Мектептерде оқу кестесіне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

Оқушылардың салауатты өмір салтын қалыптастыру  ең алдымен, білім беру ұйымдарында оқыту процесінде жүзеге асырылады. Яғни, әрбір жаңа оқу жылының алдында мектептерде сабақ кестесі жасалады. Оқу сабақтарының кестесіне қойылатын талаптар Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 5 тамыздағы №ҚР ДСМ-76 бұйрығымен (бұдан әрі - №ҚР ДСМ-76 санитариялық қағида) бекітілген «Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларына сәйкес регламенттеледі.  Жалпы білім беретін ұйымдағы сабақтардың ұзақтығы 45 минуттан аспауы тиіс.

 

Бірінші сыныптарда оқу жүктемесін біртіндеп арттыра отырып, оқу сабақтарының «сатылы» режимі қолданылады. Оқу жылының басында бірінші сынып оқушылары үшін сабақтар 35 минуттан, одан кейін 45 минуттан. Сабақтарда дене шынықтыру минуттары мен көз және қол жаттығулары өткізілуі керек. Сондай-ақ, бастауыш сыныптарда қосарланған сабақтар өткізуге жол берілмейді.

 

Оқу кестесін құру кезінде оқушылардың ақыл-ой қабілеттерінің динамикасы күн мен апта ішінде пәндерді қиындықтар бойынша саралау кестесі қолданылады. № ҚР ДСМ-76 санитариялық қағиданың саралау кестесіне сәйкес ең жоғары балл математика, орыс тілі (қазақ тілінде оқытатын мектептер үшін), қазақ тілі (қазақ тілі жоқ мектептер үшін) - 11 балл, шет тілі, шет тілінде оқытатын пәндер - 10 балл болып табылады, физика, химия, информатика, биология - 9 балл.

 

Жоғары оқу жүктемесі әдетте максималды өнімділік күндеріне сәйкес келуі керек (сейсенбі, сәрсенбі, бейсенбі). Жалпы білім беретін ұйымдардың барлық түрлерінің оқушылары үшін сабақтар арасындағы үзілістердің ұзақтығы кемінде 5 минуттан, үлкен үзілісті (2 немесе 3 сабақтан кейін) 30 минутты құрайды.  Бір үлкен үзілістің орнына екінші және төртінші сабақтардан кейін әрқайсысы 15 минуттан екі үзіліс жасауға рұқсат етіледі.

 

Үзілістер ашық ауада, ашық ойын алаңдарында жүргізілуі керек. Тиімді өткізілген үзілістер сабақта пайда болатын физиологиялық шаршауды жеңілдетеді және оңтайландырады, баланы келесі сабаққа дайындайды.

 

Осылайша, егер оқу жүктемесінің режимі гигиеналық талаптарға сәйкес келсе, онда көру органдарының, орталық жүйке жүйесінің, тірек-қимыл аппаратының аурушаңдығының алдын алуды қамтамасыз етеді.