ӨЗІҢІЗДІ ҚАРБЫЗБЕН УЛАНУДАН ҚАЛАЙ ҚОРҒАУҒА БОЛАДЫ?

Бірінші орында ашыған жидектерді жеу улану кезінде бірінші орында тұр. Қарбыздың тәтті целлюлозасында шіріген бактериялар, әсіресе дұрыс сақталмаған жағдайда белсенді түрде көбейеді.
Жиілігі бойынша екінші орында – жемістердің тез өсуін қамтамасыз ету үшін қолданылатын нитраттармен улану. Нитраттар қарбын ішінде жиналады, ал адам ағзасына енген кезде олар тіндік гипоксияны тудыратын нитриттерге айналады.

ҚАРБЫЗДЫ ҚАЙДА ЖӘНЕ ҚАШАН САТЫП АЛМАҒАНЫҢЫЗ ЖӨН

Жазда қарбыз әр бұрышта, әр жерде сатылады. Олар дүкендерде, шатырларда, базарларда, жол бойында сатылады. Дәмді жидекті тамаққа тұтынар кезде сақ болу керек.
Қарбыздағы нитраттардың болуын көзбен анықтау мүмкін емес, жемісті кесу арқылы ғана көруге болады. Егер қарбыз іші біркелкі болса, онда зиянды заттардың деңгейі нормадан аспайды. Егер қалың ақ немесе сары жолақтармен кесілген болса, нитрат деңгейі асып кетеді. Мұндай жидек жемеген дұрыс.
Сатып алу кезінде жидекті кесу уланудың қауіпті негізі болып табылады. Қарбыз жерде өседі, тасымалдау шарттарын бұзу арқылы сатылатын жерге жеткізіледі. Дамушы микроорганизмдер кесілген тілімге түседі. Сатушылар мен сатып алушылардың жуылмаған қолдары улану қаупін арттырады.

ҚАРБЫЗБЕН УЛАНУ БЕЛГІЛЕРІ

Қарбызбен улану белгілері әдеттегі тамақтан уланудан аз ерекшеленеді. Егер улану химиялық заттардың болуына байланысты болса, өнім нитратты болып шықты, белгілер 2-3 сағаттан кейін пайда бола бастайды. Қарқындылықтың жоғарылауымен асқазан ауыра бастайды. Инфекция тез таралады, қысқа уақыттан кейін диарея және құсу басталады. Науқастың жағдайы нашарлайды. Әлсіздік пайда болады, қалтырау, дене қызуы (көбінесе балаларда) жоғарылайды. Вирустық ішек инфекциясы кезінде белгілер 5-6 сағаттан кейін пайда болады. Ауру белгілері нитраттармен улану сияқты ауыр емес. Алайда, балалар мұндай улануды ересектерге қарағанда қиынырақ қабылдайды.

 ҰСЫНЫМДАР

- Қарбыз мен қауынды тек бақша өнімдерін сататын рұқсат етілген жерлерде: базарларда, дүкендерде сатып алуға болады.
- Бақша дақылдары (қарбыз, қауын) шатырмен жабылып, жерге үймей, арнайы тұғырықтарда немесе сөрелерде сақталуы тиіс.
- Жабдықталмаған сауда орындарынан автожолдардың бойында бақша өнімдерін сатуға тыйым салынады, сондықтан мұндай жерлерде қажетті санитарлық сараптамадан өтпеген қарбыз бен қауын сатылатынын, сонымен қатар, қарбыздар автомобильдердің пайдаланылған газдарындағы ауыр металдарды сіңіре алатынын есте ұстаған жөн.
- Кесілген қарбыз (қауын) сатып алудан сақ болыңыз және ешқашан сынаманың бір бөлігін кесуге келіспеңіз - бұл санитарлық ережелермен тыйым салынған, өйткені бактериялармен ластануы мүмкін. Жылу және қоректік ортаның (тәтті ішкі қабат) болуы - бактериялардың тез өсуіне және көбеюіне ықпал ететін жағдайлар.