Әлемдік СПИД-пен күрес күні: Астанада қандай алдын алу шаралары жүргізіліп жатыр
Жыл сайын 1 желтоқсанда Әлемдік СПИД-пен күрес күні аталып өтеді. Бұл күнде мемлекеттер, халықаралық ұйымдар, медициналық қауымдастық және азаматтар бірігіп, АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға қолдау көрсетуді және халықтың вирус, оның берілу жолдары мен қорғау әдістері туралы хабардарлығын арттыруды мақсат етеді. 2025 жылғы науқан «АИТВ-ға қарсы күрестегі қиындықтардан өзгеріске дейін» деген ұранмен өткізіліп жатыр.
Бұл туралы Астана қалалық қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының уақытша орынбасары Фарида Төлешева мен АИТВ-инфекциясын алдын алу орталығының міндетін атқарушы директоры Денис Панченко байланыс қызметіндегі брифингте мәлім етті, деп хабарлайды қала әкімдігінің ресми сайты.
Бүгінгі күні АИТВ-ден толықтай арылу мүмкін емес, бірақ заманауи медицина осы диагнозы бар адамдарға ұзақ әрі толыққанды өмір сүруге мүмкіндік береді.
АИТВ-ге қарсы тест тапсыру – инфекцияны ерте кезеңде анықтаудың және оның таралуын болдырмаудың негізгі құралы. Астанада жыл сайын шамамен 400 мың адам тестіленеді.
Астанада консультация алу және тест тапсыруға «ВИЧ-инфекциясын алдын алу орталығына» келуге болады, сенім телефондары: 38-04-64 және 38-07-02, мекенжай: «Сарыарқа» ауданы, І.Есенберлин көшесі, 5/1.
Осы жылдың өзінде 382 791 адам тексеруден өткен, бұл өткен жылғы осы кезеңмен салыстырғанда 5%-ға көп. Халықтың тестілеумен қамтылуы 23,2%-ды құрап, эпидемиологиялық жағдайды тиімді бақылауға және жаңа жағдайларды жедел анықтауға мүмкіндік береді.
Диагностикада 4-ші буын тест жүйелері қолданылады, олар тек вирусқа қарсы антиденелерді ғана емес, сонымен қатар жұққаннан кейін алғашқы апталарда қанда пайда болатын р24 антигенін анықтайды. Осы арқылы вируспен ықтимал байланыстан кейін үш апта ішінде сенімді нәтиже алуға болады.
Қазақстанда АИТВ-ге қарсы тексеру көпшілік үшін ерікті және конфиденциалды болып саналады. Сонымен бірге, заңнама бойынша кейбір топтар үшін міндетті тестілеу көзделген, бұл медициналық қауіптерді азайтуға және вирус таралуын денсаулық сақтау мекемелерінде болдырмауға мүмкіндік береді.
Міндетті тексеруге мыналар жатады: органдар, тіндер және жыныс жасушалары донорлары, биоматериал алушылар, гемодиализде емделушілер, жүкті әйелдер және олардың серіктері, сондай-ақ инвазивті процедураларды орындайтын медициналық қызметкерлер.
Елімізде жаңа анықталған диагноздардың негізгі бөлігі – 91,5% – жыныстық жолмен берілуімен байланысты, ал парентералдық жолмен жұқтыру жағдайлары 1,5 есе азайған.
Анықталған науқастардың 70%-ы – ер адамдар, 30%-ы – әйелдер.
Жаңа жағдайлардың 61%-дан астамы 20-39 жас аралығындағы азаматтарға тиесілі, ал жұқтырғандардың 65%-дан астамы еңбекке қабілетті жастағы адамдар.
Спикерлердің айтуынша, инфекция анықталғаннан кейін аурудың сатысына қарамастан емдеу дереу тағайындалады. Әсіресе жүкті әйелдерге арналған терапияға ерекше көңіл бөлінеді, бұл вирустың балаға берілу қаупін едәуір төмендетеді.
«Әлемдік ЖИТС-пен күрес күніне орай Астанада кең көлемді шаралар ұйымдастырылды. Оған қоғамдық орындарда экспресс-тестілеу, форумдар, пікірталастар, студенттер мен мектеп оқушыларымен кездесулер, флешмобтар мен еріктілер акциялары кіреді. Ірі сауда орталықтарындағы кинотеатрларда сеанстар басталар алдында «ВИЧ-статусыңды біл» және «АИТВ-ге экспресс-тестілеу» атты әлеуметтік бейнероликтер көрсетіледі», — деп хабарлады спикерлер.