Қойма нысандарының тізімі тоқсан сайын жаңартылып отырады, бұл үрдіс өз кезегінде бизнес үшін деректердің өзектілігін қамтамасыз етеді. Компаниялар қоймасын тізімге кіргізу үшін ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрлігіне Қағидалардың талаптарына сәйкес келетін құжаттар пакетімен бірге өтініш жіберуі тиіс.
Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің 2025 жылғы 28 қаңтардағы бұйрығына сәйкес, кәсіпкерлер аяқ киім өнімдерін шығарылғаннан кейін оны ішкі нарыққа немесе реимпорттаудан бұрын таңбалауға болатын қоймалардың тізбесін бекітті. Ережеге сәйкес компаниялар өз сұранымдарына келесі құжаттарды ұсынуы тиіс:
Бүгінгі таңда Аналитикалық платформаның мәліметтері бойынша таңбалау жүйесінде аяқ киім айналымының 4 418 қатысушысы тіркелген, оның ішінде: 1 759 импорттаушы, 88 өндіруші, 118 көтерме және 2 453 бөлшек сауда өкілі.
Аяқ киім өнімдерін міндетті түрде таңбалау енгізілген күннен бастап (2021 жылдың 1 қарашасынан) 130,65 миллион жұп аяқ киім таңбаланып, 40,42 миллион таңбалау коды айналымға енгізіліп, оның 39,3 миллионы айналымнан шығарылды. Жыл басынан бері 2,52 миллион жұп аяқ киім таңбаланып, 642 мың дана тауар айналымына шығарылып, оның 584 мың данасы тауар айналымынан шығарылды.
Анықтама үшін: Үкіметтің 2020 жылғы 3 наурыздағы № 95 қаулысымен «Қазақтелеком» АҚ Қазақстандағы тауарларды таңбалау және қадағалау жөніндегі бірыңғай оператор болып белгіленді (https://adilet.zan.kz/rus/docs/P2000000095). Бүгінгі таңда темекі өнімдері, аяқ киім және дәрі-дәрмекке міндетті таңбалау енгізілді (https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2400035129). Келесі өнім топтары бойынша таңбалау бойынша пилоттық жобалар іске қосылды: мотор майлары, сыра қайнату өнімдері, зергерлік бұйымдар.
Тауарларды таңбалау мен қадағалау бойынша бірыңғай оператордың баспасөз қызметі
Қазіргі таңда қаптау өнімдерін өндіру саласы –нарықтық экономиканың инфрақұрылымын қалыптастыратын басты бағыттардың бірі. Бұл саланың дамуы машина жасау, азық-түлік және химия өнеркәсібі, сауда, көлік және басқа да секторлардағы шикізат өндірісінің өсу қарқынымен тығыз байланысты.
Қазақстандық нарықты қаптау өнімдерінің жеткілікті көлемімен қамтамасыз ету мақсатында алдағы екі жылда жалпы инвестиция көлемі 90 миллиард теңгеден асатын бірнеше жобаны жүзеге асыру жоспарланып отыр. «QazIndustry» Қазақстандық индустрия және экспорт орталығының Жобаларды іске асыруға мониторинг жүргізу және талдау дирекциясының мәліметінше, бұл шамамен 1500 жұмыс орнын ашуға мүмкіндік береді.
Атап айтар болсақ, жалпы аумағы 37 миллион шаршы метрді құрайтын әртүрлі пішін мен өлшемдегі картон қаптамасын өндіретін бес өндірісті іске қосу жоспарлануда.
Үш кәсіпорын жылына 315 млн дана қағаз бен полипропилен сөмкелерін шығара бастайды.
Сонымен қатар, жалпы салмағы 4,9 мың тонна болатын термоқысу, полиэтилен және стрейч-пленка өндірісін іске қосу жоспарланған.
Жылдық өндірістік қуаттылығы 2 миллиард алюминий банка мен қақпақ шығара алатын кәсіпорын іске қосылады деп күтілуде.
Сүт өнімдері үшін 240 млн дана полипропилен стакан мен 324 млн Pure-Pak сұйық өнімдеріне арналған қаптама шығару бойынша екі жоба іске асырылуда. Осы бағыттағы кәсіпорындар үшін, икемді қаптамаларға арналған қуаттылығы жылына 5400 тонна көлемінде болатын бояулар өндірісін іске қосу жоспарлануда.
Бұдан бөлек, жылына 5 млн дана жұмыртқа қорабын өндіру жоспарлануда. Шыны ыдыстарды шығару үшін жыл сайын 220 миллион бөтелке өндіретін кәсіпорын іске қосылады.
Екі жаңа кәсіпорын 150 мың тоннадан астам пакет шығарады.
Пластикалық қаптамалар саласында жыл сайын 1,2 млн дана флакон, канистра, триггер үшін ыдыстар, банкалар және басқа да полиэтиленнен жасалған қаптамалар шығару жоспарлануда.
Жоғарыда аталған кәсіпорындар толық жобалық қуаттылығына шыққанда өндірістердің көлемі қаржылай мәнде шамамен 100 млрд теңгені құрайды. Оның төрттен бір бөлігін экспортқа шығару жоспарланып отыр.
Айта кету керек, бұған дейін гофрокағаздан жасалған қаптамалар, бигбегтер, термоқысу және стрейч-пленка, тас қағазынан жасалған қаптамалар, полиэтилен пакеттерін шығару бойынша жобалар іске асырылған болатын.
Осылайша, Қазақстанда қаптау материалдарын өндіру саласы тұтыну тауарларын өндірумен қатар дамып келеді, бұл тұтынушыға отандық өнімді сапалы қаптап, тауарды уақытында ұсынуға мүмкіндік береді.
Салаға инвестициялар тарту үшін республикалық және жергілікті деңгейде арнайы экономикалық аймақтар аясында инвестициялық преференциялар, жеңілдетілген несиелеу шарттары, салықтық жеңілдіктер түрінде қолдау көрсетілуде.
Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрінің
2025 жылғы 28 қаңтардағы №26 бұйрығымен Таңбалауға жататын аяқ киім тауарлардың айналымын жүзеге асыратын заңды тұлғалар мен дара кәсіпкерлерге тауарларды ішкі тұтыну немесе кері импорт үшін шығару рәсімімен орналастырғаннан кейін оларды таңбалауға рұқсат етілетін қойма үй-жайларының тізбесі бекітілді.
Қойма үй-жайларының тізбесі тоқсан сайын өзектендірілетін болады.
Қойма үй жайларының тізбесіне енгізу үшін «Аяқ киім тауарларын таңбалау және қадағалау қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2021 жылғы 30 қыркүйектегі № 518 бұйрығын басшылыққа алу қажет.
Импорттаушылар қағаз және / немесе электрондық түрде өнеркәсіп және құрылыс Министрлігінің атына жеке қойма үй-жайларын қойма
үй-жайларының тізбесіне қосу үшін келесі құжаттарды қоса бере отырып өтініш береді:
1) қойма үй-жайының меншік, шаруашылық жүргізу, жедел басқару жалға алу құқығында немесе өзге де заңды негізде болуын растайтын құжаттар;
2) көлік құралдарының аумаққа кіруін және қойма үй-жайының аумағынан шығуын, адамдардың қойма үй-жайына кіруін және одан шығуын бақылау жүйелерінің техникалық сипаттамалары, орналасқан жерлері, бейнебақылау құралдары, көлік құралдарының кіруін және адамдардың қойма үй-жайының аумағына кіруін бақылауға, сондай-ақ болған оқиғалар туралы бейне ақпаратты көру үшін бейнебақылау құралдарына кіруге жауапты адамдардың байланыс деректері туралы мәліметтер;
3) көрсетілген жабдыққа арналған құжаттардың электрондық көшірмелерін және жабдықтың фотосуреттерін қоса бере отырып, тауарларды сәйкестендіру құралдарымен таңбалауға арналған жабдық туралы мәліметтерді ескере отырып өтініш жібере алады.
ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі Қазақстан Республикасының аумағынан түсті және қара металдардың сынықтары мен қалдықтарын, сондай-ақ пайдалануда болған құбырларды, рельстерді, теміржол төсемінің элементтерін және жылжымалы құрамды темір жол көлігімен әкетуге тыйым салуды енгізу туралы бұйрықтың жобасын жариялады.
Бұл норма отандық металлургиялық кәсіпорындарды шикізатпен қамтамасыз ету және тиеу мақсатында қабылданды, өйткені ел ішінде қайталама металдарды барынша қайта өңдеу неғұрлым жоғары қосылған құны бар өнім өндірудің, сондай-ақ экологиялық тазалық пен ең аз энергия шығыны үшін стратегиялық маңызды бағыт болып табылады.
Министрлік өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру саласындағы уәкілетті орган ретінде соңғы бірнеше жыл ішінде ішкі және сыртқы нарықтарға бағдарлана отырып, болат өнеркәсібі өндірісін кеңейтуге бағытталған дәйекті жұмыстарды жүргізіп келеді. Бұл ұлттық өнеркәсіптік саясатты дамытудың негізгі элементі болып табылады.
Бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
2025 жылы Қазақстанда отандық тауар өндірушілердің Бірыңғай тізілімі (Тізілім) іске қосылады. Жаңа жүйе қолданыстағы СТ-KZ сертификаты мен Индустриялық сертификатты алмастырады. Бұл өзгеріс кәсіпкерлер үшін бюрократиялық кедергілер мен шығындарды азайтып, барлық рәсімдерді жеңілдетіп, заманауи деңгейге көтеруге мүмкіндік береді.
«Реформаның басты мақсаты – қазақстандық тауар өндірушілердің мәртебесін растау үдерістерін барынша ашық және әділ ету, олардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру, сондай-ақ мемлекеттік қолдау шараларының тиімділігін жоғарылату», – делінген ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің хабарламасында.
Тізілімде республикада өндірілетін тауарлар, оларды өндірушілер, қызмет түрлері, жұмысшылар саны мен өндіріс көлемі туралы толық ақпарат қамтылатын болады. Жаңа жүйе қазақстандық тауар өндірушілердің барлық реттелетін сатып алуларға қатысуына жол ашатын тиімді құрал болмақ, сондай-ақ, бұл тетік мемлекеттік қолдаудың қаржылай және қаржылай емес шараларын ұсынуды жеңілдетіп, барынша қолжетімді етеді.
Тізілім қолданыстағы платформаға қарағанда негізгі артықшылықтарға ие.
Біріншіден, мемлекеттік ақпараттық жүйелерден алынған мәліметтер негізінде скорингтік жүйені қолдану адами факторды жою арқылы процесті әлдеқайда объективті және ашық етеді.
Екіншіден, жеке сараптамадан мемлекеттік сараптамаға көшу негізсіз шешімдер қабылдау тәуекелдерін азайтып, жауапкершілікті нақты бөледі.
Үшіншіден, Тізілім шеңберіндегі қызметтер өтеусіз негізде көрсетілетін болады, бұл өндірушілерге мемлекеттік қолдауға қол жеткізуді жеңілдетеді.
Жаңа ережелер бойынша тауар өндірушілердің өтініштері оларды тапсырған күннен бастап 10 жұмыс күні ішінде қаралады деп жоспарлануда. Өтініш берушіге хабарлама жеке кабинет арқылы жіберіледі. Егер бейнемазмұн жеткіліксіз болса, бару арқылы тексеру шешімі қабылданады. Өтініштерді қараудың ең ұзақ мерзімі – 15 жұмыс күні.
Тізілімнің іске қосылуы биылға жоспарланған, бірақ нақты мерзімдер заңның қабылдануына байланысты, қазіргі уақытта заң жобасы Мәжілісте қаралуда.
Талқылау кезеңіне мүдделі мемлекеттік органдардың, бизнес және сараптамалық қоғамдастықтардың өкілдері қатысуда. Парламент Мәжілісінің жұмыс топтарының 10-нан астам отырысы, сондай-ақ «Атамекен» ҰКП, салалық қауымдастықтар мен кәсіпкерлердің өкілдері қатысқан 30-дан астам кездесу өткізілді.
Бұл бағыттағы жұмыс жалғасуда. ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі қағидалар жобасын жан-жақты талқылауға ашық. Келіп түскен ескертуелер мен ұсыныстар заңнама шеңберінде қаралатын болады.
Еске сала кетейік, Мемлекет басшысы «берік өнеркәсіптік негіз» қалыптастыруды және өңдеуші сектордың дамуын жандандыруды тапсырған болатын. Қазақстандық тауар өндірушілердің бірыңғай тізілімін әзірлеу – Президенттің тапсырмаларын жүзеге асыруға бағытталған маңызды қадамдардың бірі болып табылады.
Эр-Риядқа жұмыс сапары аясында ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрі Қанат Шарлапаев «Future Minerals Forum» негізгі іс-шаралары – панельдік сессиялар мен көрмені аралап көріп, бірқатар халықаралық компаниялардың өкілдерімен кездесулер өткізді.
Сауд Арабиясының жетекші компанияларымен, мемлекеттік органдарының өкілдерімен Қазақстан мен Сауд Арабиясының Іскерлік кеңесінің өкілдері қатысқан негізгі кездесулер Қазақстан Республикасының Сауд Арабиясындағы Елшілігінің көмегімен өтті.
Қанат Шарлапаев «Xcalibur» бас директоры Андрес Бланкомен кездесті. «Xcalibur Smart Mapping» – әуедегі геофизика және карта жасау саласындағы әлемдік көшбасшы. Компания табиғи капиталды, жаңартылатын және қалпына келмейтін ресурстарды картаға түсіру және бағалау үшін кешенді және тұрақты шешімдерді ұсынады.
Келесі кезекте министр Сауд Арабиясының Инвестициялар министрі Халид Аль-Фалихпен кездесу өткізді.
Қанат Шарлапаев «Біз ұлттық мемлекеттерді пайдалы қазбаларды қажетті көлемде жеткізу үшін бірлесіп жұмыс істеуге қалай тарта аламыз?» тақырыбындағы панельдік сессияға қатысты. Сессияның модераторы «CNN Abu Dhabi & Anchor», «CNN International» басқарушы редакторы Бекки Андерсон болды, сондай-ақ спикерлер ретінде Ұлыбританияның Өнеркәсіп министрі Сара Джонс, Малайзияның Табиғи ресурстар және қоршаған ортаның тұрақтылығы министрі Ник Назми Ник Ахмад, Пәкістанның Энергетика және мұнай министрі Мусалик Малик пен Финляндияның Экономика министрі Вилле Рюдман болды.
Министр АҚШ Мемлекеттік хатшысының энергетикалық дипломатия жөніндегі көмекшісінің АҚШ энергетикалық ресурстар бюросының орынбасары Кимберли Харрингтонмен кездесті. Тараптар энергетикалық қауіпсіздікті, энергетикалық ресурстарды қамтамасыз ету және декарбонизация мақсаттарына қол жеткізу мәселелерін қозғады.
Сондай-ақ, Қанат Шарлапаев «Vision Blue» бас директоры Мик Дэвиспен де кездесу өткізді. Бұл металдар мен минералдық ресурстарға стратегиялық инвестициялар портфелін әзірлейтін тау-кен инвестициялық компаниясы.
Министр Мемлекеттік департаменттің Жаһандық инфрақұрылым және инвестициялық серіктестік жөніндегі арнайы үйлестірушісінің м.а. Хелайна Маццамен кездесті. Кездесу барысында тараптар инфрақұрылым саласындағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту және тұрақты экономикалық өсуге жәрдемдесу мүмкіндіктерін талқылады.
Қанат Шарлапаев «Hatch» бас директоры Джон Бьянкинимен кездесу өткізді. Бұл жаһандық, әртараптандырылған канадалық компания. 150 елде металл, тау-кен өнеркәсібі және инфрақұрылым салаларында кешенді инженерлік, консалтингтік және цифрлық қызметтерді ұсынады. Компанияның клиенттері арасында әлемдегі ең ірі тау-кен металлургиялық компаниялары бар.
«Future Minerals Forum» іс-шарасы аясында «Құру немесе сатып алу: минералды шикізатқа деген сұранысты қанағаттандыру үшін капиталды бөлу және қаржылық тәртіп жеткілікті ме?» және «Инвестициялық тәуекелдерді азайту: бөлшектенген әлемде тұрақты минералды жеткізу тізбегіне апаратын жолдар»тақырыптарында сессиялар өтті.
Сондай-ақ форум барысында ашық ауада көрме ұйымдастырылып, онда соңғы үлгідегі ауыр жүк көліктері мен техникалары, пайдалы қазбалар мен тау-кен өнімдерін тасымалдауға арналған инновациялық жол талғамайтын көліктер көрсетілген.
Ірі теміржол вагондарын шығаратын компаниялар өндіріс көлемімен және берік келісім-шарттарымен локализацияны жаңа деңгейге көтеруге мүмкіндік береді. Осындай пікірді бүгін елорданың индустриалды аймағында өткен теміржол құрылысын локализациялауды арттыруға арналған форумға қатысушылар білдірді. Сонымен қатар қатысушылар ірі өнеркәсіптік кәсіпорындарды дамытудың алдағы жоспарларын көрсететін тиісті Жол картасын әзірлеуді ұсынды.
Бүгін ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрі Қанат Шарлапаев отандық темір жол машина жасау өндірісін оқшаулау деңгейін арттыру мәселелеріне арналған жиында сөз сөйледі. Кездесу Астана қаласының индустриялық аумағындағы «Электровоз құрастыру зауытында» өтті.
«Сектор Қазақстандағы машина жасау саласының шамамен 13%-ын құрайды. Өндіріс көлемі жарты триллион теңгеден асады. Салада 8,4 мың адам жұмыс істейтін 59 кәсіпорын бар», – деді Министр.
Қанат Шарлапаев 2024 жылы отандық зауыттар Қазақстан үшін рекордтық көрсеткіш болып табылатын 124 локомотив пен 2 155-ке жуық түрлі вагон шығарғанын атап өтті. Соңғы жылдары бизнес теміржол машинасын жаңғыртуға және дамытуға белсенді түрде инвестиция салуда. Ең үлкен қадамдардың бірі вагондар мен оның бөлшектерін шығаратын жаңа зауыттар құру және жұмыс істеп тұрған зауыттарды жаңғырту болды.
Жалпы, 2024 жылдың 11 айының қорытындысы бойынша жылжымалы құрам өндірісінің көлемі 5,1 есеге, оның ішінде вагондар мен платформалар – 6,5 есеге, жол жөндеуге арналған құралдар – 4,9 есеге, локомотивтер – 12,4 пайызға, цилиндрлік роликті мойынтіректерді өндіру көлемі 49,7%-ға, доңғалақтар мен беріліс – 5,2 есе ұлғайды.
Іс-шарада сондай-ақ ҚР ӨҚМ Өнеркәсіп комитетінің төрағасы А.Панбаев, ҚР Көлік министрлігі Темір жол және су көлігі комитетінің төрағасы Ж.Тайжанов, «ҚТЖ» ҰК» АҚ өндірістік үдерістер жөніндегі басқарушы директоры Б.Орынбасаров, Қазақстан машина жасаушылар одағының басқармасы орынбасары Е.Мақанов сөз сөйледі.
Одан бөлек, шара барысында «Электровоз құрастыру зауыты» ЖШС (Alstom), «Локомотив құрылыс зауыты» АҚ (Wabtec), «Штадлер Қазақстан» ЖШС, «Қазақстан вагон өндіруші компаниясы» ЖШС және «ЗИКСТО» ЖШС кәсіпорындары қызметтерінің таныстырылымын өткізді. Сондай-ақ «Востокмашзавод» АҚ, Қостанай пружина зауыты және «Qarmet» АҚ өкілдері сөйледі.
«14 жыл ішінде біз өндірістік және адамдық әлеуетімізді арттырып келеміз. Бүгінгі таңда бізде 1 200 білікті қызметкер жұмыс істейді, олардың барлық қызметі электровоздың өзінің жоғары сапалы бөлшектері мен тораптарын шығаруға ғана емес, сонымен қатар локомотивтер мен электровоздар талаптарға толық сәйкес келетіндей етіп локомотивтерге қызмет көрсетуге және техникалық қызмет көрсетуге бағытталған», – деді Alstom компаниясының Батыс және Орталық Азия бойынша басқарушы директоры Жером Бойе.
Одан әрі «Локомотив құрастыру зауыты» АҚ өндірістік жетекшісі Нұрлыбек Ахметов өз сөзінде қазіргі уақытта зауыттың өнім желісінде магистральдық жүк, жолаушылар және т.б. локомотивтер барын атап өтті. Бұдан кейін ол компанияда 800-ге жуық адам жұмыс істейтінін айтты.
Сондай-ақ, «Штадлер Қазақстан» ЖШС директоры Владимир Русак компания арбалар, вагон дәнекерлеу, соның ішінде электрлік басқару жүйелерін шығаруды жоспарлап отырғанын баса айтты. Одан бөлек, кәсіпорын тек жергілікті құрамдас жеткізушілермен жұмыс істеу жоспарлануда.
Өз кезегінде «Атырау жүк вагондарын жасау зауыты» ЖШС Texol компаниялар тобының негізін қалаушы Шота Абхазов «Ірі теміржол вагондарын шығаратын компаниялардың өндіріс көлемі мен нақты келісім-шарттары локализацияны жаңа деңгейге көтеруге мүмкіндік беретінін атап өткен.
«Қазіргі уақытта біз тек үйінді жүктерді тасымалдауға арналған әмбебап жартылай вагондарды шығарамыз. Модельдер қазіргі уақытта сұранысқа ие. Теміржол көлігінің шамамен 60%-ы осы вагон түрінде жүзеге асырылады. Зауыттың қуаттылығы 3000 жартылай вагонға жетеді», – деді «SMP Group» ЖШС бас директорының бірінші орынбасары Талғат Лесов.
«Railways Systems KZ» ЖШС коммерциялық директоры Павел Рудовский қазіргі таңда шығарылып жатқан өнімдермен қоса 2028 жылға қарай енгізілуге жоспарланып отырған қуаттылығы 1 000 000 т.г. құрайтын электрометаллургиялық зауыт құрылысының жобасы туралы айтты. Зауыт дөңгелек және төртбұрышты дайындамаларды, швеллерлерді, қоставрлы арқалық, вагон тірек профильдері және т.б. шығаратын болады.
Одан кейін «Пружина» ғылыми-өндірістік компаниясы» ЖШС атқарушы директоры Сергей Усенко компанияның қаңтар айында сериялық өнім шығара бастағанын және локомотивтер мен вагон өндірушілерімен бірлесіп, қазақстандықтарға қажетті өнімді шығаруға дайын екенін атап өтті.
Темір жол машина жасау саласын одан әрі дамыту және жаңғырту үшін Министрлік жаңа технологияларды инвестициялау және өндірісті оқшаулау бойынша жұмыстар жүргізуде. Бұл импортқа тәуелділікті азайтады. Жылжымалы құрамның жаңа түрлерін дамыту бойынша да шаралар қабылдануда. Жаңа үлгідегі локомотивтер мен вагондарды, соның ішінде электровоздар мен заманауи энергия тиімділігі мен қауіпсіздік талаптарына жауап беретін экологиялық таза көліктерді шығару жоспарлануда. Экспортты ұлғайту стратегиясы аясында Қазақстанда серіктестікті дамыту арқылы өзінің экспорттық әлеуетті нығайту қажет. Бұл экспорттық жеткізілімдерді кеңейтіп қана қоймай, сонымен қатар отандық кәсіпорындарды халықаралық жеткізу тізбегіне біріктіруге мүмкіндік береді.
Қазақстандық вагон зауыттары қалқымалы вагондарға, борттық вагондарға және рефрижераторлық вагондарға, ал 2027 жылдан бастап жабық вагондар мен мұнай цистерналарына деген қажеттілікті өтеуге дайын екенін ескеру қажет. Вагон құрылысы саласын дамыту бойынша ұсыныстарды іске асыру арқылы мемлекеттік бюджетке салық түсімдері артады, жүк вагондарының отандық паркін жаңарту үшін отандық машина жасау кластерін дамытуға жаңа серпін және жеке меншік иелері-операторлар үшін қолайлы жағдайлар пайда болады.
Форум соңында қатысушылар әрбір ірі негізгі кәсіпорынның жоспарын ескере отырып, Темір жол машина жасауда оқшаулауды дамытудың жол картасын әзірлеуді ұсынды.
Мемлекет басшысы Астана қаласының №1 индустриялық паркіндегі электровоз құрастыру зауытын аралап көрді. Кәсіпорынды Индустрияландыру картасы аясында Францияның Alstom компаниясы іске қосқан.
Қасым-Жомарт Тоқаевқа кәсіпорынның жұмысы туралы жан-жақты мәлімет берілді. Зауытта «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясының тапсырысымен 380 жүк және 70 жолаушылар электровозы шығарылған. Сондай-ақ олардың қосалқы бөлшектері өндіріледі. Бұдан бөлек, жүк электровоздарының 80 секциясы Әзербайжанға экспортталған. Қазір кәсіпорын нарыққа локомотив корпустары, трансформаторлар, төмен және жоғары вольтты шкафтар және басқа да өнім түрлерін ұсынады.
Президентке зауытта жаңа буын локомотивін құрастыру жобасы қолға алынғаны туралы баяндалды. Оның өзіндік құны бұрынғы нұсқасымен салыстырғанда 40 пайызға төмен, ал тиімділігі 20 пайызға жоғары. Жаңа жүк электровоздарының өндірісі 2028 жылдан бастап іске қосылады.
Қазір Alstom компаниясы Астана, Алматы, Шу және Арыс қалаларында сервистік орталықтар ашуға инвестиция құйып жатыр. Бұл 700 жаңа жұмыс орнын құруға мүмкіндік береді.
Бұдан бөлек, Мемлекет басшысы теміржолға қажетті құрал-жабдықтар шығаратын отандық кәсіпорындардың өнімдері көрмесін аралады. Қазір елімізде 600-ден астам компания теміржол саласына арналған бөлшектерді өндірумен айналысады. Олардың өнімдері мен қызметі 25 елге экспортталған.
Электровоз құрастыру зауытында еңбек ететін жас мамандармен жүздесуде Президент 2025 жыл «Жұмысшы мамандықтар жылы» болып жарияланғанын еске салып, мемлекет өндіріс саласында жұмыс істейтін жастарға қолдау көрсете беретінін айтты.
Ақпарат akorda.kz сайтынан алынған
2024 жылдың қорытындысы бойынша «QazIndustry» Қазақстандық индустрия және экспорт орталығы отандық кәсіпорындардың еңбек өнімділігін арттыруға бағытталған шығындарын өтеу бойынша 1,2 миллиард теңгеге өтінімдерді мақұлдады. Бұл туралы «QazIndustry» АҚ Бизнесті ынталандыру дирекциясы хабарлады.
«Кәсіпорындардың 1,2 миллиард теңгеге еңбек өнімділігін арттыруға жұмсалған шығындары өтеліп отыр. Бұл шығындар технологиялық процестерді жетілдіру, өндіріс тиімділігін арттыру, цифрлық технологияларды енгізу, қызметкерлердің біліктілігін арттыру, сондай-ақ жаңа технологиялық жабдықтар сатып алу сияқты шараларды қамтиды», – делінген хабарламада.
Бұл бағыт бойынша өтінімдер көбінесе Алматы, Астана, Шымкент қалалары мен Алматы облысының кәсіпорындарынан, ал салалық бөліністе-машина жасау, АӨК, жеңіл және металлургия өнеркәсіп кәсіпорындарынан келіп түскен.
Сондай-ақ, өнімдер мен қызметтерді ішкі нарыққа ілгерілету (тауарлардың сәйкестігін растау, өнімдерді бағалау, инспекциялық аудит және бақылау жүргізу, сертификаттарды тіркеу және тағы басқа) бағыты бойынша 20,6 миллион теңге сомасында өтінімдер мақұлданды.
Өткен жылдың қорытындысы бойынша QazIndustry, байланыс телефондары арқылы кеңес берумен қатар, 70-ке жуық ашық есік күндері мен түрлі деңгейдегі ақпараттық кездесулер өткізді. Сонымен қатар, мемлекеттік ынталандыру шараларын түсіндіру мақсатында аймақтарда ауқымды түсіндіру жұмыстары жүргізіліп, нәтижесінде орталық қызметкерлері 112 кәсіпорынға барды.
Еске сала кетейік, QazIndustry кәсіпорындардың технологиялық процестерді жетілдіру, өндірістерді жаңғырту және өнімдерді ілгерілетуге бағытталған шығындардың 50%-на дейін өтейді.
Шығындарды өтеу шарттары бойынша қосымша ақпаратты QazIndustry сайтындағы «Бизнесті ынталандыру» бөлімінен немесе Астана қаласындағы кеңседе өтетін Ашық есік күндерінде алуға болады. Мекенжай: Астана қаласы, Қабанбай батыр даңғылы, 17, Е блогы. Байланыс телефоны: +7 (7172) 79 33 99 (ішкі 444).
Қазақстанның 2025 жылға жоспарланған инвестициялық жобалары еліміздің экономикалық өсімінің жаңа кезеңіне негіз қалауда. Бұл жобалар тек қазіргі экономикалық жағдайды жақсартуға ғана емес, сонымен қатар елдің ұзақ мерзімді даму стратегиясын жүзеге асыруға мүмкіндік береді. 190 жобаның іске асырылуы арқасында 20 мыңнан астам жаңа жұмыс орны құрылып, Қазақстан экономикасының әртараптануы мен экспорттық әлеуеті артады.
Қазақстанның экономикалық дамуының басты бағыты — өңдеуші өнеркәсіпке инвестиция тарту болып табылады. Бұл еліміздің шикізатқа тәуелділігін төмендетуге, технологиялық жаңғыртуға және ішкі өндіріс көлемін арттыруға мүмкіндік береді. Осы тұрғыда жүзеге асырылатын жобалардың үлкен үлесі Қазақстанның өңдеуші өнеркәсіп секторының дамуына бағытталған. Сондай-ақ, инвестициялық бастамалар аймақтардағы экономикалық дамуды күшейтіп, жұмыс орындарын көбейтуге ықпал етеді.
Инвестициялық жобалардың негізгі бағыттары мен маңызды жобалар
2025 жылы Қазақстанда жүзеге асырылатын инвестициялық жобалар көп саланы қамтиды. Бірақ ең маңызды жобалар көлік құралдарын шығару, тұрмыстық техника өндірісі және металлургия салаларында жоспарланып отыр. Бұл жобалар тек ішкі нарықтағы қажеттіліктерді қамтамасыз етіп қана қоймай, еліміздің экспорттық әлеуетін арттыруға да әсер етеді.
Автокөлік өндірісі – 2025 жылы Алматы қаласында «Астана-Моторс» моторлы компаниясының жеңіл автокөліктер өндірісі үшін көпбрендтік зауыт салу жобасы іске қосылады. Бұл зауыттың өндірістік қуаты жылына 90 000 автокөлік болады деп жоспарлануда, ал 2 200 жаңа жұмыс орны ашылады. Жеңіл автокөліктердің бірнеше бренді бойынша өндіріс жүргізілуі экспорттық мүмкіндіктерді арттыруға, сондай-ақ Қазақстанның автокөлік өнеркәсібін дамытуға үлкен серпін береді.
Қостанай облысында «KIA Qazaqstan» зауытының ашылуы да маңызды оқиға болмақ. Бұл зауыт жылына 70 000 KIA автокөлігін шығаратын болады және 1 500 жаңа жұмыс орнын ашады. Бұл жоба машина жасау саласының дамуына және Қазақстанның автоөнеркәсіп нарығындағы бәсекеге қабілеттілігін арттыруға мүмкіндік береді.
Қазақстанның тұрмыстық техника өндіру саласындағы жаңа жобалардың бірі – «ALMATY TURMYSTYQ TEHNIKA ZAVODY». Алматы облысында тұрмыстық техника өндіретін зауыт салынады, оның жылдық өндіріс көлемі 750 000 бірлік болады деп жоспарлануда. Бұл жоба да 1 200 жаңа жұмыс орнын ашып, Қазақстанда тұрмыстық техника өндірісінің үлесін арттырады. Өндірістік қуаттың артуы елдің ішкі нарығын қамтамасыз етуге және экспортқа шығару мүмкіндіктерін көбейтуге мүмкіндік береді.
Шымкент қаласында «QazAlPack» жобасы аясында алюминий пакеттерін өндіру зауытының өндіріс қуатын жаңғырту жоспарлануда. Бұл жоба 112 жұмыс орнын ашып, жаңа технологиялар мен өнімдерді енгізу арқылы Қазақстанның өнеркәсіптік әлеуетін арттыруға көмектеседі.
Ал Атырау облысында «ТексолТранс» жобасы бойынша жүк вагондарын шығаратын зауыт салынады. Жоба жүзеге асқан жағдайда 180 жұмыс орны ашылады. Сонымен қатар, «Казполиграф» жобасы Абай облысында сұйық өнімдерге арналған картон қаптамаларын шығару үшін іске қосылады. Бұл жоба тек ішкі нарықтың қажеттілігін қамтамасыз етіп қана қоймай, картон қаптамаларына деген сұраныстың өсуіне ықпал етеді.
Аймақтық даму және инвестициялар
Қазақстанның әр аймағында жүзеге асырылатын жобалардың ауқымы айтарлықтай өзгеше. Инвестициялық жобалардың ең көп бөлігі Түркістан облысы мен Алматы қаласында жүзеге асырылуда. Түркістан облысында 15 жоба, ал Алматы қаласында 14 жоба іске қосылады. Бұл аймақтардың экономикалық дамуына үлкен ықпал етеді және жаңа жұмыс орындарының ашылуына мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, Қостанай мен Қарағанды облыстары инвестициялар көлемі бойынша көшбасшы болып отыр. Бұл облыстар өңдеуші өнеркәсіп пен машина жасау салаларындағы маңызды жобаларды іске асыруды жоспарлап отыр. Осы аймақтарда жүзеге асатын жобалар өнеркәсіптік өндіріс пен өндірістік қуаттарды арттыруды мақсат етеді, бұл өз кезегінде Қазақстанның ұлттық экономикасын нығайтуға ықпал етеді.
Осылайша 2025 жылы жоспарланған инвестициялардың ең үлкен бөлігі өңдеуші өнеркәсіпке бағытталады. 1 200,7 миллиард теңге көлеміндегі инвестициялар өңдеуші өнеркәсіп саласына бағытталып, 19 640 жаңа жұмыс орнын ашуға мүмкіндік береді. Бұл өндіріс саласының дамуы мен жұмыс орындарының көбеюіне септігін тигізеді.
Қазақстанның машина жасау саласы да ерекше назарда. Бұл салада 7 823 жұмыс орны құрылатын болады. Машина жасау — Қазақстан экономикасының маңызды секторларының бірі. Осы саладағы инвестициялар отандық өндіріс қуаттарын арттыруға, жаңа технологиялар енгізуге және еліміздің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға көмектеседі.
Қара металлургия саласы да елеулі орын алады. Бұл салаға 256 миллиард теңге көлемінде инвестиция салынып, өндірістік қуаттардың артуына, жаңа жұмыс орындарының ашылуына және металлургия өнімдерінің ішкі нарықта үлесінің өсуіне ықпал етеді. Бұл сектордың дамуында Қазақстанның өнеркәсіптік әлеуеті де арта түседі.
Жобалардың толық қуатына шығуы нәтижесінде жалпы өндіріс көлемі 2,2 триллион теңгені құрайтын болады. Оның ішінде 0,8 триллион теңге экспортқа бағытталады. Бұл Қазақстанның халықаралық нарықтағы ықпалын арттырып, сыртқы саудада бәсекеге қабілеттілігін күшейтеді.
Сонымен қатар, жоспарланған жобалар арқылы импортты алмастыру көлемі 1,4 триллион теңге болады, деп күтілуде. Бұл қадам елдің ішкі өндірісін күшейтіп, импортқа тәуелділікті төмендетуге мүмкіндік береді. Импортты алмастыру Қазақстанның өнеркәсіп салаларының өнімділігін арттырып, ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етеді.
2025 жылы Қазақстанда жүзеге асырылатын инвестициялық жобалар ел экономикасының әртараптандыруына, экспорттық әлеуетін арттыруға және жаңа жұмыс орындарын құруға бағытталған маңызды бастамалар болып табылады. Бұл жобалардың нәтижесінде Қазақстан әлемдік нарықта бәсекеге қабілетті ел ретінде көрініс табады. Экономикадағы жаңа технологиялар, жаңа өндірістер мен жұмыс орындарының ашылуы Қазақстанның ұзақ мерзімді дамуы үшін үлкен мүмкіндіктер жасайды.