Жапон асханасының тағамдарымен (суши, ролдар) улану.
Суши мен ролдар-қазіргі уақытта, оның ішінде Қазақстанда да таныма лжапон асханасының тағамдары.
Құрамындағы күріш, балық және балғын көкөністер арқасында ролдар көп жағдайда микроэлементтер мен А, В, С, К дәрумендеріне, кальцийге, магнийге, фосфорға, йодқажәнебасқаларға бай пайдалы тағам деп санауға болады.
Алайда, суши мен ролдарды дайындау және сақтау технологиясы бұзылса және сапасыз немесе бүлінген өнімдер қолданылған кезде улану, жұқпалы аурулар (мысалы, сальмонеллез, стафилококк) және гельминтоздар қауіпі туындайды.
Қоғамдық тамақтану орындары көбінесе шикі балық қосылғанролдар мен суши ұсынады, бұл тамақтан улану, гельминтикалық инвазия қаупін арттырады. Шикі балық гельминттердің, описторхоздың және кең лентицаның көзі болып табылады, сондықтан термиялық өңдеуден өткен ингредиенттері бар тағамдарға тапсырыс берген дұрыс.
2023 жылғы 16-17 наурызаралығындаКөкшетауқаласыныңаумағында 2 курс студенттеріарасындажаппайтамақтан улану тіркелді,зардап шеккендер саны 17 адам, олар «Филадельфия», «Калифорния», «Лосось темпура», «Цезарь запеченый», «Каппа макки»сушисетін тұтынған кафедекешкі ас ішкен. Студенттердің барлығыбірдейжүрекайну, құсу, диарея, дене қызуының көтерілуімен шағымданды.
Санитариялық қызмет кафеге жоспардан тыс тексеру жүргізген кезде аурудың таралуына ықпал еткен санитариялық ережелердің бірқатар бұзушылықтары анықталды, бұл технологиялық процестің ағыны сақталмайды, ыстық сумен жабдықтау қарастырылмаған, ыдыс-аяқты сапасыз өңдеу, тамақ өнімдерінде ішек таяқшасы мен стафилококк тобының бактерияларын анықтау, нысанда өндірістік бақылау бағдарламасының болмауы, өндірістік бақылау жүргізуге арналған шарттың болмауы, қызметкерлерде стафилококканықталды, медициналық қарап-тексерудіңмерзімі өткен.
Ақмола облысының санитариялық қызметі ролдар мен сушиге кез-келген басқа тағам сияқты, ең алдымен, оларды сапасы бойынша тексерілген жерлерде және тартымды бағалардан бас тартып,тапсырыс беруді ұсынады. Арзан ролдарсапасыз шикізаттан жасалуы мүмкін, ал ас үйде балықтың дұрыс мұздатылғанын және оны кесетін тақтаның өңделгенін ешкім бақыламайды. Нәлімнен, форельден және скумбриядан жасалған тағамдарға тапсырыс беру қауіпсіз.
Дүкенде дайын суши мен ролдарды сатып алған кезде сақтау шарттарға (олар таңбада көрсетілген шарттарға сәйкес келуі керек), жарамдылық мерзімдеріне, қаптаманың күйі герметикалық, қабарған, аққан сұйықтық іздері болмауына мән беруді ұмытпау керек.
Дүкенде сатып алынған немесе үйде дайындалған ролдар тоңазытқышта бір тәуліктен артық сақтамаған жөн, ал дүкеннен сатып алынғанқаптамасы ашылмаған азық-түлік орамы жапсырмада көрсетілген жарамдылық мерзімі ішінде тұтыну керек.
Сондай-ақ, ролдарды үстелде немесе тоңазытқышта қалдырмай бірден жеуге кеңес береміз, әйтпесе «дәмді тағамнан олар қауіпті тағамға айналады».
Суши мен ролдармен улану белгілері.
Сушименнемесе ролдармен улану белгілерікез-келгентамақтан ұлануға ұқсайды.
Белгілердің тез пайда болуыулану кезіненбастап 30 минуттан 2 сағатқадейінсозылады. Алғашқыбелгілер-жүрекайну, әлсіздік, дімкәстік. Соданкейінтағаммен уланған адам бірнеше рет құсады, алдыменасқазан ішіндегісімен, соданкейінөт құсады. Кейде жиі, шырыш пен қан араласқан сұйық нәжісретінде диарея пайдаболады. Нәжісәртүрлітүстердеқоңыр түстен жасыл немесе сары түске дейінболуымүмкін.Нәжістіңқаратүсіне мән беру керек-бұлбелгіжағдайдыңауырлығынкөрсетедіжәнедереумедициналықкөмеккежүгінудіқажететеді. Улану кезінде дене қызуы кейде тым жоғары көтерілуімүмкін.
Уланудыңнегізгібелгілерібасылғаннанкейінбірнешекүнішіндеіштіңыңғайсыздығы, кебуі, әлсіздіксақталуымүмкін. Осы белгілердіңбарлығыбіруақыттанемесебелгілердің бөлек-бөлекпайдаболғанкездеөзін өзіемделмеумен айналыспай, дәрігерге қаралған жөн.
Бірнешеқарапайымережелердісақтаусушиденуланудың алдын алуға көмектеседі:
-жекегигиенанысақтау-тамақтанаралдындақолдыжуу;
- ролдарды дайындаукезінде гигиенаны сақтау;
- тамақ дайындау үшін балғын ингредиенттердіғанасатып алу;
-өнімді азық-түлікті сақтаушарттары мен мерзімдерінсақтауғакепілдікберетіндүкендердеғанасатыпалу.
Осы ережелердіңбарлығы сақталған кезде суши мен роллдардан уланудың алдын алуға мүмкіндік береді.