Қазақстан ядролық қауіпсіздікті күшейтуде: А. Сәтқалиев Мәжілісте ТМД келісімін ратификациялау жөніндегі заң жобасын таныстырды

Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінде Атом энергиясы жөніндегі агенттігінің төрағасы Алмасадам Сәтқалиев «ТМД-ға қатысушы мемлекеттерде радиоактивті материалдарды трансшекаралық тасымалдау туралы келісімді ратификациялау жөніндегі» заң жобасын таныстырды.

Заң жобасы Қазақстанның атом саласы тұрақты өсім көрсетіп, әлемдік деңгейдегі рөлін нығайтып отырған кезеңде қаралуда. 2024 жылдың қорытындысы бойынша Қазақстан 2023 жылғы 21 112 тоннаға қарағанда 23 270 тонна уран өндірді — өсім шамамен 10%-ды құрады. Бұл нәтиже елдің жаһандық ядролық саладағы маңыздылығының артып келе жатқанын айқындайды.

Осындай жетістіктер аясында ел алдында өсімді сүйемелдей алатын және тәуекелдерді барынша азайтатын институционалдық және нормативтік базаны қалыптастыру міндеті тұр. Қазақстан тек ірі уран өндіруші ғана емес, сонымен бірге маңызды транзиттік торап болып табылады. Ядролық өнімдер, материалдар және оларға қатысты жүктердің ағыны ел аумағы арқылы өтеді, бұл халық пен қоршаған орта қауіпсіздігіне қатер төндіретін келісілмеген тасымалдарды болдырмау үшін нақты реттеуді қажет етеді.

ТМД келісімі уәкілетті органдар арасындағы өзара іс-қимылдың шеңберін белгілейді, тасымалдауды хабарлау және келісу рәсімдерін, орау мен тасымалды сүйемелдеуге қойылатын талаптарды енгізеді, сондай-ақ күтпеген немесе заңсыз операциялардың алдын алу үшін ақпарат алмасу тетігін қарастырады.

«Қазақстан экспорттық әлеуетін күшейтіп, халықаралық әріптестердің сенімін арттыруда. Біз жетекші атом державалары сияқты қатаң қауіпсіздік стандарттарына сай болуға дайын екенімізді көрсетіп отырмыз. Бұл қадам тек саланың ғана емес, ұлттық қауіпсіздіктің, орнықты экономикалық дамудың және елдің халықаралық имиджінің де мүддесіне қызмет етеді», — деп атап өтті Сәтқалиев.

Сонымен бірге келісім ережелерін іске асыру мемлекеттік бюджеттен қосымша шығындарды талап етпейді: бақылау мен өзара іс-қимыл қолданыстағы мемлекеттік органдардың жұмысына енгізіледі.