Өндірісте еңбекті қорғау қауіпсіздігі — бұл апаттардың, кәсіби аурулардың алдын алу және қызметкерлерге қолайлы еңбек жағдайларын жасауға бағытталған шаралар кешені. Қазіргі заманғы өндірістің тиімділігі қызметкерлердің денсаулығы мен қауіпсіздігіне тікелей байланысты.
Еңбекті қорғау қауіпсіздігінің негізгі қағидалары:
- Заңнамалық реттеу
Еңбекті қорғау саласындағы заңдар жұмыс берушілер мен қызметкерлердің міндеттерін белгілейді, қауіпсіздік стандарттары мен нормаларын орнатады, бұзушылықтар үшін жауапкершілікті айқындайды.
- Ұйымдастырушылық шаралар
- Еңбекті қорғау жауапты қызметкерлерін тағайындау.
- Қызметкерлерге тұрақты нұсқау және оқыту жүргізу.
- Еңбекті қорғау бойынша құжаттарды жүргізу.
- Ережелердің орындалуын бақылау.
- Техникалық шаралар
- Қауіпсіз және сертификатталған құрал-жабдықтарды пайдалану.
- Қауіпсіз жұмыс орындарын ұйымдастыру.
- Жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз ету (каска, көзілдірік, қолғап, арнайы киім).
- Құрал-жабдықтарды техникалық қызмет көрсету және жөндеу.
- Медициналық бақылау
Кәсіби ауруларды анықтау және қызметкерлердің денсаулығын бақылау үшін тұрақты медициналық тексерулер өткізу.
- Психологиялық ахуал
Қолайлы еңбек жағдайларын жасау, стресті азайту және кәсіби күйзелісті болдырмау.
Өндірістегі негізгі қауіп-қатерлер:
- Механикалық жарақаттар (кесулер, соққылар, құлау).
- Зиянды заттардың әсері (шаң, химикаттар, газдар).
- Шу мен діріл.
- Электр жарақаттары.
- Өрт және жарылыстар.
Апаттардың алдын алу шаралары:
- Техника қауіпсіздігі ережелерін қатаң сақтау.
- Құрал-жабдықтарды дұрыс пайдалануын бақылау.
- Қорғаныс құралдарымен қамтамасыз ету.
- Қызметкерлердің білімін тұрақты арттыру.
- Оқиғаларды тергеу және себептерін талдау.