалық өнімді қайта өңдеу кезінде технологиялық немесе зоотехникалық қажеттілік жағдайында не диеталық мақсаттар үшін пайдалану талап етілетін тағамдық қоспаларды, жемшөп қоспаларын қолдануға жол беріледі. Тамақ өнімдеріне ерекше қоректік қасиеттер беру қажет болған жағдайда, сондай-ақ табиғи көздерден алынған қоспаларды, технологиялық қоспаларды, хош иістендіргіштерді, суды, тұзды, микроорганизмдер мен ферменттер негізіндегі құрамдарды, минералдарды, микроэлементтерді, витаминдерді, амин қышқылдарын және басқа да тағамдық микроэлементтерді пайдалануға жол беріледі.

Органикалық өнімді өндіру кезінде мынадай заттарды:

- шығу тегі синтетикалық,

- химиялық пестицидтер,

- гормондар, антибиотиктер және тағамдық қоспалар,

- минералды азот тыңайтқыштары,

- синтетикалық өсу реттегіштері,

- синтетикалық бояғыштар, генетикалық түрлендірілген объектілер,

- иондаушы сәулелену,

- топырақты пайдаланбай өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндіру әдістері, жабайы өсімдіктерді өңдеудің химиялық әдістерін қолдануға жол берілмейді.

Органикалық өнімдер оны нарыққа шығарар алдында сәйкестікті растау бағасынан өтуі керек, яғни сәйкестік сертификаты болуы керек. Мұндай өнімдерге органикалық өнімдердің ұлттық сәйкестік белгісі қойылады. Сәйкестік сертификаты, сондай-ақ осы өнімге транзакциялық сертификаты жоқ импорттық органикалық өнімді сатуға жол берілмейді.

Органикалық өнімнің таңбалануы техникалық регламенттерде көзделген нақты, түсінікті, шынайы және міндетті ақпараттан басқа болуы тиіс.

Органикалық өнімді таңбалау және оны жарнамалау кезінде "органикалық" сөзін, туынды немесе одан қысқартылған сөзді бөлек немесе өнім атауымен ұштастыра пайдалануға жол беріледі.

"Экологиялық", "биологиялық", "биодинамикалық" сияқты белгілерге және "эко" "био", "эко" "био" сияқты туынды сөздерге, соның ішінде бренд атауларында қолданылатын белгілерге, сондай-ақ тұтынушыны шатастыруы мүмкін таңбалау мен жарнамалау әдістеріне жол берілмейді.