Елорданың денсаулық сақтау жүйесін дамытудың 2023-2025 жылдарға арналған кешенді жоспарын іске асыру: ана мен бала денсаулығы (09.10.2025)

Мәслихатта Асқар Смағұловтың төрағалығымен «Елорданың денсаулық сақтау жүйесін дамытудың 2023-2025 жылдарға арналған кешенді жоспарын іске асыру: ана мен бала денсаулығы» тақырыбында әлеуметтік-мәдени даму мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның отырысы өтті.

Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Әлия Рүстемова сөз сөйлеп, жоспардың негізгі бағыттарының орындалуы: қаржыландыру және құрылыс, ана мен бала денсаулығының негізгі көрсеткіштерінің динамикасы, жоспарлар мен бағдарламалардың орындалуы, кадрлық қамтамасыз ету, балалар мен жасөспірімдерге травматологиялық көмек туралы баяндады. Қаржыландыруға қатысты Рүстемова ӘМСҚ арқылы қаржыландыру қысқарғанын, тиісінше жергілікті бюджет шығындары өскенін атап өтті. Бүгінгі таңда медициналық ұйымдардың едәуір кредиторлық берешегі бар, оның бір бөлігінің мерзімі өткен. Басшының айтуынша, бұл проблема ұйымдардың ішкі қаржылық тәртібіне, тәуекелдерді басқару деңгейіне байланысты. Спикер 2025 жылы 6 медициналық ұйымда күрделі жөндеуді аяқтау жоспарланып отырғанын атап өтті. Ананы қорғау саласындағы денсаулықтың негізгі көрсеткіштері, аналардың, балалар мен жасөспірімдердің денсаулығын сақтау саласындағы бағдарламалар туралы айта келе, ол Астанада алғаш рет ұрық хирургиясы бойынша операциялар жүргізілгенін, ұрықты қорғау орталығы ашылғанын айтты. Осы шаралардың арқасында ондаған адамның өмірі сақталды. Профилактикалық медицина жүйесін дамытуға мектептерде стоматологиялық кабинеттер ашу маңызды үлес болып табылады. Жыл басында бес мектепке қаражат бөлінді.

2023-2024 жылдары кешенді жоспардың негізгі іс-шаралары іске асырылды: инфрақұрылымды жаңғырту, кадр құрамын нығайту, медициналық жабдықтарды сатып алу. Іс-шаралардың 80%-дан астамы орындалды, қалғандары шектеулі қаржыландырумен және кадр тапшылығымен байланысты. Рүстемова балалар жарақатына – елорда үшін өзекті мәселелердің біріне жеке тоқталды. Жыл сайын ондаған мың бала жарақат пункттеріне жүгінеді. Бүгін балаларға тәулік бойы көмек екі жарақат пунктінде — №2 қалалық балалар ауруханасында және №2 емхана базасындағы филиалда көрсетіледі. Олардың өткізу әлеуеті тәулігіне 400 өтінішке жетеді.

Депутат Ләззат Разбекова ана өлімі бойынша ақпараттың жоқтығына назар аударды, көрсеткіштер республикалық көрсеткіштерден төмен. Депутаттық сайлау округі Ағаш зауытында орналасқан, онда адамдар ем алу үшін бейінді мамандарға бара алмайды. Адамдарға не ұсынуға болады және бұл мәселені қалай шешуге болады?

Депутат Владислав Сергеев ковид кезінде медицина қызметкерлерінің еңбегінің құндылығы айқын болғанын атап өтті. Бірақ адамның жады қысқа. Кейбір мәселелер тағы да ұзақ жәшікке қойылды, олардың арасында медицина қызметкерлеріне арналған тұрғын үй кешенінің құрылысы бар. Тұрғын үй басқармасы Денсаулық сақтау басқармасымен бірлесіп медицина қызметкерлеріне арналған жалға берілетін тұрғын үй мәселесін шешуі керек. Дайын тұрғын үйді сатып алу мүмкіндігін орындау қажет. Депутат осы мәселе бойынша жеке отырыс өткізуді ұсынды. Сондай-ақ, ол айтарлықтай қаржылық қолдауға қарамастан, кейбір медициналық ұйымдарда жабдықтың болмауына байланысты МРТ қызметі жоқ екенін атап өтті. Сол жағалауда бос жер учаскелері жоқ екені белгілі, депутат бір ғимаратта травматологиялық және жедел жәрдем пункттерін орналастыруды ұсынды.

Комиссия төрағасы Асқар Смағұлов келесі нақтылау барысында МРТ аппараттарын лизингке сатып алуды және қаржыландыруды лимитке енгізуді ұсынды.

Депутат Сәуле Самидин кредиторлық берешек, әсіресе мерзімі өткен берешек туралы мәселені көтерді. Сапар барысында депутаттар медициналық ұйымдардың жағдайы бірдей емес екенін көрді. Бір жерде жүктемесі көп, бір жерде жоқ. Мүмкін, шешім нормативтік құқықтық актілерге қажетті өзгерістер енгізуде. Ең жылдам өсіп келе жатқан аудандардың бірі – «Есілде» емханалар жетіспейді, емханалар салу жоспарлары бар ма.

Депутат Кендебай Адамбек жаңа Бюджет кодексі бақылауды күшейтуге және ашықтықты арттыруға бағытталғанын атап өтті. Кредиторлық берешек мәселелерін шұғыл шешу қажет. Депутат егер медицина қызметкерлерінің жалақысын көтеру мәселесі шешілмесе, кадр мәселесі шешілмейді деп санайды. Депутаттар мектептердегі стоматологиялық кабинеттерге барып, нақты қандай профилактикалық мәселелер шешетіндері туралы, оларда кім жұмыс істейтіні, жоғары білімі немесе арнаулы орта білімі бар мамандар жұмыс істейді ме деген сияқты сұрақтар туындады.

Депутат Талғат Дүйсековтің пікірінше, тәуекелдерді басқару бойынша алдын алу шараларын қарастырған жөн. Ол тәуекелдерді азайту үшін тәуекел менеджері бірлігін енгізуді ұсынды.

Комиссия төрағасы Асқар Смағұлов басқарма басшысынан кейінгі жылдарға арналған жоспарлар туралы айтып беруін сұрады. Денсаулық сақтау жүйесі қаржыландырылмайтындығы түсінікті, бұл ретте республикалық бюджет үшін үлкен шығындар, төмен тұрған бюджеттерден РБ-ке трансферттер күтілуде.

Депутат Владислав Сергеев ҚР Парламентінің алаңын медицина қызметкерлерін бейінді емес қызметтен қорғау үшін пайдалануды ұсынды.

Депутаттар, сондай-ақ, медициналық колледж түлектерін жұмысқа орналастыру, республикалық және қалалық ауруханада босандыру үшін төленетін ақының айтарлықтай айырмашылығы, білім беру және денсаулық сақтау ұйымдары үшін табыс табу мүмкіндіктері мәселелерін талқылады.

Кешенді жоспарды іске асыру медициналық көмектің сапасы мен қолжетімділігін арттырудағы маңызды кезең болып табылады.