Бақша дақылдарымен улануды қалай болдырмауға болады.

Жаздың аптап ыстығында піскен қарбыз немесе хош иісті қауынның тілімінен гөрі шөлді басатын ештеңе жоқ. Өкінішке орай, ерте қарбыз мен қауынға деген құштарлық дімкәстікке және тіпті улануға әкелуі мүмкін. Мұның бәрі нитраттар мен әртүрлі өсу стимуляторларының жоғарылауына байланысты. Өсуді тездету және жемістердің салмағын арттыру үшін өндірушілер оларды көп мөлшерінде топыраққа қосады. Осындай әдістер арқылы жемістер маусым–шілде айларында қол жетімді дәмді, бірақ қауіпті тағамға айналады. Қарбыздың  сыртқы түрі әдеттегі болады, бірақ ерте жидек ыстық сәулелер астында піскеннен айтарлықтай ерекшеленеді.

Мұндай өнімдерді тұтынған кезде тыңайтқыштардағы нитраттар (азот қышқылының тұздары) ағзаға енеді. Асқазан-ішек жолында микрофлораның әсерінен нитраттардан нитриттер пайда болады, олар асқазан мен ішектің шырышты қабығын тітіркендіреді, жүрек айнуын, құсуды, диареяны тудырады.

Қарбыздағы нитраттар неге қауіпті? Олар бауыр мен бүйректе металдардың ауыр жиналуына ықпал етеді. Нитриттер темірді гемоглобинде тотықтырады, оны метгемоглобинге айналдырады, сондықтан оттегі ашығуы– гипоксия дененің жасушалары мен тіндерінде дамиды. Қарбыздағы нитраттар қоректік заттардың сіңуіне кедергі келтіреді (С витаминінің сіңуі 3 есе азаяды). Нитрат концентрациясын портативті нитратометрмен тексеруге болады. Қарбыздарда норма 1 кг үшін 60 мг құрайды.

Ақмола облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті қарбызды ешқашан тас жолда, жолдың жанында сатып алмауды ұсынады! Қауындар машиналардан шығатын газдармен тез сіңіп, көше шаңымен жабылып, ауыр металдарды сіңіреді.

Сондай-ақ, аппаты базарлардан қарбыз сатып алуды ұсынбаймыз, бақша дақылдарын сату орны күн мен жаңбырдан қорғалған ба және тауар арнайы тұғырықтарда сақталған ба, назар аудару қажет. Егер өнім арнайы дүкенде сатылмаса, сатушыдан өнімнің сапасына көз жеткізу үшін құжаттарды сұраған жөн.

Сатып алу кезінде тіліп көру уланудың қауіпті негізі болып табылады. Әсіресе жерде, тас жолда немесе ет базарында сатылатын жуылмаған көкөністердің бетінде, әсіресе Salmonella және Listeria өмір сүреді. Егер  Сіз оларды сатып алмас бұрын кесіп, дәмін тәтсаңыз немесе жуылмаған күйде үйде тұтынсаңыз, онда бетіндегі бактериялар ұлпаға, содан кейін ішекке түседі. Бактериялар тілген жерге түсу үшін тіпті супермаркеттен жарты қарбыз сатып алу жеткілікті. Сондықтан ерте қарбыздар ғана емес, сонымен қатар жуылмаған тағамдарды тұтыну денсаулыққа жиі қауіп төндіреді, бұл кейіннен тамақтан улануға әкеледі.

Қарбызды сатып алғаннан кейін ағынды судың астында содамен бірге мұқият жуған жөн. Қарбыздың тұтас екеніне көз жеткізіңіз, өйткені қарбыз қабығы кейбір сыртқы әсерлерден негізгі қорғаныс болып табылады. Тіліп көргеннен кейін суық жерде бір күннен асырмай сақтаңыз және қарбыз қабығынан кейінгі жұмсақ жерін тұтынбаңыз.

Улану мен дімкәстіктің алғашқы белгілерінде жағдайдың нашарлауын күтпеңіз-дер кезінде медициналық көмекке жүгініңіз, ол сусыздануды және тамақтан улану әкелуі мүмкін басқа да жағымсыз салдарларды болдырмауға көмектеседі. Өз денсаулығыңызды сақтаңыз!