В типті гемофильді таяқшадан туындайтын аурулар
Гемофильді жұқпа - гемофильдік таяқшадан туындаған жіті инфекциялық аурулар. Гемофильді инфекция тыныс алу жүйесінің, орталық жүйке жүйесінің басым зақымдалуымен және әртүрлі органдардағы іріңді ошақтардың дамуымен сипатталады.
Берілу жолдары
Гемофильді жұқпа адамның жұтқыншағында болады және түшкіру, жөтел кезінде ауа тамшылары арқылы беріледі. Гемофильді жұқпамен ауыратын науқас аурудың белгілері пайда болған сәттен бастап ең жұқпалы болады және қоздырғышт бөлу шамамен 10 күн бойы жалғастырады. Сонымен қатар, басқа адамдарға жұқтыратын аурудың белгілері жоқ балалар немесе ересектер арасында «сау» бактерия тасымалдаушысы бар.
Асқынулар
Гемофильді таяқшаның түріне байланысты гемофильді жұқпаның өмірге қауіпті бірнеше нұсқалары бар-жеңілден өте ауырға дейін.
influenzae бактерияның b(Hib) түрі аурудың ауыр формаларын тудырады. Оларға пневмония, іріңді менингит, сепсис, отит, менингит, артрит, эпиглотит (тілшіктің қабынуы) жатады.
Аурудың клиникалық көріністері қоздырғыштың локализациясына байланысты. Егер қоздырғыш қанға түспесе, ЖРА клиникалық көрінісі дамиды-мұрынның бітелуі, тамақтың ауыруы, конъюнктивит және т.б. Қан ағымына, жұлын сұйықтығына түсіп, гемофильді таяқша пневмония, септицемия, эпиглотит, септикалық артрит, остеомиелит, миокардит, менингит және т. б. ауруларының дамуына себеп болады. 4-18 айлық балалар жиі ауырады.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша, гемофильді таяқша жыл сайын әлемде пневмония және менингит сияқты ауыр аурулардың кем дегенде 3 миллион жағдайын және кішкентай балалар арасында 400 мыңға дейін өлімді тудырады.
Алдын алу
Антибиотиктермен уақтылы және дұрыс емделсе де, пациенттердің 3-тен 20% - ға дейін гемофильді таяқшасынан туындаған менингит пен пневмониядан қайтыс болады. Осы инфекциядан аман қалғандардың 40% - ы мүгедек болып қалады, оның ішінде ақыл-ой қеңістігі мен саңырау. Жыл сайын қоздырғыштың антибиотиктерге төзімділігі артады.
Гемофильді жұқпа қоздырғышынан туындаған ауруларды балаларды иммундау арқылы алдын алуға болады. Бұл инфекцияға қарсы вакцинация әлемнің 90 елінде жүргізіледі. 2,3,4 және 18 айлық балалар сіреспеге, көкжөтелге және дифтерияға қарсы кешенді вакцинамен бір мезгілде егіледі.