Кәсіптік аурулардың алдын алу
Еңбек қызметі процесінде жұмысшыға өндірістік орта мен еңбек процесінің зиянды және қауіпті факторлары әсер етеді, олар ағзаға теріс әсер етуі мүмкін. Осы факторларды өндірістік ортадан толығымен алып тастау мүмкін емес, сондықтан кәсіби аурулардың алдын-алу мәселесі маңызды болып тұр.
Қарағанды облысында зиянды еңбек жағдайларында жұмыс істейтін 10 мың адамға шаққандағы сырқаттанушылық көрсеткіші 2022 жылы - 74,3 болса, 2021 жылы - 60,1 құрады.
Кәсіптік аурулардың ең көп пайызы 71,2% Шахтинск өңіріндегі "АрселорМиттал Теміртау" Көмір департаментінің шахта қызметкерлері арасында тіркелген.
Кәсіптік аурулардың ең көп саны зиянды еңбек жағдайларында 21-30 жыл жұмыс өтілі бар қызметкерлерде және 51 жастан асқан жас тобында тіркелді.
Кәсіби аурудың болуы әрқашан жалпы өнімділіктің төмендеуін білдірмейді. Бастапқы және жеңіл нысандарда зиянды және қауіпті өндірістік жағдайларда жұмысты тоқтату және жаңа жұмыс орнына көшу қажеттілігі туралы қорытынды берілуі мүмкін.
Кәсіби аурулардың дамуымен күресудің маңызды әдісі - олардың алдын алу. Өндірістік орта факторларының әсерін өзгерту жөніндегі іс-шаралар жүйесі тиімділік тәртібімен жүзеге асырылуға тиіс.
Ең алдымен, технологиялық шараларға артықшылық беру керек – өндіріс технологиясын өзгерту, қолданыстағы өндіріс циклдарын экологиялық тұрғыдан тиімді түріне ауыстыру, зиянды және қауіпті факторлардың әсерінде қызметкердің болуын болдырмайтын жабық технологиялық процестерді қолдану.
Екінші жағынан, технологиялық тұрғыдан жоққа шығаруға болмайтын зиянды өндірістік факторларды барынша азайтуға бағытталған санитариялық-техникалық шараларды ескеру қажет.
Үшіншіден, санитариялық-гигиеналық шаралар зиянды өндірістік факторлармен байланыста болған кезде қызметкерді қорғауға бағытталған. Бұған қызметкерлердің жеке қорғаныс құралдарын міндетті түрде қолдануы, үзілістерді реттеу, емдік-профилактикалық тамақтану және жұмысшыларды сауықтыру кіреді.
Кәсіптік аурулардың алдын алуда міндетті алдын-ала (жұмысқа кіріспес бұрын) және мерзімді медициналық тексерулердің маңызы зор. Дұрыс гигиеналық режим, еңбек пен демалыстың дұрыс ауысуы, реттелетін үзілістер, жұмыс орнының дұрыс ұйымдастырылуы өте маңызды.