Туберкулез: белгілері және алдын алу шаралары

Туберкулез бойынша эпидемиологиялық жағдай тұрақты, 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда туберкулезбен сырқаттанушылықтың 3,6%-ға төмендеуі байқалады. 2023 жылы 100 мың тұрғынға шаққанда сырқаттанушылық көрсеткіші 21,7 (484 жағдай), ал 2022 жылы 22,5-ті (482 жағдай) құрады.

14 жасқа дейінгі балалар арасында туберкулезбен сырқаттанушылығының 36,7%-ға өсуі байқалады, балалардың туберкулезбен сырқаттанушылық көрсеткіші осы контингенттің 100 мыңына шаққанда – 4,1 құрады (23 жағдай) (2022 жылы – 3,0 (16 жағдай).

Сонымен қатар, жасөспірімдер арасында сырқаттанушылықтың 25,0% - ға төмендеуі байқалады, 100 мың тұрғынға шаққанда сырқаттанушылық көрсеткіші 13,5 (14 жағдай), ал 2022 жылы 18,0 (16 жағдай) құрады.

Туберкулез - ауру адамнан сау адамға жұғатын жұқпалы ауру. Аурудың қоздырғышы-туберкулез микобактериялары. Инфекцияның негізгі көзі туберкулездің белсенді түрімен ауыратын науқас болып табылады, ол жөтелгенде немесе түшкіргенде қақырық және басқада бөлінділер арқылы туберкулез таяқшаларын сыртқы ортаға бөледі.

Туберкулез инфекциясының негізгі жұғу жолы – ауа арқылы. Науқас адамның жөтелу кезінде қақырықтың (сілекей) аса кішкентай, көзге көрінбейтін, 2 метрге дейінгі қашықтыққа таралатын ерекше «аэрозольдер» пайда болады. Науқас күніне 7 миллиардқа дейін туберкулез таяқшаларын аэрозоль түрінде қоршаған ортаға шығарады, олардың кейбіреулері еденге немесе жергетүсіп, ұзақ уақыт сақталады.

Туберкулезбен ауыратын науқас гигиеналық ережелерді сақтамаса, қақырықты тікелей еденге немесе жерге түкіреді. Туберкулездің микобактериялары шаңмен (бөлмелерді тазалау кезінде (құрғақ сыпыру), ауамен араласып, тыныс алу жолдары (мұрын, кеңірдек, трахея, бронхтар) арқылы адамның өкпесіне тікелей түседі. Осылайша ауруды жұқтыру орын алады.

Туберкулез ауруының негізгі клиникалық белгілері:

- дене қызуының (37,5 С) көтерілуі,

- жөтел (құрғақ немесе жеңіл бөлінетін қақырық),

- әлсіздік,

- тершендік (әсіресе түнде);

- тәбетінің болмауы;

- дене салмағының төмендеуі;

- кеуде қуысының ауруы;

Диагностикалық тұрғыдан аса маңызды белгілерінің бірі - 3 апта бойы қайтпайтын жөтел, қақырық тастау, дене салмағын жоғалту болып табылады. Алайда, бұл белгілер туберкулезге ғана тән емес, сонымен қатар кеуде қуысының басқа органдарының ауруларына ұқсас болуы мүмкін, сондықтан мұндай белгілер пайда болған кезде өзін-өзі емдеуге болмайды. Дереу медициналық мамандарға хабарласып, зертханалық және аспаптық тексеруден өткен жөн.

  Туберкулез ауруының алдын алудың басты шарттары:

1. Әр адамның өз денсаулығына немқұрайды қарамауы;

2. Денсулығына шағымдары болған жағдайда дер кезінде дәрігерге қаралуы;

3. Жылына 1 рет флюорографиялық тексеруден өтуі;

4. Толыққанды, сапалы тамақтануы;

5. Ауру адаммен қарым-қатынаста болған жағдайда, алдыңғы флюорографиялық тексеруден өткеніне 6 ай немесе оданда көп уақыт өтсе, қайта тексерілуі керек;

6. Бөлмелерді жиі желдендіру;

7. Балалар арасында туберкулез ауруының ерте кезінде анықтау үшін 14 жасқа дейінгі балаларға Манту сынамасы қою;

8. Жаңа туған нәрестелерге БЦЖ вакцинациясы нәрестенің туылғаннан кейінгі алғашқы төрт күн ішінде егу кабинетінде жүргізу.

Балаларды ерте кезде екпемен қамту оларды туберкулездің ауыр түрлерінен қорғайды.

Өзіңізді қорғаңыз және денсаулығыңызды сақтаңыз!